Wat is dwangmatig winkelen?
Compulsief winkelen is een ongezonde obsessie voor winkelen die het dagelijks leven van de getroffene verstoort. Deze kwaal gaat verder dan louter consumentisme en is psychologisch van aard. Symptomen van een dwangmatige koper zijn onder meer een obsessie met winkelen, angst wanneer men niet winkelt, de constante behoefte om te winkelen, en de aankoop van onnodige of zelfs ongewenste artikelen.
Compulsief winkelen begrijpen
In zijn vroegere vorm, rond de vorige eeuwwisseling, werd dwangmatig winkelen door onderzoekers die de aandoening probeerden te definiëren, gecategoriseerd als “impulsieve krankzinnigheid”. Het werd genegeerd of niet serieus genomen totdat de zelfhulpbeweging de schijnwerpers richtte op dwangmatige consumptie door de effecten ervan te documenteren.
Namelijk is het een verslaving die genotreceptoren in de hersenen triggert, net als drugs. De verslaving escaleert omdat het schuldgevoel over winkelen leidt tot meer depressie, die aanzet tot meer kopen.
Zoals bij elke andere verslaving kan het leiden tot professionele, huwelijks- en gezinsproblemen. Hoewel er enige discussie bestaat over de vraag of deze aandoening inderdaad een psychische stoornis is, wordt dwangmatig winkelen door de Wereldgezondheidsorganisatie in haar International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems (ICD) vermeld als een “stoornis in de impulsbeheersing”.
Key Takeaways
- Compulsief winkelen is een verslaving aan winkelen voor bevrediging die kan leiden tot ernstige psychologische en emotionele problemen.
- Compulsief winkelen komt meestal voor bij onzekere mensen met een laag zelfbeeld en weinig impulscontrole.
- Het kan ook een symptoom zijn van ernstige psychische aandoeningen, zoals bipolaire stoornis.
- Therapie en antidepressiva kunnen helpen bij de behandeling van dwangmatig winkelen.
Diagnose dwangmatig winkelen
Compulsieve shoppers zijn doorgaans onzekere mensen met een laag gevoel van eigenwaarde en een geringe impulscontrole. Het is niet verrassend dat mensen met stemmings-, angst- en eetstoornissen vaak symptomen vertonen. Soms kan dwangmatig winkelen zich ook manifesteren als onderdeel van een veel ernstiger ziekte, zoals een obsessieve-compulsieve stoornis.
Net zoals boulimiepatiënten maaltijden zuiveren na te veel te hebben gegeten, staan dwangmatige shoppers erom bekend dat ze hun aankopen weggooien. Sommige onderzoeken tonen een verband aan tussen aandachtstekortstoornissen en dwangmatig winkelen. Er zijn ook indirecte factoren gevonden die dwangmatig winkelgedrag kunnen veroorzaken. Voorbeelden van dergelijke omstandigheden zijn vermijdende coping, ontkenning en isolerende factoren.
Compulsief winkelen is niet hetzelfde als retailtherapie, de occasionele shopping binge waaraan veel mensen zich overgeven.
Studies suggereren dat ongeveer 5,8% van de Amerikanen minstens gedurende een bepaalde periode in hun leven compulsief winkelt. Het komt vaker voor bij vrouwen en het begint meestal eind tienerjaren en begin twintig. De aandoening leidt niet altijd tot buitensporige uitgaven, maar kan ook een obsessie voor winkelen inhouden. Iemand die voortdurend etalages winkelt of op internetsites rondkijkt, zelfs zonder te kopen, wordt als dwangmatig beschouwd.
Vaak is het de kick van de jacht, meer dan de eigenlijke aankoop, die plezier brengt. Een subgroep van dwangmatig winkelen bestaat dan ook uit obsessieve aandacht voor online veilingen, zelfs voor goederen die niet gewenst of nodig zijn. Dwangmatig winkelen wordt vaak beschouwd als een moderne aandoening met de huidige consumentendruk, zoals alomtegenwoordige reclame en de gemakkelijke beschikbaarheid van creditcards. In feite is een ongezonde obsessie met het kopen van goederen niet nieuw. In de 19e eeuw stond First Lady Mary Todd Lincoln, die ook aan depressies leed, bekend als een dwangmatige shopper die de kredietlijn van president Lincoln opmaakte.
Voorbeeld van dwangmatig winkelen
Mira is een dwangmatige shopper. Ze lijdt aan zware depressies, waarin niets zin heeft en ze niet uit bed kan komen. Winkelen helpt haar stemming te verbeteren. Tijdens het winkelen houdt ze zich echter niet altijd aan haar budget. Ze beleeft het meeste plezier aan het winkelen, d.w.z. aan het kiezen van de dingen die ze wil kopen. Om dat plezier te vergroten en te vermenigvuldigen, gaat Mira vaak shoppen.
Zo ging ze onlangs een sjaal kopen, maar uiteindelijk kocht ze naast de sjaal nog twee jassen, een tas, drie lippenstiften, een lampenkap, twee paar oorbellen, een nieuwe koffer, en drie jurken. Deze nieuwe aankopen kwamen terecht in een toch al overvolle opslagplaats omdat Mira niet genoeg ruimte in haar kast of huis heeft om ze op te bergen. Ze herinnert zich niet veel meer van de eetbui of haar ingewikkelde redenering voor de aankopen, maar haar creditcardschuld, die al achterstallig is, herinnert haar aan de kosten. Na de koopbui raakte Mira onmiddellijk in een diepe depressie en weigerde de volgende twee dagen uit bed te komen.
Behandeling van dwangmatig winkelen
Deskundigen zeggen dat bewustwording van het probleem de eerste stap is in genezing. Onderzoek wijst uit dat tien weken cognitieve gedragstherapie (CGT) effectief is bij het verminderen van dwangmatig winkelen. Steungroepen zoals Debtors Anonymous kunnen ook helpen. Medicijnen kunnen helpen, zoals antidepressiva in de familie van selectieve serotonine heropname remmers (SSRI’s), evenals opioïde antagonisten zoals naltrexon.