“Ik wil een officieel Red Ryder luchtgeweer met karabijnwerking en tweehonderd schoten op de schietbaan!” -Ralphie Parker in “A Christmas Story” (1983)

De kindertijd in de jaren ’80 was heel anders dan nu. Kinderen die opgroeiden in de jaren ’80 herinneren zich dingen als rubberen armbanden, Cabbage Patch Kids, de eerste videogameconsole, boekenreeksen voor tieners, The Goonies en Alf. Ze groeiden op met computers maar niet met internet, met het originele Transformers speelgoed, met videorecorders en niet met PVR’s, en met Sony Walkmans die cassettes afspeelden in plaats van MP3-spelers. Hieronder staan 42 rechtschapen feiten die je moet weten als je een kind was in de jaren 80.

Groeien in de tuin

Cabbage Patch Kids ging van rage naar razernij in de vroege jaren 80 en tegen 1983 waren er 3 miljoen poppen ‘geadopteerd’. Het speelgoed was een zachte, geboetseerde pop met een vinyl hoofd, stoffen lichaam en garen haar. De poppen hadden verschillende kapsels en outfits en werden geleverd met een geboorteakte en adoptiepapieren. Ze werden de meest succesvolle introductie van een pop in de geschiedenis van het speelgoed, en waren het must-have speelgoed met Kerstmis van ’83, en de vraag resulteerde in geweldsuitbarstingen van klanten in de winkels.

Read Me a Story

Reading Rainbow debuteerde op PBS in 1983 en was een half uur durend tv-programma dat kinderen aanmoedigde om te lezen. Elke aflevering had een ander boek en thema, en het verhaal werd vaak verteld door een beroemde voorlezer. Aan het eind van de aflevering werd ook een boekbespreking opgenomen, waarin kinderen recensies gaven van boeken die ze leuk vonden.

Een accessoire en een horloge

Het Swatch-horloge was een must-have accessoire in de jaren tachtig. Ze waren ontworpen om casual en leuk te zijn, en volledig verwisselbaar. De bandjes waren in verschillende kleuren, en de wijzerplaten hadden verschillende ontwerpen. Een populaire trend was om meerdere stijlen tegelijk te dragen, soms wel 6. Tegen 1987 waren er meer dan 10 miljoen horloges geproduceerd, inclusief geparfumeerde exemplaren.

Een puzzel of een stuk speelgoed

De Rubik’s Cube is een zeszijdige, veelkleurige kubuspuzzel die de jaren 1980 domineerde. Elk van de zes vlakken van de puzzel is bedekt met 9 stickers van zes effen kleuren. Om de puzzel op te lossen, moeten de zijden worden omgedraaid om de vlakken weer één effen kleur te geven. Er waren meer dan 43 quintiljoen patronen, en tegen 1982 waren er, ondanks een verkoop van meer dan 100 miljoen, nog maar weinig opgelost. Vanaf 1982 werden in Boedapest Rubik’s Cube kampioenschappen gehouden, waar mensen wedijverden om te zien wie de kubus het snelst kon oplossen. De kubus was zo populair dat hij verscheen op T-shirts, posters en bordspellen, en zelfs een eigen tv-programma voor kinderen kreeg. Tot op heden zijn er meer dan 300 miljoen kubussen verkocht.

Mario Invasion

In het begin van de jaren ’80 was de Atari 2600 videogameconsole een groot succes met spellen als Space Invaders en Breakout. In 1985 kwam Nintendo op de markt met legendarische spellen als Super Mario Brothers en Legend of Zelda, waarmee het andere, primitievere spelsystemen uit het water blies. In 2016 bracht Nintendo de NES classic edition uit, een geminiaturiseerde versie van de originele console uit de jaren ’80, met 30 vooraf geïnstalleerde klassieke games. Het was meteen een succes en Nintendo is van plan om ze later in 2018 weer uit te brengen.

Oorspronkelijke iPod

Kinderen luisteren tegenwoordig naar muziek op Apple iPods of via streamingdiensten, maar in de jaren tachtig was de Sony Walkman het eerste apparaat dat muziek draagbaar maakte. De Walkman werkte op vergelijkbare technologie als cassetterecorders en alles wat je nodig had om je muziek onderweg te hebben was een koptelefoon en een paar AA-batterijen. In 1983 verkochten cassettebandjes voor het eerst meer dan grammofoonplaten, grotendeels dankzij de Walkman.

Kleurige Beren

De Troetelbeertjes begonnen in 1981 als geïllustreerd artwork dat gebruikt moest worden op wenskaarten. In 1983 werden ze omgezet in een lijn van pluche teddyberen, en de Troetelbeertjes verschenen in hun eigen TV-specials, series en speelfilms tussen 1983 en 1988. Elke beer had een andere kleur, en had een symbool op zijn borst dat zijn persoonlijkheid aangaf. De originele beren waren Bedtime Bear, Tenderheart Bear, Share Bear, Cheer Bear en Wish Bear, maar meer beren en de spin-off Troetelbeer Neefjes werden later gecreëerd. Tussen 1983 en 1987 werden er meer dan 40 miljoen Troetelbeertjes verkocht, meer dan 70 miljoen wenskaarten gedrukt, en meer dan 1 miljoen ouders werden echt ziek van pastelkleuren.

Het definiëren van een genre

Beginnend in 1984, schreef en regisseerde filmmaker John Hughes een aantal films voor tieners over tieners, maar die ook een volwassen publiek aanspraken. Beginnend met Sixteen Candles en The Breakfast Club, en uitmondend in Ferris Buller’s Day Off, spraken zijn films tot de generatie kinderen die volwassen werd. Deze films maakten ook sterren van acteurs als Molly Ringwald, John en Joan Cusack, en Emilio Estevez, die gezamenlijk bekend werden als “The Brat Pack.”

Geanimeerd sekssymbool

In 1988 introduceerde de hybride live-action/animatiefilm Who Framed Roger Rabbit een van de populairste geanimeerde sekssymbolen aller tijden: Jessica Rabbit. Zij was de vrouw in menselijke vorm van stripheld Roger Rabbit en had de kenmerkende stem van Kathleen Turner. Veel jongens (en mannen) droomden van haar en ze had zelfs korte tijd haar eigen merchandise-winkel op Disney’s Pleasure Island Night Club.

Truly Outrageous

Jem and the Holograms was een tekenfilmserie die liep van 1985 tot 1988. De serie draait om Jerica Benton, wiens alter ego Jem is – de zangeres van een band genaamd Jem and the Holograms. In de intro van de serie erft Jem een hologrammachine genaamd Synergy, die realistische hologrammen maakt van bijna alles, en Jem en haar vrienden veranderen in een glamoureuze rockband. Meisjes hielden van de glitter en de muziek, en de meisjes in de show werden beschouwd als sterke rolmodellen voor tweens in die tijd.

De Crocs van de jaren ’80

Jelly Shoes waren een populaire rage in het begin van de jaren ’80. Het waren casual schoenen van PVC-plastic die voor het eerst werden geïntroduceerd op de Wereldtentoonstelling van 1982, en een jaar later werden getoond op een schoenenbeurs in Chicago. De inkoper van Bloomingdales zag blijkbaar de schoenendisplay en bestelde 2.400 paar in 9 verschillende stijlen voor de winkel. Door de plastic constructie waren het ook prima waterschoenen om rond het zwembad te dragen, en ze waren uiterst comfortabel. Het beste aan Jellies was dat ze in heel veel stijlen verkrijgbaar waren (inclusief glitters), en supergoedkoop, dus het was niet ongewoon dat kinderen meerdere paren in hun kast hadden staan.

Symbool van vriendschap

Meisjes uit de jaren 80 zullen zich herinneren dat ze al hun vriendinnen vriendschapspelden gaven. Ze werden gemaakt door verschillende kleuren kralen aan veiligheidsspelden te rijgen, die de meisjes dan aan de veters van hun schoenen bevestigden. Ze waren goedkoop en makkelijk te maken, en als je er veel had, betekende dat dat je veel vrienden had. Er waren geen regels voor het gebruik van kleuren of patronen, maar het herschikken van de kralen op een speld die je van iemand had gekregen was een no-no!

Oorspronkelijke Gaming Mascotte

Pacman, geïntroduceerd in Japan in 1980, is een van de meest iconische videogames aller tijden. De meeste spellen uit die tijd waren variaties op Pong of space shooter-spellen, maar Pacman creëerde een heel nieuw spelgenre. Het spel werd ontworpen om zowel jongens als meisjes aan te spreken, en tegen 1982 waren er naar schatting 30 miljoen spelers in de Verenigde Staten. Pacman was ook het eerste licentie-succes voor de industrie, paaien een granen, een lied, een tv-animatie-serie, en een bordspel.

Martian Antennae

In 1981 vond Stephen Askin de deely bopper-hoofdband uit, die was geïnspireerd op de sketch “Killer Bees” van Saturday Night Live. Deely boppers waren in feite hoofdbanden met glitters zoals hartjes en sterretjes, bevestigd aan twee spiraalvormige draadantennes. Volwassenen vonden ze er maar stom uitzien, maar voor kinderen onder de 13 was het een must-have item.

Die kleine blauwe wezentjes

Van 1981 tot 1989 was De Smurfen een hoofdbestanddeel van de zaterdagochtendtekenfilms. De serie was gebaseerd op een stripverhaal van de Belgische tekenaar Peyo, Les Schtroumpfs. De Smurfen werden genoemd naar hun persoonlijkheidskenmerken (Grumpy, Jokey, Brainy, enz…) en ze stonden drie appels hoog. De serie werd gemaakt toen een leidinggevende van NBC zijn dochter zag spelen met een pluche Smurfenpop, en dacht dat het een goede tekenfilm zou zijn. “Het Smurfenlied” of “La La Song” werd ontwikkeld door Hanna Barbera voor de tv-serie, en is sindsdien gebruikt in Smurfen videogames en films.

Speelplaatspret

Ter tijd, in de jaren 80, waren er verschillende speelplaatsspellen die populair waren bij kinderen. De spelletjes hadden eenvoudige regels, en meestal ging het om luisteren en instructies opvolgen. In het spel Simon Zegt, gaf degene die “Simon” speelde zijn vrienden de opdracht om een aantal acties te doen die begonnen met de zin “Simon Zegt.” Als Simon een actie niet zei en je deed het toch, dan lag je eruit. In het spel “Moeder mag ik” vroegen kinderen aan moeder of ze een actie mochten doen, zoals huppelen, huppelen, of grote stappen naar voren zetten om dicht genoeg bij moeder te komen. Als zij zei “ja dat mag”, ging je verder. Als je vergat de zin te gebruiken, of bewoog zonder toestemming, moest je opnieuw beginnen. Andere populaire spelletjes uit die tijd waren “Rood licht groen licht” en “Hoe laat is het meneer Vos?”, die ook een combinatie waren van oproep en antwoord en tikkertje.

Een superheld onder je kleren

Underoos was een merk ondergoed ontworpen voor kinderen met personages uit DC en Marvel, Hanna-Barbera, en Archie comics. De karaktersets bestonden uit Wonder Woman, Superman, Batman en Spiderman, en worden geroemd om het zelfvertrouwen van kinderen. Welk kind wilde er nou geen geheime identiteit onder zijn kleren?

Zit, Ubu, Zit

Als je in de jaren ’80 televisie keek, herinner je je vast nog wel de zin “Zit, Ubu, Zit. Brave hond!” aan het eind van populaire sitcoms. Op de titelkaart stond Ubu Productions Founder’s zwarte lab Ubu met een frisbee en blaffend op commando van zijn baasje. De originele Ubu stierf in 1984, maar zijn roem leeft voort.

We komen terug na deze boodschappen

Tijdens kindertelevisieprogramma’s in de jaren tachtig werd, als het programma werd onderbroken voor een reclameblok, de zin “We komen terug na deze boodschappen” op het scherm getoond. Dit was om kinderen te helpen het verschil te zien tussen TV-programma’s en reclames.

Flying Dog Dragon

Falkor de geluksdraak is een geliefd personage uit de verfilming van Michael Ende’s boek The Neverending Story in 1984. Zijn lichaam is 3 meter lang, en hij heeft de romp van een draak, en het hoofd, de poten en de staart van een hond. Hij is wijs en optimistisch en fungeert als gids voor de held van de film, Atreyu. Kinderen wensten overal een eigen geluksdraak om op te rijden. Er werd geen speelgoed gemaakt ten tijde van de film, maar een Esty-winkel genaamd Game Guardians produceert sinds 2015 een Falkor pluche speelgoed en kreeg een enorme vraag.

Games zonder graphics

Tekstgebaseerde avonturenspellen waren populair bij thuiscomputergebruikers in de jaren tachtig en waren een interactief spel dat werd aangestuurd door getypte commando’s en controletekens. De term verwijst naar het feit dat het oorspronkelijk tekst-alleen-spellen waren zonder graphics, maar eind jaren ’80 werden grafische tekst-avonturen vergezeld van stilstaande graphics. De grootste producent van deze spellen was Infocom, die Adventureland, Zork en Hitchhiker’s Guide to the Galaxy maakte.

You Decide!

De Choose Your Own Adventure-serie boeken was een van de populairste series van de jaren tachtig. Ze waren geïnspireerd op de oorspronkelijke rollenspellen en waren interactief in die zin dat ze tientallen eindes bevatten die de lezers konden kiezen door verschillende vertakkingen in het verhaal te volgen. Tussen 1978 en 1998 werden van de serie 250 miljoen exemplaren verkocht.

Het praat!

Speak & Spell was een handcomputer die deel uitmaakte van een trio pratend speelgoed dat ook Speak & Read en Speak & Math omvatte. Het werd uitgebracht in 1983 en was ontworpen om kinderen te helpen leren spellen door middel van spelletjes en Het was de eerste keer dat een educatief stuk speelgoed spraak gebruikte dat niet vooraf was opgenomen op een bandje of een platenspeler.

Like, Totally!

Valspeak was een term die een manier van spreken beschreef die in Californië ontstond en een combinatie was van surfer-, hippie-, en zwarte straattaal. Het lied “Valley Girl” van Frank Zappa en zijn dochter uit 1982 populariseerde de spraak, waardoor het een rage werd. De sprekers van Valspeak gebruiken een stembuiging aan het einde van hun stem, waardoor een uitspraak klinkt als een vraag, en woorden als “helemaal”, en “zeker”, werden toegevoegd aan zinnen. Het meest indrukwekkend was het gebruik van het woord ‘zoals’, dat door de gewone taal heen werd gebruikt.

Kids Singing the Hits

Minipops was een tv-programma voor kinderen dat oorspronkelijk in 1983 in het Verenigd Koninkrijk werd uitgezonden. De show bestond uit tieners die top 40-hits en oudere klassiekers zongen, en de kinderen waren verkleed om eruit te zien als de oorspronkelijke uitvoerders van de liedjes. Tussen 1982 en 1986 brachten de Minipops een aantal albums uit, waarvan het eerste het op twee na best verkopende album in Canada werd in die tijd. De show zelf was onderwerp van controverse en kreeg kritiek omdat kinderen liedjes voor volwassenen zongen, en vanwege de soms pikante kostuums en zware make-up.

I Pity the Fool

Mr. T verwierf in de jaren ’80 bekendheid met zijn rol als B.A. Baracus in de tv-serie The A-Team, en als Clubber Lang in Rocky III. De zin “I Pity the Fool” werd voor het eerst uitgesproken in de film en werd zijn handelsmerk voor de rest van zijn carrière. Hij gebruikte de zin vaak in publieke optredens, maar heeft hem verbazingwekkend genoeg nooit gebruikt in The A-Team, zoals velen dachten.

Master of the Universe

He-Man and the Masters of the Universe een populaire lijn actiefiguren van Mattel, met He-Man, de machtigste man van het heelal, Skeletor, zijn aartsvijand, en Battle-Cat, He-Man’s tijgerachtige metgezel. Op de doosjes van de figuurtjes stond een korte beschrijving van het personage afgedrukt en ze gingen vergezeld van mini-comics die het universum verder uitdiepten. In 1983 werd een tekenfilmserie op basis van de personages ontwikkeld, die 65 afleveringen lang liep. De show was revolutionair omdat hij de vroegere barrières van de TV-censuur doorbrak en voor het eerst een superheldin kon tonen die in staat was slechteriken te slaan. Een spin-off serie She-Ra, Princess of Power was gewijd aan de zus van He-Man en kruiste met de He-Man karakters.

Misfit Adventure

In 1985 schreven en produceerden Stephen Spielberg en Christopher Columbus The Goonies, dat ging over een groep misfit-kinderen die in een gebied woonden dat bekend staat als de Goon Docks. Het verhaal gaat over de kinderen die hun buurt proberen te redden van de ondergang en op avontuur gaan op zoek naar een begraven schat. De film werd het archetype voor avonturenfilms voor tieners en heeft in de jaren daarna een cultstatus gekregen. Ondanks het succes van de film is er tot op de dag van vandaag nooit een vervolg op gekomen.

Music Video or Movie?

In 1983 bracht Michael Jackson een 13 minuten durende horror-muziekvideo uit voor zijn nummer “Thriller”, die meer neigde naar een korte film dan een traditionele muziekvideo. Hij werd voor het eerst uitgezonden op MTV op 2 december 1983, en is de meest gedownloade Halloween-hit aller tijden. Het wordt ook gezien als de meest invloedrijke popmuziekvideo aller tijden en was de eerste muziekvideo die werd opgenomen in de National Film Registry van de Library of Congress.

One to Grow On

Kinderen die in de jaren tachtig naar tekenfilms op zaterdagochtend keken, zullen zich de “One to Grow On”-publiciteitsmededelingen herinneren. De naam is ontleend aan het idee dat het extra kaarsje op de verjaardagstaart “een om op te groeien” is en er was een kind met een ethisch dilemma in te zien. Een acteur kwam dan op het scherm en legde uit hoe het probleem moest worden opgelost. Na de uitleg loste het kind de situatie op of gaf het probleem toe. De PSA’s werden tussen 1983 en 1989 uitgezonden op NBC en werden gepresenteerd door de sterren van de prime-time series van het netwerk uit die tijd, zoals Michael J Fox en David Hasselhoff.

Hulkamania

Toen het WWF-worstelen op het hoogtepunt van zijn populariteit stond, werd Hulk Hogan het gezicht van het bedrijf. Zijn populariteit bleef aanhouden in de jaren ’80 en begin jaren ’90, en hij werd beschouwd als een goed rolmodel voor kinderen, omdat hij hen aanmoedigde om te bidden, vitamines in te nemen en groenten te eten. Zijn themalied was “Real American Hero”, en net als het liedje geloofde hij in waarheid, gerechtigheid en de Amerikaanse manier.

11.Girls Just Want to Have Fun

In 1983 bracht Cyndi Lauper de single “Girls Just Wanna Have Fun” uit. Het bereikte #2 op de US Billboard Top 100 en was populair over de hele wereld. Het lied werd een feministische hymne en was een van de eerste video’s met diverse meisjes. Lauper zei later over de video: “

E.T. Phone Home

E.T. the Extra-Terrestrial werd in 1982 uitgebracht en is sindsdien een klassieker voor kinderen geworden. De film over de vriendschap die ontstaat tussen een jongetje en een gestrande alien, en zijn poging om een weg naar huis te vinden, was de film met het hoogste omzetcijfer van het jaar. Een van de meest iconische scènes uit de film is wanneer E.T. de fietsen van de kinderen laat vliegen. Het is een populaire attractie in de Universal Studios in Orlando. De film heeft ook veel citeerbare zinnen voortgebracht, waaronder “be good” en “E.T. phone home.”

Boybands van de jaren 80

Elke generatie heeft zijn eigen megapopulaire boyband, en kinderen uit de jaren 80 vormden daarop geen uitzondering. De groep New Kids on the Block was een boyband uit Boston en bestond uit vijf leden, waaronder de gebroeders Knight, Joey McIntyre en Donnie Wahlberg. De jongens brachten hun eerste titelloze album uit in 1986, maar hadden pas in 1988 een hit met hun single “Please Don’t Go Girl”. Tegen 1990 waren ze een van de populairste bands in de Verenigde Staten. In 2007 kwam de groep weer bij elkaar om een nieuw album op te nemen en gingen ze op tournee met hun jaren ’90 equivalenten, de Backstreet Boys.

USA for Africa

“We Are the World” was een nummer dat werd geproduceerd ten bate van de slachtoffers van de hongersnood in Afrika en meer dan 60 miljoen dollar opbracht voor hulpverlening. Het lied werd mede geschreven door Michael Jackson en Lionel Richie en werd geproduceerd door Quincy Jones. Naarmate het nieuws zich verspreidde, sloten vele populaire muzieksterren uit de jaren ’80 zich aan, waaronder Bruce Springsteen, Billy Joel, Bob Dylan en Ray Charles. Op 5 april 1985, speelden verschillende radiostations het lied gelijktijdig om 10:50 EST.

Professor Plum in de bibliotheek met de kandelaar

In 1985 bracht de film Clue het gelijknamige moordspel naar het witte doek. De film bevatte drie mogelijke eindes, waarbij elk einde in een andere bioscoop werd vertoond. De video-versie bevat alle drie de eindes, maar de DVD gaat nog een stap verder door de kijkers de mogelijkheid te bieden het spel te spelen met een willekeurig gekozen einde. Veel van de details in de films bleven bij het originele bordspel, zoals hoe de geheime doorgangen allemaal naar hun tegenhangers in het bordspel leidden. Het was de eerste film die gebaseerd was op een bordspel.

6.Ramp met de spaceshuttle

De NASA spaceshuttle Challenger ontplofte 73 seconden na de lancering op 28 januari 1986. Alle zeven astronauten aan boord kwamen om het leven, waaronder de eerste burgerpassagier Christa McAuliffe, een lerares uit New Hampshire. De lancering werd live op televisie uitgezonden, wat betekende dat de tragische ramp werd aanschouwd door de miljoenen mensen die hadden afgestemd om te kijken.

5.Material Girl

Pop’s regerende koningin Madonna brak in 1981 door in de muziekscene, en werd al snel een internationale sensatie. Haar manager Camille Barbone hielp haar door te breken in een door mannen gedomineerde industrie, en het nummer “Like a Virgin” van haar tweede album stond op #1 in de Billboard charts en werd platina in de eerste maand. Het nummer “Material Girl” was een van de andere drie hits die ze had van hetzelfde album. Ze zette modetrends met haar crop tops, gestapelde rubberen armbanden, en kanten handschoenen, en ze had een grote impact op tienermeisjes in de jaren ’80.

Acid Wash Jeans

Acid wash jeans en jassen was een kledingstijl uit de jaren ’80 waarbij chemicaliën werden gebruikt om de eerste kleurlaag van jeans te verwijderen, zodat ze er verbleekt uitzagen. Dark Navy denim jeans waren de meest populaire keuze voor acid washing, maar ze waren ook verkrijgbaar in zwart, en andere kleuren. Jean jackets, portemonnees en rokken werden ook populair in de jaren ’80.

Just Say No!

Als onderdeel van de oorlog tegen drugs van de Amerikaanse regering in de jaren ’80 lanceerde First Lady Nancy Reagan de “Just Say No”-campagne. De campagne moedigde kinderen aan om nee te zeggen tegen drugs, en ze verscheen op televisie en in het hele land om de beweging te promoten. Uit de statistieken van de campagne blijkt dat het aantal Amerikanen dat drugs gebruikt aanzienlijk is gedaald in de tien jaar dat de campagne liep.

Inconceivable!

In 1987 bereikte de Princess Bride iets wat weinig andere fantasyfilms uit die tijd hadden kunnen bereiken. De film wist grappig, grappig en slim te zijn, en kon door het hele gezin worden bekeken – niet alleen door kinderen. Gebaseerd op het boek van William Goldman, is het een tijdloos verhaal met klassieke sprookjeselementen. Het is ook een van de meest citeerbare films aller tijden, en er zijn maar weinig kinderen die in de jaren ’80 zijn opgegroeid die de regels “Inconceivable!” niet kennen. “Zoals u wenst,” of “Mijn naam is Inigo Montoya. Je hebt mijn vader vermoord – bereid je voor te sterven!”

Video Killed The Radio Star

De populaire muziekzender MTV kwam in 1981 voor het eerst in de lucht en bood 24 uur per dag, zeven dagen per week muziekvideo’s en muziekgeoriënteerde nieuwsprogramma’s die werden gepresenteerd door VJ’s of videojockeys. Muziekvideo’s werden al snel een hit, en in 1984 hield MTV zijn eerste MTV Video Music Awards en bleef zijn populariteit in de jaren ’80 groeien. De eerste video die op het station werd vertoond was “Video Killed the Radio Star” van The Buggles.