De drukpers

Vóór de opkomst van internet was er geen innovatie die meer bijdroeg aan de verspreiding en democratisering van kennis dan de drukpers van Johannes Gutenberg. De machine van Gutenberg, die rond 1440 in Mainz, Duitsland, werd ontwikkeld, verbeterde de reeds bestaande persen door het gebruik van een mal die een snelle productie van letterstukken uit een loodlegering mogelijk maakte. Dankzij deze lopende bandmethode voor het kopiëren van boeken kon een enkele drukpers maar liefst 3600 pagina’s per dag maken. Tegen 1500 waren er in Europa meer dan 1.000 Gutenbergpersen in bedrijf, en tegen 1600 hadden zij meer dan 200 miljoen nieuwe boeken geproduceerd. De drukpers maakte niet alleen boeken betaalbaar voor de lagere klassen, maar hielp ook het tijdperk van de Verlichting te ontketenen en vergemakkelijkte de verspreiding van nieuwe en vaak controversiële ideeën. In 1518 gebruikten volgelingen van de Duitse monnik Maarten Luther de drukpers om zijn baanbrekende werk “De Vijfennegentig Stellingen” te kopiëren en te verspreiden, wat de aanzet gaf tot de Protestantse Reformatie en conflicten zoals de Dertigjarige Oorlog (1618-48) aanwakkerde. De drukpers bleek zo invloedrijk in het veroorzaken van revoluties, religieuze omwentelingen en wetenschappelijk denken dat Mark Twain later zou schrijven: “Wat de wereld vandaag de dag is, goed en slecht, is te danken aan Gutenberg.”

READ MORE: 7 manieren waarop de drukpers de wereld veranderde

Het kompas

Magnetische kompassen zijn dan wel enigszins verouderd door satellieten en globale positioneringssystemen, maar hun invloed op de vroege navigatie en ontdekkingsreizen was onschatbaar. Het kompas, dat oorspronkelijk in China werd uitgevonden, had in de 14e eeuw op grote schaal de astronomische middelen vervangen als het belangrijkste navigatie-instrument voor zeelieden. Het kompas bood ontdekkingsreizigers een betrouwbare methode om de wereldzeeën te doorkruisen, een doorbraak die het tijdperk van de ontdekkingen inluidde en Europa de rijkdom en macht opleverde die later de industriële revolutie voedden. Het belangrijkste is dat het kompas interactie mogelijk maakte – zowel vreedzaam als anderszins – tussen voorheen geïsoleerde wereldculturen.

Papiergeld

Gedurende een groot deel van de geschiedenis van de mensheid werd geld gebruikt in de vorm van edelmetalen, munten en zelfs grondstoffen zoals vee of groenten. De introductie van papiergeld luidde een gedurfd nieuw tijdperk in – een wereld waarin met geld goederen en diensten konden worden gekocht, ook al had het geen intrinsieke waarde. Papiergeld werd al in de negende eeuw op grote schaal gebruikt in China, maar verscheen pas aan het eind van de jaren 1600 in Europa. Aangespoord door frequente tekorten aan munten, gaven banken papieren biljetten uit als een belofte voor toekomstige betalingen van edele metalen. Tegen het einde van de 19e eeuw begonnen veel landen door de overheid gesteunde wettige betaalmiddelen uit te geven die niet langer in goud of zilver konden worden omgezet. De overschakeling op papiergeld was niet alleen een reddingsoperatie voor regeringen in moeilijkheden – zoals voor de Verenigde Staten tijdens de Burgeroorlog – maar luidde ook een nieuw tijdperk in van internationale monetaire regelgeving die de wereldeconomie een ander aanzien gaf. Misschien nog belangrijker, papiergeld was de vitale eerste stap in een nieuw monetair systeem dat leidde tot de geboorte van creditcards en elektronisch bankieren.

READ MORE: First Paper Currency Is Issued In the 13 Colonies

Steel

Hoewel de vroege menselijke samenlevingen uitgebreid gebruik maakten van steen, brons en ijzer, was het staal dat de industriële revolutie voedde en de moderne steden bouwde. Er zijn al 4000 jaar bewijzen dat er stalen werktuigen bestaan, maar de legering werd pas massaal geproduceerd toen in de jaren 1850 het Bessemer-proces werd uitgevonden, een techniek om staal te maken met behulp van gesmolten ruwijzer. Staal groeide daarna uit tot een van de grootste industrieën ter wereld en werd gebruikt voor de bouw van alles van bruggen en spoorwegen tot wolkenkrabbers en motoren. Staal bleek vooral invloedrijk in Noord-Amerika, waar enorme ijzerertsvoorraden de Verenigde Staten hielpen een van ’s werelds grootste economieën te worden.

READ MORE: The Spies Who Launched America’s Industrial Revolution

The Electric Light

Hoe vanzelfsprekend ze ook mogen zijn, een korte stroomstoring herinnert ons aan het belang van kunstlicht. In het begin van de 19e eeuw was Humphry Davy de pionier met zijn kooldraadlamp, maar dankzij de inspanningen van uitvinders als Warren de la Rue, Joseph Wilson Swan en Thomas Alva Edison ontwikkelde het elektrische licht zich in de loop van de 19e eeuw. Het waren Edison en Swan die in 1879 en 1880 octrooi aanvroegen voor de eerste gloeilampen met een lange levensduur, waardoor de maatschappij bevrijd werd van een bijna volledige afhankelijkheid van daglicht. Elektrische lampen werden vervolgens overal voor gebruikt, van huisverlichting en straatverlichting tot zaklantaarns en koplampen in auto’s. De complexe netwerken van draden die werden aangelegd om de eerste gloeilampen van stroom te voorzien, leidden ook tot de eerste elektrische bedrading in huis, waarmee de weg werd vrijgemaakt voor talloze andere huishoudelijke apparaten.

LEES MEER: The Race to Electrify America

Domestication of the Horse

Sinds hun domesticatie, zo’n 5500 jaar geleden, zijn paarden onlosmakelijk verbonden geweest met de ontwikkeling van de mens. Ze stelden mensen in staat om grote afstanden af te leggen en boden verschillende culturen de kans om handel te drijven en ideeën en technologie uit te wisselen. Door hun kracht en behendigheid konden paarden ook vracht vervoeren, landbouwgrond omploegen en zelfs bossen rooien. Misschien wel het meest invloedrijk van alles, paarden veranderde de aard van de oorlog. Niets was zo gevreesd als een door paarden getrokken strijdwagen of een bereden krijger, en samenlevingen die het gebruik van de cavalerie onder de knie kregen, hadden meestal de overhand in de strijd.

READ MORE: How Horses Transformed Life for Plains Indians

Transistors

Een crimineel ondergewaardeerde innovatie, de transistor is een essentieel onderdeel in bijna elk modern elektronisch apparaat. Deze uiterst kleine halfgeleiderelementen werden eind 1947 voor het eerst ontwikkeld door Bell Laboratories en maken een nauwkeurige regeling van de hoeveelheid stroom en de stroom door printplaten mogelijk. Oorspronkelijk gebruikt in radio’s, zijn transistors sedertdien een elementair onderdeel geworden van het schakelschema in talloze elektronische apparaten, waaronder televisies, mobiele telefoons en computers. Het aantal transistors in geïntegreerde schakelingen verdubbelt bijna elke twee jaar – een verschijnsel dat bekend staat als de Wet van Moore – zodat hun opmerkelijke invloed op de technologie alleen maar zal blijven toenemen.

Vergrotingslenzen

Vergrotingslenzen lijken misschien een onopvallende uitvinding, maar door het gebruik ervan heeft de mensheid een glimp kunnen opvangen van alles, van verre sterren en melkwegstelsels tot de minuscule werking van levende cellen. Lenzen werden voor het eerst gebruikt in de 13e eeuw als hulpmiddel voor slechtzienden, en de eerste microscopen en telescopen volgden aan het eind van de 16e en het begin van de 17e eeuw. Figuren als Robert Hook en Anton van Leeuwenhoek zouden microscopen gaan gebruiken bij de vroege observatie van cellen en andere deeltjes, terwijl Galileo Galilei en Johannes Kepler de telescoop gebruikten om de plaats van de aarde in de kosmos in kaart te brengen. Deze vroege toepassingen waren de eerste stappen in de ontwikkeling van verbazingwekkende apparaten zoals de elektronenmicroscoop en de Hubble-ruimtetelescoop. Vergrotende lenzen hebben sindsdien geleid tot nieuwe doorbraken in een overvloed aan gebieden, waaronder astronomie, biologie, archeologie, optometrie en chirurgie.

READ MORE: 10 fascinerende feiten over de Hubble-ruimtetelescoop

De telegraaf

De telegraaf was de eerste in een lange reeks doorbraken op communicatiegebied, waar later ook radio, telefoon en e-mail deel van uitmaakten. De telegraaf, die in de 18e en 19e eeuw door verschillende uitvinders werd uitgevonden, gebruikte de beroemde morsecode van Samuel Morse om berichten over te brengen door de elektriciteitsstroom langs de communicatiedraden met tussenpozen te onderbreken. In de jaren 1850 namen het aantal telegraaflijnen toe en tegen 1902 waren transoceanische kabels de hele wereld rondgetrokken. De oorspronkelijke telegraaf en zijn draadloze opvolgers waren de eerste grote vooruitgang in de wereldwijde communicatie. De mogelijkheid om berichten snel over grote afstanden te verzenden had een onuitwisbare invloed op de overheid, de handel, het bankwezen, de industrie, de oorlogvoering en de nieuwsmedia, en vormde het fundament van het informatietijdperk.

LEES MEER: Hoe Abraham Lincoln de telegraaf gebruikte om de Burgeroorlog te helpen winnen

Antibiotica

Als een grote stap voorwaarts in de geneeskunde hebben antibiotica miljoenen levens gered door de groei van schadelijke bacteriën te doden en te voorkomen. Wetenschappers als Louis Pasteur en Joseph Lister waren de eersten die bacteriën herkenden en probeerden te bestrijden, maar het was Alexander Fleming die de eerste sprong voorwaarts maakte op het gebied van antibiotica toen hij in 1928 bij toeval de bacterie-remmende schimmel ontdekte die bekend staat als penicilline. Antibiotica bleken een grote verbetering te zijn ten opzichte van antiseptica – die niet alleen bacteriën maar ook menselijke cellen doodden – en het gebruik ervan verspreidde zich snel over de gehele 20e eeuw. Nergens was hun effect duidelijker dan op het slagveld: Terwijl bijna 20 procent van de soldaten die een bacteriële longontsteking opliepen in de Eerste Wereldoorlog stierven, daalde dat aantal dankzij antibiotica – met name penicilline – tot slechts 1 procent tijdens de Tweede Wereldoorlog. Antibiotica zoals penicilline, vancomycine, cefalosporine en streptomycine hebben bijna elke bekende vorm van infectie bestreden, waaronder griep, malaria, meningitis, tuberculose en de meeste seksueel overdraagbare aandoeningen.

LEES MEER: Het duurde verrassend lang voordat artsen de voordelen van handen wassen ontdekten

De stoommachine

Auto’s, vliegtuigen, fabrieken, treinen, ruimtevaartuigen – geen van deze transportmethoden zou mogelijk zijn geweest zonder de vroege doorbraak van de stoommachine. Het eerste praktische gebruik van externe verbranding dateert van 1698, toen Thomas Savery een door stoom aangedreven waterpomp ontwikkelde. Stoommachines werden eind 1700 geperfectioneerd door James Watt en leidden tot een van de grootste technologische sprongen in de geschiedenis van de mensheid tijdens de Industriële Revolutie. In de jaren 1800 maakte externe verbranding een exponentiële verbetering mogelijk van het vervoer, de landbouw en de productie, en zorgde het voor de opkomst van wereldmachten als Groot-Brittannië en de Verenigde Staten. Het allerbelangrijkste is dat het basisprincipe van de stoommachine, energie in beweging, de basis legde voor latere innovaties zoals interne verbrandingsmotoren en straalmotoren, die in de 20e eeuw de opkomst van auto’s en vliegtuigen stimuleerden.

WATCH: Assembly Required met Tim Allen en Richard Karn gaat dinsdag 23 februari om 10.9 uur in première op HISTORY. Bekijk nu een preview.