Terwijl je de laatste hand legt aan je kostuum en snoep inslaat voor de kinderen uit de buurt, staan we even stil bij de oorsprong van enkele populaire Halloweentradities.

1. WIE STARTTE HALLOWEEN?

Halloween is duizenden jaren geleden begonnen en we kunnen de Kelten bedanken voor het op gang brengen ervan. Zij vierden een feestdag die bekend staat als Samhain op 31 oktober, een van de vier “kwartdagen” van de kalender, en mogelijk het Keltische Nieuwjaar. Ze geloofden dat de doden op Samhain over de aarde konden lopen en onheil konden stichten, maar aan de andere kant maakte hun aanwezigheid het voor de Druïdische priesters ook gemakkelijker om de toekomst te voorspellen.

2. WAAROM DRAGEN WE COSTUMES?

Op Samhain wordt er een groot vreugdevuur gebouwd en worden er offers gebracht aan de doden, Het gewone volk verkleedde zich in dierenhuiden en probeerde zijn eigen toekomst te voorspellen (waarschijnlijk met evenveel succes als de “professionals”). De kostuums, de meest duurzame traditie van Halloween, werden aangetrokken om de geesten tot rust te brengen of om zich onder hen te mengen, om hun toorn niet op te wekken.

3. HOE WORDT SAMHAIN TOT HALLOWEEN?

Beginnend in 43 n.C., rolde de Romeinse oorlogsmachine door Brittannië en veroverde een groot deel van de Keltische bevolking. Maar de Romeinen, altijd de meesterlijke veroveraars, mengden handig twee van hun eigen feestdagen met het Keltische Samhain om de overgang naar de Romeinse overheersing naadlozer te laten verlopen. De ene feestdag was de viering van de doden (gemakkelijk genoeg te vermengen met Samhain) en de andere was de viering van Pomona, de godin van fruit en takken, waar naar men zegt de traditie van het appels plukken wortel heeft geschoten.

Toen het Christendom zijn intrede deed, moest de mengelmoes van feestdagen opnieuw worden aangepast. Net als bij de vorige vermenging, namen de christenen hun eigen feestdagen op in de Samhain-traditie. 1 november werd Allerheiligen, een dag om de heiligen en martelaren te vieren, en 31 oktober werd Allerheiligenavond (“avond” is de afkorting van “avond”, en zorgt voor de “n” in “Halloween”). Door de magie van de etymologie werd Allerheiligenavond Halloween.

4. HOE KOMEN WE VAN BONFIRES EN DOODSTE HEREN NAAR PLASTIC MASSKEN EN SANDELCORN?

Waarom, de Amerikanen natuurlijk!

Maar het gebeurde niet meteen. Puriteinen in New England onderdrukten de bijgelovige feestdag. In het Zuiden, waar religieuze vroomheid minder belangrijk was, werd Halloween op vrijwel dezelfde manier gevierd als in Europa. Maar een grote immigratiestroom aan het eind van de 19e eeuw bracht de feestdag nieuw leven in, en geen enkele vorm van vroomheid kon dit nog in toom houden. In de loop der jaren werd het “griezelige” van Halloween vervangen door een gezonder gemeenschapsgevoel, waaruit “trick-or-treating” ontstond en, naarmate steden samen feest vierden, elke religieuze betekenis werd weggenomen. Uiteindelijk, na vele duizenden jaren en vele culturele aanpassingen, kwamen we uit op een feestdag met heksen, kostuums, snoep, kattenkwaad, overledenen en pompoenen.

5. WACHT, WAAR PASSEN POMPOENEN IN DIT PLAATJE?

Het maken van groentelantaarns kan worden teruggevoerd tot Groot-Brittannië en Ierland, waar het snijden van rapen, bieten en aardappelen al eeuwenlang een herfsttraditie was. Volgens een Ierse mythe had een man met de naam Stingy Jack eens iets te drinken met de duivel en toen hij niet wilde betalen, overtuigde hij de duivel om in een munt te veranderen. Stingy Jack deed zijn naam echter eer aan en stak de munt naast een kruis in zijn zak, waardoor de duivel in een monetaire toestand werd opgesloten totdat hij een deal met Jack sloot om hem met rust te laten en zijn ziel bij zijn dood niet voor de hel op te eisen. Toen Jack stierf, verwierp de hemel hem en, trouw aan zijn woord, de duivel ook.

Als straf voor zijn bedrog stuurde de duivel Jack weg om voor altijd over de aarde te zwerven met een enkele kool in een uitgeholde raap om zijn weg te verlichten. Voor Ierse kinderen was hij Jack of the Lantern of, zoals de Ieren plegen te doen wanneer ze geconfronteerd worden met een “van de,” Jack O’Lantern.

Maar Jack-o’-Lantaarns maakten geen deel uit van de Halloweenvieringen in Groot-Brittannië; er was een nieuw continent voor nodig om die traditie te verankeren. De eerste vermelding van een Jack-o’-Lantern als onderdeel van een Halloween-viering komt uit een Canadese krant die in 1866 schreef: “De oude gewoonte om Hallowe’en te vieren werd gisteravond niet vergeten door de jongelui van de stad. Ze hadden hun maskers en hun feestelijkheden, en liepen na zonsondergang door de straten op een manier die ongetwijfeld amusant was voor henzelf. Er was een grote opoffering van pompoenen om doorzichtige hoofden en gezichten te maken, verlicht door de onfeilbare twee duim vetkaars.”

6.

Eenvoudig. Pompoenen waren er in overvloed in Amerika en waren veel beter te snijden en te verlichten dan een van de eerder genoemde groenten. We mogen aannemen dat de traditie om pompoenen in elkaar te slaan is ontstaan kort nadat de gesneden pompoen zijn intrede deed in het Halloweenfeest aan het eind van de 19e eeuw.

7. WAAR KOMT KANJES VAN KOMEN?

Net als Kerstmis en de zuurstok en Pasen met zijn marshmallow Peeps, heeft ook Halloween een kenmerkend snoepje: de mysterieuze snoepmaïs. Net als een jaarlijkse plaag infecteren de kleine kegelvormige snoepjes elk jaar onze winkels en kiezen om vervolgens net zo snel weer te verdwijnen als ze gekomen zijn. Komiek Lewis Black heeft een theorie over snoep maïs: “Al het snoepgoed dat ooit gemaakt is, is gemaakt in 1914. Ze hoefden het nooit meer te maken. We eten er nooit genoeg van. We eten maar twee of drie of vier stukken per stuk. Dus, letterlijk, na Halloween sturen de snoepfabrikanten hun volgelingen erop uit. En die gaan van vuilnisbak naar vuilnisbak, verzamelen de maïs en gooien het terug in de zakken. En het volgende jaar verschijnt het weer.” Goede theorie, maar niet helemaal juist.

Niemand weet wie snoepmaïs heeft uitgevonden, maar we weten wel dat het in de jaren 1880 begon te verschijnen, en we weten dat het eerste bedrijf dat het commercieel maakte de Wunderle Candy Company uit Philadelphia was. Kort daarna, in 1898, begon de Goelitz Confectionery Company met de productie van snoepmaïs in Cincinnati. In het begin was het een ontmoedigend proces: een snoepmengsel werd gemengd, verwarmd en dan met de hand in vormen gegoten. Elke vorm moest drie keer worden gegoten om de driekleurige glorie van snoepmaïs te verkrijgen. Vandaag is het proces gemechaniseerd en is de driekleurige samenstelling lang niet meer zo indrukwekkend als voor de mensen in de 19e eeuw, maar Goelitz heeft het recept nooit veranderd en blijft het snoep tot op de dag van vandaag maken. De Goelitz Confectionery Company vond enkele decennia later zelfs een ander snoepgoed uit dat vrij populair was, hoewel ze daarvoor wel de bedrijfsnaam moesten veranderen. Tegenwoordig staan ze bekend als Jelly Belly.

Alle afbeeldingen via Stock.