Academie van Wetenschappen, Franse Académie des Sciences, instelling opgericht in Parijs in 1666 onder beschermheerschap van Lodewijk XIV om de Franse regering te adviseren over wetenschappelijke aangelegenheden. Deze adviserende rol is grotendeels overgenomen door andere instanties, maar de academie is nog steeds een belangrijke vertegenwoordiger van de Franse wetenschap op het internationale toneel. Hoewel de academie nu voornamelijk een ererol vervult, houdt zij nog steeds regelmatig bijeenkomsten op maandag in het Institut de France in Parijs.

De Academie van Wetenschappen werd opgericht door Lodewijks financieel controleur, Jean-Baptiste Colbert, om eerdere particuliere bijeenkomsten over wetenschappelijke aangelegenheden onder overheidstoezicht te formaliseren. In 1699 kreeg de Academie een formele grondwet, waarin zes vakgebieden werden erkend: wiskunde, mechanica, astronomie, scheikunde, plantkunde en anatomie. Er was een hiërarchie in het lidmaatschap, waarbij de oudere leden (de zogenaamde gepensioneerden, die een kleine vergoeding ontvingen) werden gevolgd door geassocieerden en assistenten.

De Academie organiseerde verschillende belangrijke expedities. Zo leidde Pierre-Louis Moreau de Maupertuis in 1736 een expeditie naar Lapland om de lengte van een graad langs de meridiaan te meten. Zijn meting bevestigde Isaac Newtons stelling dat de aarde een afgeplatte bol is.

Na de Franse Revolutie van 1789 kreeg de academie in 1791 van de Nationale Assemblee de opdracht het nationale systeem van maten en gewichten te rationaliseren; dit resulteerde in de invoering van het metrieke stelsel. In 1793, tijdens een periode van revolutionair egalitarisme, werd de academie tijdelijk opgeheven, samen met andere koninklijke academies, vanwege haar koningsgezinde titel en elitaire karakter. In 1795 werd de academie nieuw leven ingeblazen onder de titel van Eerste Klasse van het Nationaal Instituut. Het idee van het instituut was om de belangrijkste voorheen afzonderlijke koninklijke academies, die samen alle takken van geleerdheid en cultuur vertegenwoordigden, in één organisatie onder te brengen. De wetenschap werd echter volgens de ideologie van de Verlichting op de eerste plaats gezet en vormde de grootste groep. Bij de Bourbon Restauratie van Lodewijk XVIII in 1816 nam de academie haar oude titel weer op, hoewel het een onderdeel bleef van het Nationaal Instituut, dat nu de Franse Academie omvat; de Academie voor Schone Kunsten; de Academie voor Inscripties en Belles-Lettres; en de Academie voor Morele en Politieke Wetenschappen.

Gebruik een Britannica Premium abonnement en krijg toegang tot exclusieve content. Abonneer u nu

In 1835 begon de academie met de publicatie van haar Comptes rendus, een weekblad met haar handelingen dat binnen een week verscheen en zo een precedent schiep voor de snelle publicatie van wetenschappelijk nieuws. De Comptes hebben het jaarlijkse volume van de Mémoires grotendeels vervangen en het is nog steeds de belangrijkste publicatie van de academie. De academie beschikt over een beperkt overheidsbudget en is officieel verantwoording verschuldigd aan de minister van Onderwijs. In de 19e eeuw oefende de academie een grote macht uit via publicaties, prijzen en beschermheerschap voor academische posten. In tegenstelling tot de Royal Society of London was het aantal leden (inwonend) strikt beperkt (tot 75 in de jaren 1800) en werd er fel gestreden om de verkiezingen, waarbij alleen de inwonende leden mochten stemmen. Het was gebruikelijk dat kandidaten zich verschillende keren kandidaat stelden voordat zij succes hadden. Marie Curie probeerde het slechts één keer in 1910 en werd nipt verslagen. Charles Darwin werd verscheidene malen voorgedragen voordat hij uiteindelijk in 1878 tot corresponderend lid werd gekozen. Anderzijds kon de academie zich beroemen op haar associatie met vele eminente Franse wetenschappers, zoals Antoine-Laurent Lavoisier, Pierre-Simon Laplace en Louis Pasteur.

Bij een grote reorganisatie en modernisering in 1976 werd het aantal leden sterk uitgebreid en werd aandacht besteed aan recente wetenschappelijke ontwikkelingen. Er werden twee grote afdelingen opgericht, één voor de wis- en natuurkunde met haar toepassingen en één voor de chemische, natuur-, biologische en medische wetenschappen met hun toepassingen. Het totale aantal inwonende leden werd verhoogd tot 130, het aantal correspondenten tot 160 en het aantal buitenlandse geassocieerden tot 80 – en zelfs deze aantallen zullen waarschijnlijk nog worden verhoogd. Vacatures ontstaan door het overlijden van bestaande leden. Om jongere leden aan te moedigen, wordt de helft van de plaatsen bij de verkiezingen gereserveerd voor kandidaten die jonger zijn dan 55 jaar.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *