De beste gelukkige gedichten geselecteerd door Dr Oliver Tearle

Vorige hebben we tien van de meest krachtige gedichten over depressie aangeboden. Nu, als aanvulling op die post, hier zijn tien van de allerbeste gedichten over gelukkig zijn. Hoera! Als je op zoek bent naar meer klassieke gedichten over geluk, raden we je de prachtige bloemlezing Heaven on Earth: 101 Happy Poems aan, uitgegeven door Wendy Cope, waarin enkele van de hieronder genoemde gedichten zijn opgenomen.

Anoniem, ‘Pangur Bán’. Dit Oud-Ierse gedicht is geschreven door een monnik in de negende eeuw – over zijn kat. Het is opgenomen in onze selectie van de beste kat gedichten, maar het is ook een heerlijk vrolijk gedicht (nou ja, katten brengen zo veel geluk, na alles), met zijn spreken van vreugde, vrolijkheid, en gelukzaligheid. (Pangur Bán is de naam van de kat van de monnik.) Met een beschrijving van het leven van de monnik in zijn studeerkamer met zijn kat als zijn gelukkige metgezel, heeft ‘Pangur Bán’ alles in zich voor de kattenliefhebber en de boekenliefhebber. Zoals de geleerde op zoek gaat naar kennis, zo gaat zijn trouwe metgezel op zoek naar muizen.

Edward Dyer, ‘My Mind to Me a Kingdom Is’.

Mijn geest is voor mij een koninkrijk;
Zoveel huidige vreugden vind ik daarin,
Dat het alle andere gelukzaligheid overtreft
Die de aarde schenkt of door soort groeit:
Hoeveel ik ook wil dat de meesten zouden willen hebben,
Maar toch verbiedt mijn geest ernaar te verlangen…

Dit gedicht van Sir Edward Dyer (1543-1607) zou je kunnen beschouwen als de Elizabethaanse versie van Rudyard Kipling’s ‘If’: het gedicht prijst de deugden van een rein geweten en het weerstaan van de verleiding om je te verlustigen aan andermans ongeluk. Welnu, wij zeggen dat dit gedicht van Edward Dyer is; vroeger werd het onbetwistbaar aan hem toegeschreven, maar er is twijfel gerezen over Dyer’s auteurschap, waarbij sommigen in plaats daarvan Edward de Vere, de graaf van Oxford, als auteur aanwijzen.

Edmund Spenser, uit Amoretti.

Vaak, wanneer mijn geest haar dapperder vleugels spreidt,
in gedachten om op te stijgen naar de zuiverste hemel;
wordt zij neergeworpen met de gedachte aan aardse dingen,
en verstopt met de last van sterfelijkheid;
Waar, wanneer zij die soevereine schoonheid aanschouwt,
Het lijkt op hemelse glorie in haar licht,
Gegetrokken door het lokaas van zoet plezier, vliegt zij terug,
En vergeet haar vorige vlucht naar de hemel…

Dit gedicht, dat begint met ‘Oft when my spirit doth spread her bolder wings’, maakt deel uit van Spenser’s sonnettenreeks Amoretti. Samenvattend zegt Spenser dat wanneer hij aan hogere dingen wil denken, zijn geest vastloopt door gedachten aan sterfelijkheid; maar hij komt tot de conclusie dat de manier om geluk te verzekeren is de hemel te vinden tussen aardse dingen.

William Wordsworth, ‘I Wandered Lonely As a Cloud’.

Want vaak, als ik op mijn bank lig
In een lege of peinzende bui,
flitsen ze op dat inwendige oog
Wat de gelukzaligheid van eenzaamheid is;
En dan vult mijn hart zich met plezier,
En danst met de narcissen.

Gezien het feit dat de narcissen in dit beroemde gedicht van Wordsworth de dichter opbeuren wanneer hij zich een beetje verloren of peinzend voelt, en zijn hart met plezier vullen, vinden wij dat het zijn plaats verdient in deze selectie van de grootste geluksgedichten. Op 15 april 1802 maakten Wordsworth en zijn zus Dorothy een wandeling rond Glencoyne Bay in Ullswater toen ze een ‘lange gordel’ narcissen tegenkwamen, zoals Dorothy het memorabel in haar dagboek uitdrukte. Dorothy Wordsworth schreef over de ontmoeting met de narcissen: “We zagen een paar narcissen dicht bij de waterkant, we dachten dat het meer het zaad aan land had gedreven & dat de kleine kolonie zo was ontsproten – Maar terwijl we verder liepen waren er meer & nog meer & ten slotte onder de takken van de bomen, zagen we dat er een lange gordel langs de oever lag, ongeveer zo breed als een landweggetje. Ik heb nog nooit narcissen gezien die zo mooi waren, ze groeiden tussen de bemoste stenen & sommigen lieten hun hoofd op deze stenen rusten als op een kussen van vermoeidheid & de rest woelde en rolde en danste & leken wel of ze lachten met de wind die over het meer op hen blies, ze zagen er zo vrolijk uit altijd dansend altijd veranderend.’ De invloed van deze passage uit Dorothy’s dagboek, die herinnert aan deze gelukkige gebeurtenis, is terug te vinden in Wordsworths gedicht.

Christina Rossetti, ‘A Birthday’.

Mijn hart is als een zingende vogel
Wiens nest in een waterscheut ligt;
Mijn hart is als een appelboom
Wiens takken zijn gebogen met dik geworden fruit;
Mijn hart is als een regenboogschelp
Die peddelt in een stralende zee;
Mijn hart is blijer dan al deze
Want mijn liefde is tot mij gekomen …

‘Mijn hart is als een zingende vogel’: Meteen vanaf de openingsregel van dit gedicht is de stemming vrolijk. Een van de beroemdste vrolijke gedichten op deze lijst, ‘A Birthday’, gaat over ‘de verjaardag van mijn leven’ die de spreekster ten deel valt, omdat haar ‘liefde tot mij is gekomen’. Een mooi gedicht van een van de grootste dichters uit het Victoriaanse tijdperk.

Emily Dickinson, ‘How Happy Is the Little Stone’. In dit korte gedicht beschouwt Emily Dickinson (1830-86) het eenvoudige leven van de kleine dingen in de natuur – in het bijzonder de kleine steen wiens ‘jas van elementair bruin / Een voorbijgaand universum aantrekt’. Net als Wordsworth in zijn ‘Lines Written in Early Spring’, overdenkt Dickinson het eenvoudige geluk dat we krijgen van het observeren van de natuur.

Robert Louis Stevenson, ‘Happy Thought’. Dit gedicht uit Stevensons A Child’s Garden of Verses (1885) is slechts twee regels lang, dus de moeite waard om hier in zijn geheel te citeren:

De wereld is zo vol van een aantal dingen,
Ik weet zeker dat we allemaal zo gelukkig zouden moeten zijn als koningen.

E. E. Cummings, ‘Ik dank U God voor dit meest verbazingwekkende’. Deze eigenzinnige kijk op de sonnetvorm van Shakespeare is het perfecte gedicht om te lezen op een dag waarop je je bijna uitzinnig gelukkig en blij voelt dat je leeft, en je ogen en oren in een ongewoon hoge mate afgestemd lijken op de wereld om je heen (iets wat Cummings’ afsluitende couplet prachtig weergeeft).

Philip Larkin, ‘Coming’. Een van Larkins vroegste rijpe gedichten heette ‘Going’; dit gedicht, dat een paar jaar later werd geschreven toen de dichter nog in de twintig was, kan worden gezien als een begeleidend stuk bij dat andere gedicht. Ongebruikelijk voor de lugubere Larkin gaat ‘Coming’ over hoe de komst van de lente de dichter een bijna onverklaarbaar gelukkig gevoel geeft.

Jenny Joseph, ‘The Sun Has Burst the Sky’. De zon heeft de hemel doen barsten / Omdat ik van je hou’: zo begint dit heerlijk vrolijke gedicht over verliefdheid, van de dichteres die ons ook ‘Waarschuwing’ gaf, over oud worden en paars dragen. Dit gedicht staat niet in de bloemlezing Hemel op Aarde, maar is te vrolijk om in deze lijst te laten staan.

Voor meer klassieke poëzie raden we ook The Oxford Book of English Verse aan – misschien wel de beste poëziebloemlezing op de markt (onze selectie van de beste poëziebloemlezingen vindt u hier, en een lijst van de beste boeken voor de poëziestudent vindt u hier). Ontdek meer geweldige gedichten met deze geweldige gedichten over zoenen, deze klassieke gedichten voor dochters, en onze selectie van de beste gedichten over kleren.

De auteur van dit artikel, Dr Oliver Tearle, is literair criticus en docent Engels aan de Loughborough University. Hij is de auteur van, onder andere, The Secret Library: A Book-Lovers’ Journey Through Curiosities of History en The Great War, The Waste Land and the Modernist Long Poem.

Afbeelding (boven): Kat slaat cimbaal, uit Walters Art Museum Illuminated Manuscripts, publiek domein.