Het was laat in de middag op 26 december 2016 – de dag na Kerstmis, een dag waarop de meeste winkels druk bezig zijn met het verwerken van de retourzendingen van ongewenste cadeaus – toen Curtis Lawson een Walmart in Knoxville, Tennessee binnenging. Hij had een bon voor $39,57 aan aankopen die hij eerder die maand had gedaan. Hij had geld nodig. Hij liep door de winkel, pakte dezelfde artikelen die hij eerder had gekocht – afwasmiddel, Oral-B navullingen en een paar meisjesjeggings – en stopte ze in een boodschappentas. Hij bracht ze naar de kassa, gaf ze terug met zijn kassabon en ontving 39,57 dollar in contanten. Lawson had zich schuldig gemaakt aan zogenaamde “retourfraude”, waarbij hij deed alsof hij artikelen terugbracht die hij niet had gekocht.
Toen Lawson met lege handen de Walmart binnenliep, besloot Walmart-medewerker Robert McAuley dat hij er verdacht uitzag en bekeek hem op de beveiligingscamera’s. Hij zag hoe Lawson de kleren oppakte en ze terugbracht naar de klantenservice. McAuley hield Lawson onmiddellijk aan, die meteen toegaf dat hij de artikelen had gestolen, en Lawson werd uiteindelijk beschuldigd van winkeldiefstal en criminele overtreding. Wat volgde was een opzienbarende ontmoeting met een lokaal strafrechtelijk systeem dat sterk werd beïnvloed door de wens van een grote winkelketen om winkeldiefstal tegen te gaan en de voorliefde van een officier van justitie om mensen te straffen die meer pech hebben dan gevaarlijk zijn.
Lawson had ten minste drie uitstaande arrestatiebevelen, waarvan de meeste verband hielden met verkeersovertredingen, waaronder een DUI. Lawson’s advocaten gaven toe dat Lawson een drugsverslaving had en soms winkeldiefstal deed om zijn verslaving te ondersteunen, maar merkten op dat hij nooit beschuldigd was van het zijn van een bedreiging voor iemands veiligheid. Vanwege de uitstaande arrestatiebevelen werd zijn borgsom vastgesteld op 2500 dollar in totaal, en hij werd onmiddellijk naar de gevangenis gebracht. Op 9 januari werd een arrestatiebevel tegen Lawson uitgevaardigd waarbij de aanklacht van winkeldiefstal werd geëscaleerd tot een misdrijf omdat Lawson volgens het arrestatiebevel helemaal niet in Walmart mocht zijn. Daarom werd zijn teruggavefraude een inbraak – een misdrijf waar tot 12 jaar gevangenisstraf op staat. Zijn borg werd verhoogd tot $5,000.
In Tennessee, zoals in veel staten, is winkeldiefstal van artikelen onder de $1,000 een misdrijf. Maar de afgelopen jaren heeft het Openbaar Ministerie van Knox County mensen als Lawson vervolgd op grond van de wet op inbraak, die in de wet van Tennessee wordt gedefinieerd als “het wederrechtelijk en willens en wetens betreden van een gebouw zonder toestemming van de eigenaar en het plegen van diefstal”.
Het bleek dat Lawson meer dan vier jaar eerder was gearresteerd voor winkeldiefstal van een BH bij een andere Walmart-locatie. Die keer kreeg Lawson een zogenaamde “Notification of Restriction from Property” van Walmart loss prevention personeel. Dit stuk papier beperkt in wezen iemands toegang tot Walmart door hem officieel voor altijd van het terrein te “verwijderen”. De mededeling informeert Lawson dat hij “niet langer is toegestaan op eigendommen die eigendom zijn van Walmart Stores Inc of in enig gebied dat onder controle staat van Walmart Stores Inc” en het omvat “alle detailhandelslocaties of dochterondernemingen”. Dergelijke documenten worden, volgens de agent van verliespreventie tijdens Lawson’s rechtszaak, regelmatig uitgegeven bij Walmarts in de VS.
De advocaten van Lawson voerden aan dat het aanklagen van hun cliënt voor inbraak niet op zijn plaats was, omdat de winkel, in plaats van een privé-woning of een magazijn, open was voor het publiek. Jonathan Harwell, assistent-procureur-generaal, die aan soortgelijke zaken heeft gewerkt en Lawson vertegenwoordigt, is van mening dat de kennisgevingen van Walmart verwarrend zijn. Ze worden niet consequent gehandhaafd: Lawson, bijvoorbeeld, had Walmart locaties ontelbare keren betreden sinds hij zijn kennisgeving ontving. Hij had goederen teruggebracht, gekocht en zelfs zijn ID laten zien om voedsel te kopen met zijn EBT kaart, allemaal zonder een probleem. Er zijn geen “verboden toegang” borden rond Walmart en geen andere indicatie dat potentiële klanten worden gecontroleerd als ze de winkel binnengaan. En waarschijnlijk is dat ook niet zo. De enige mensen die toegang hebben tot de mededelingen zijn de medewerkers van de verliespreventie.
De wet in Tennessee is verwarrend als het gaat om het vervolgen van winkeldieven voor misdrijven, dus de beslissing wordt overgelaten aan de plaatselijke aanklagers. Een zaak in een ander district, vergelijkbaar met die van Lawson, State v Danielle Chandria Jensen, werd geseponeerd toen de rechter besloot dat de aanklacht voor een misdrijf niet gepast was. Het hof van beroep dat het sepot bekrachtigde schreef vernietigend dat “de aanklager een sterke wens had om alle personen te vervolgen voor inbraak die gearresteerd waren voor winkeldiefstal of diefstal en die eerder een winkelverbod hadden gekregen, een twijfelachtig doel wanneer de zwaarte van een veroordeling en straf voor inbraak vergeleken wordt met het gepleegde onrecht, zelfs voor een recidiverende winkeldief”. De zaak werd door een hoger gerechtshof over een andere kwestie nietig verklaard, dus de wet blijft onbeslist.
Charme Allen, de officier van justitie van het district Knox, heeft na de beslissing van Jensen in hoger beroep gezworen om winkeldieven hoe dan ook te blijven aanklagen. Toen ik haar kantoor vroeg naar het beleid, antwoordde de plaatsvervangend procureur-generaal Kyle Hixson via e-mail: “Het Openbaar Ministerie vervolgt alle zakelijke inbraken, of het slachtoffer nu een eenmanszaak is of een bedrijf, volgens de bepalingen van het statuut voor inbraken. Dit soort vervolging van bedrijfsinbraken is niet toegestaan voor mensen die voor het eerst een overtreding begaan, aangezien de verdachte op de “no-trespass”-lijst van het bedrijf moet worden geplaatst wegens eerdere criminele activiteiten op het eigendom van het slachtoffer. Deze vervolgingen zijn een waardevol instrument om bedrijven te beschermen tegen recidivisten en om ervoor te zorgen dat Knox County een veilige plaats blijft voor bedrijven om te opereren.”
De doorkruipmeldingen van Walmart maken deel uit van de uitbreiding van de particuliere invloed op delen van het strafrechtelijk systeem die ten goede komen aan derden, zoals detailhandelaren. Walmart in het bijzonder, is onder vuur komen te liggen in het verleden voor het inhuren van te weinig werknemers (een kostenbesparende maatregel), en vervolgens zwaar te vertrouwen op de door de overheid gefinancierde lokale politie om hun winkeldiefstal probleem aan te pakken. Ik heb eerder geschreven over het “herstelrecht”-programma van Walmart, een particulier programma tegen winkeldiefstal in Californië dat volgens een rechter neerkwam op illegale afpersing. Rond 2008, volgens getuigenverklaringen van Lawson’s voorlopige hoorzitting, begon Walmart met het invoeren van het trespass-systeem, waarmee ze kunnen bijhouden wie eerder winkeldiefstal heeft gepleegd.
In het hele land verhogen meer staatswetgevers de straffen voor meerdere winkeldiefstallen, een stap die is aangemoedigd door de National Retail Federation, een handelsgroep die lobbyt namens detailhandelsbedrijven. De Federation behartigt de belangen van zowel kleine bedrijven – mom-and-pop shops – als grote megastores zoals Walmart en Dollar Store. Volgens het vakblad Loss Prevention Media is “wetgeving een van de belangrijkste instrumenten geworden bij de bestrijding van de georganiseerde detailhandelcriminaliteit”.
Er is weinig betrouwbare informatie beschikbaar over “georganiseerde detailhandelcriminaliteit” of over winkeldiefstal in het algemeen. De enige informatie die er is, komt van de National Retail Federation zelf. In een onderzoek uit 2014 zei de NRF dat winkeldiefstal verantwoordelijk is voor 38% van de krimp (alle verloren inventaris), of ongeveer 44 miljard dollar aan verliezen. Een taxatie van Forbes schatte dat Walmart volgens deze cijfers minder dan 2 miljard dollar verliest aan winkeldiefstal. De laatste studies van de NRF hebben zich geconcentreerd op wat zij “georganiseerde detailhandeldiefstal” noemen, die volgens een NRF-studie “9 van de 10 detailhandelaars” treft, een verlies van “726.351 dollar per 1 miljard dollar omzet” veroorzaakt, en waarbij mensen “veel meer agressie vertonen”.
In Tennessee was de druk om de straffen voor winkeldiefstal te verscherpen afkomstig van de Tennessee Retailer Association en de staatsafgevaardigde van Knoxville, Jason Zachary, wiens profiel vermeldt dat hij eigenaar is van een klein bedrijf. Uit aantekeningen van de wetgevende zittingen blijkt dat de bepaling, die winkeldiefstal, fraude met cadeaubonnen en retourfraude strenger zou bestraffen, “de terugkerende lokale inkomsten zou verhogen met een bedrag van meer dan 20.000 dollar per jaar”. De verenigingen van detailhandelaars voeren aan dat winkeldiefstal de lokale overheid schaadt doordat er minder omzetbelasting wordt geïnd. De wetgeving staat de lokale rechtshandhaving ook toe om de waarde van gestolen cadeaubonnen te houden als verbeurdverklaringen.
Andere staten overwegen soortgelijke wetten onder het mom van het voorkomen van “georganiseerde detailhandelcriminaliteit”. In Californië bijvoorbeeld heeft de federatie van detailhandelaren zich verenigd met openbare aanklagers en sheriffs om een wetsvoorstel te steunen dat de straffen voor winkeldiefstal zou verhogen. Deze lobbyisten beweren dat recente wijzigingen in de Californische wetgeving het voor de rechtshandhavers moeilijk hebben gemaakt om winkeldieven aan te houden en te vervolgen, wat schadelijk is voor hun winstcijfers.
Lawson werd in maart veroordeeld voor inbraak. Hij wacht nog steeds op zijn veroordeling, maar vanwege de inbraak zijn zijn mogelijkheden voor voorwaardelijke vrijlating of alternatieve straffen beperkt. Een vertegenwoordiger van het kantoor van de officier van justitie van Knox County wees op de lange lijst van aanklachten wegens misdrijven van Lawson, wat erop wijst dat hij waarschijnlijk de maximumstraf van 12 jaar gevangenisstraf zal krijgen. De advocaten van Lawson in het kantoor van de openbare verdediger hebben opgemerkt dat deze misdrijfvervolgingen zijn toegenomen sinds de verkiezing in 2014 van de huidige officier van justitie van Knoxville, Charme Allen, die heeft gezworen de misdaad hard aan te pakken en een groot aantal zaken heeft vervolgd op grond van het bendestatuut van de staat, dat onlangs door het hof van strafrechtelijk beroep van Tennessee is afgewezen omdat het te breed was. In de tussentijd lijkt het erop dat de nieuwe wet niet wordt gebruikt om gevaarlijke retailbendes te vervolgen, maar eerder om degenen te straffen die zich dat het minst kunnen veroorloven, zoals Lawson.
Jessica Pishko is een schrijfster in Dallas, Texas, die zich regelmatig bezighoudt met kwesties op het gebied van opsluiting en sociale rechtvaardigheid. Ze heeft bedrijfsrecht uitgeoefend en was gespecialiseerd in effectenfraude en het pro bono vertegenwoordigen van doodstrafklanten en slachtoffers van huiselijk geweld. Voor meer, klik hier.
Op zoek naar meer goed werk van The Appeal, de nationale outlet voor strafrechtjournalistiek en commentaar? Probeer deze links:
- Het geheime verhaal van corruptie achter Meek Mill’s opsluiting
- ‘We kunnen hem laten verdwijnen’: De macht van provinciale sheriffs
- De verborgen epidemie van politiegeweld achter een ‘swatting’-dood
{{topLeft}}
{{{bottomLeft}}
{{topRight}}
{{bottomRight}
{{/goalExceededMarkerPercentage}}
{{/ticker}}
{heading}}
{#paragraphs}}
{.}}
{{/paragraphs}}{{highlightedText}}
- Deel op Facebook
- Deel op Twitter
- Deel via Email
- Deel op LinkedIn
- Deel op Pinterest
- Deel op WhatsApp
- Deel op Messenger