Tot nu toe was men het er in de medische wereld over eens dat de meeste gevallen van longontsteking bij kankerpatiënten te wijten waren aan de verzwakking van het immuunsysteem ten gevolge van de ziekte en aan de blootstelling aan multiresistente bacteriën die de longontsteking kunnen veroorzaken. Het idee was dat deze patiënten kwetsbaarder zijn voor superbacteriën omdat zij veel tijd in ziekenhuizen doorbrengen.

De Braziliaanse onderzoekers besloten dit te onderzoeken en hun resultaten wijzen op een ander scenario. Door de medische gegevens te analyseren van 325 kankerpatiënten die met longontsteking in drie grote ziekenhuizen werden opgenomen, vonden zij een laag percentage multiresistente ziekteverwekkers — minder dan 14% van de patiënten vertoonde een dergelijke infectie.

De gegevens suggereren dat de aanwezigheid van multiresistente bacteriën niet zo belangrijk is om de ontwikkeling van longontsteking in deze groep patiënten te verklaren. “In onze dagelijkse ervaring in de medische kliniek hadden we deze perceptie al en onze studie kwam om het te bewijzen,” zegt de arts en IDOR-onderzoeker Jorge Salluh. “De ernst van de ziekte en het disfunctioneren van de organen lijken de beste voorspellers te zijn van de uitkomst in deze populatie.”

Nieuwe protocollen

De ontdekking kan leiden tot de ontwikkeling van veiligere en effectievere methoden om patiënten te behandelen en de sterfte van mensen met kanker en longontsteking te verlagen. Vanwege het eerdere idee dat multiresistente ziekteverwekkers een grote rol spelen bij de ontwikkeling van longontsteking bij kankerpatiënten, is de huidige behandeling voor deze populatie een gestandaardiseerde antibioticakuur. “We geven de patiënten twee of drie breedspectrumantibiotica die werken tegen een breed scala van multiresistente bacteriën,” zegt Salluh. “De realiteit is echter dat de incidentie van bacteriën verschilt per regio van de wereld en dat niet alle kankerpatiënten met longontsteking door superbacteriën worden getroffen.”

De breedspectrumantibioticatherapie is de eerste keuze van artsen omdat het resultaat van de tests die routinematig worden gebruikt voor het opsporen van ziekteverwekkers 72 uur kan duren. Als artsen niet zoveel tijd hebben om te wachten alvorens actie te ondernemen, kiezen zij voor de breedspectrumbehandeling.

Deze aanpak kan echter leiden tot bijwerkingen en bacteriële resistentie tegen antibiotica induceren. Wanneer bacteriën vaak aan antibiotica worden blootgesteld, passen zij zich daaraan aan en gaan niet meer dood. De resistentie van bacteriën tegen antibiotica is een van de wereldwijde uitdagingen in de gezondheidszorg en wordt door de WHO als een crisis beschouwd.

Efficiëntere behandeling

Het Braziliaanse onderzoek bestudeert nu nieuwe behandelingsprotocollen die deze situatie kunnen oplossen. Een van de opties die worden overwogen is het testen van snellere methoden voor het opsporen van ziekteverwekkers, die binnen 6 uur resultaat kunnen opleveren.

Een andere actie die zij in gedachten hebben is het uitvoeren van een bredere studie met meer patiënten om modellen te ontwikkelen voor het identificeren van patiënten met een hoog risico op multiresistente bacteriële infecties. Met deze modellen zou het mogelijk zijn risicopatiënten te discrimineren en hen de juiste behandeling te geven. “Ons doel is te weten hoe we de behandeling kunnen kiezen die het meest geschikt is voor elke patiënt,” concludeert Salluh.