Een toeval is het gevolg van een plotselinge en abnormale neurologische activiteit – kort gezegd, een soort elektrische storm in de hersenen. Zowel bij mensen als honden kunnen toevallen verschillende oorzaken hebben en gaan ze meestal gepaard met bewustzijnsverlies of bewustzijnsverandering. Ze kunnen enkele seconden, enkele minuten of, in het ergste geval, uren duren. Afhankelijk van het probleem kan de behandeling zo eenvoudig zijn als een gewone dosis medicatie. Aanvallen die verband houden met een hersenziekte kunnen echter leiden tot hersenbeschadiging of zelfs de dood als ze onbehandeld blijven. Inzicht in de oorzaken en soorten van toevallen bij honden kan de ervaring minder stressvol maken.
Wat zijn toevallen?
Aanvallen bij honden worden gecategoriseerd als gegeneraliseerd (stuiptrekkend over het hele lichaam), focaal (mild en geïsoleerd op een specifiek deel van het lichaam), of cluster (vinden na elkaar plaats). Vaak worden aanvallen voorafgegaan door een periode van angst, rusteloosheid of ongerustheid, de “pre-ictale fase”. De aanval zelf wordt “ictus” genoemd. Na de aanval volgt de “post-ictale fase”, die kan bestaan uit enkele minuten tot uren van desoriëntatie, verbijstering of blindheid.
Generaliseerde aanvallen (ook wel tonische of klonische aanvallen genoemd) treffen het hele lichaam en worden gekenmerkt door verlies van bewustzijn, algehele stijfheid of door spastische, onwillekeurige bewegingen. De hond kan de controle over zijn blaas en darmen verliezen en sommige honden kunnen zelfs vocaal uitvallen tijdens het gebeuren. Plaatselijke aanvallen, ook wel partiële aanvallen genoemd, zijn geïsoleerd in een bepaald deel van de hersenen en treffen daarom een specifiek deel van het lichaam. Focale aanvallen zijn meestal vrij mild en kunnen gekenmerkt worden door stuiptrekkingen in het gezicht of in de ledematen. Soms lijkt een focale aanval op een korte periode van desoriëntatie, of kan de hond dwangmatig naar de lucht happen (ook wel “vliegen bijten” genoemd). Cluster aanvallen verwijzen naar een serie van drie of meer aanvallen die binnen een periode van 24 uur plaatsvinden, of twee of meer aanvallen die plaatsvinden zonder een volledige terugkeer van het bewustzijn tussen hen in. Honden die een clusteraanval krijgen, hebben onmiddellijk medische behandeling nodig en moeten die dag nog door een dierenarts worden onderzocht.
Symptomen van toevallen bij honden
De meeste toevallen zijn niet levensbedreigend, maar wijzen wel op een probleem in de hersenen van de hond. Als u merkt dat uw hond zich onvast of nerveus gedraagt, vervolgens in elkaar zakt, schokt en schuimbekt naar de mond, kan hij een aanval hebben. Toevallen kunnen soms het gevolg zijn van vergiftiging of omgevingsfactoren, dus één korte toeval hoeft geen ernstige gebeurtenis te zijn. Maar meerdere aanvallen achter elkaar of een aanval die langer dan vijf minuten duurt, wordt beschouwd als een noodsituatie die levensbedreigend kan zijn. Bel onmiddellijk uw dierenarts. Meer dan drie aanvallen in een periode van 24 uur is ook een dringende zaak die direct een bezoek aan de dierenarts vereist. En zelfs als de aanval kort was en niet terugkerend, is het nog steeds het beste om een afspraak met de dierenarts te maken, zelfs als hij zich normaal gedraagt.
Oorzaken van epileptische aanvallen
Pileptische aanvallen kunnen om verschillende redenen optreden. Uw hond kan een reactie op een gifstof hebben. Hij kan lijden aan een bacteriële of virale infectie, die vaak kan worden behandeld met antibiotica of antivirale geneesmiddelen. Een laag bloedsuikergehalte kan epileptische aanvallen veroorzaken en komt vaak voor bij puppy’s van kleine rassen. In ernstiger gevallen kan uw hond lijden aan een hersenziekte, zoals idiopathische epilepsie, of aan stofwisselingsproblemen, zoals een lever- of schildklieraandoening. Ten slotte kunnen structurele afwijkingen of tumoren (zowel kwaadaardig als goedaardig) ook bijdragen aan toevallen bij honden.
Behandeling
Als uw hond een toeval heeft, is het eerste wat u moet doen uw dierenarts bellen, die diagnostische tests zal uitvoeren, te beginnen met bloedonderzoek en een lichamelijk onderzoek en mogelijk röntgenfoto’s, in een poging om de oorzaak vast te stellen. Als de eerste tests geen uitsluitsel geven, kan een veterinaire neuroloog een CT-scan of een MRI-scan laten maken of een cerebrospinaal vloeistof (CSF)-tap uitvoeren om meer informatie over de toestand van uw hond te verzamelen. Gelukkig kunnen de meeste toevallen bij honden met medicijnen worden gereguleerd, hoewel sommige doorbraakaanvallen mogelijk zijn. Maar afhankelijk van de oorzaak kan het ook helpen om een giftige stof te vermijden, onderliggende aandoeningen in de hersenen of de lever te behandelen, of alternatieve therapieën zoals acupunctuur te gebruiken. Soms, zoals in het geval van een tumor, moet uw hond worden geopereerd voordat de aanvallen zijn verdwenen. Het is belangrijk dat u zich houdt aan de aanbevelingen van uw dierenarts voor een succesvol resultaat.
Een langdurige aanval of een reeks aanvallen die voortdurend optreden, worden status epilepticus genoemd. Dit is een nijpende situatie die, indien onbehandeld, kan leiden tot hersenbeschadiging, hyperthermie (verhoogde lichaamstemperatuur), en zelfs de dood. Honden in status epilepticus moeten in het ziekenhuis worden opgenomen en hebben vaak een constant infuus met medicijnen nodig om de aanvallen te stoppen.
Wat is een hersenaandoening bij honden?
Epilepsie bij honden is een idiopathische ziekte zonder bekende oorzaak. Epilepsie begint meestal op de leeftijd van 1 tot 5 jaar en ras en familiegeschiedenis kunnen een rol spelen bij het ontstaan ervan. Er bestaat geen specifieke test om epilepsie vast te stellen, dus wordt vaak geavanceerd diagnostisch onderzoek (zoals een CT-scan, MRI en ruggenmergpunctie) aanbevolen om andere oorzaken uit te sluiten. Soms wordt echter een vermoedelijke diagnose gesteld wanneer een hond aan de criteria voor de ziekte voldoet. Veel epilepsiehonden reageren goed op behandeling met medicijnen en hebben die hun leven lang nodig om een gelukkige levensstijl te behouden.
Hoe epileptische aanvallen te voorkomen
Er zijn talloze oorzaken en er zijn maar een paar manieren om epileptische aanvallen bij honden te voorkomen. Eén preventieve maatregel is om uw hond uit de buurt te houden van giftige stoffen en vergif zoals verfoplosmiddelen en antivries. Stress kan ervoor zorgen dat een hond die gevoelig is voor toevallen een aanval krijgt, dus als uw huisdier in het verleden toevallen heeft gehad, is het minimaliseren van stress in zijn omgeving erg belangrijk.