Chemische neerslag, vorming van een scheidbare vaste stof uit een oplossing, hetzij door omzetting van de stof in een onoplosbare vorm, hetzij door wijziging van de samenstelling van het oplosmiddel om de oplosbaarheid van de stof daarin te verminderen. Het onderscheid tussen precipitatie en kristallisatie ligt grotendeels in het feit of de nadruk wordt gelegd op het proces waarbij de oplosbaarheid wordt verminderd of op dat waarbij de structuur van de vaste stof wordt georganiseerd.
Precipitatie wordt vaak gebruikt om metaalionen uit waterige oplossingen te verwijderen: zilverionen aanwezig in een oplossing van een oplosbaar zout, zoals zilvernitraat, worden geprecipiteerd door toevoeging van chloride-ionen, geleverd door bijvoorbeeld een oplossing van natriumchloride; de chloride-ionen en de zilverionen combineren om zilverchloride te vormen, een verbinding die niet oplosbaar is in water. Evenzo worden bariumionen neergeslagen door sulfaationen, en calcium door oxalaat; er zijn schema’s ontwikkeld voor de analyse van mengsels van metaalionen door achtereenvolgens reagentia toe te passen die specifieke ionen of groepen van verwante ionen doen neerslaan (zie kwalitatieve chemische analyse).
In veel gevallen is het mogelijk de omstandigheden te kiezen waaronder een stof in zeer zuivere en gemakkelijk scheidbare vorm neerslaat. De isolatie van dergelijke precipitaten en de bepaling van hun gewicht vormen nauwkeurige methoden voor de bepaling van de hoeveelheden van verschillende verbindingen. (Zie gravimetrische analyse.)
Bij pogingen om een enkele stof neer te slaan uit een oplossing die verscheidene bestanddelen bevat, worden vaak ongewenste bestanddelen in de kristallen opgenomen, waardoor hun zuiverheid vermindert en de nauwkeurigheid van de analyse in het gedrang komt. Deze verontreiniging kan worden beperkt door de bewerkingen uit te voeren met verdunde oplossingen en door het precipitatiemiddel langzaam toe te voegen; een doeltreffende techniek is de zogenaamde homogene precipitatie, waarbij het precipitatiemiddel in de oplossing wordt gesynthetiseerd en niet mechanisch wordt toegevoegd. In moeilijke gevallen kan het nodig zijn een onzuiver neerslag te isoleren, opnieuw op te lossen en opnieuw te precipiteren; de meeste storende stoffen worden in de oorspronkelijke oplossing verwijderd en de tweede precipitatie wordt uitgevoerd in hun afwezigheid.