Als je als kind emotioneel of lichamelijk bent verwaarloosd, kan dat een moeilijke weg naar genezing zijn. Verwaarlozing is moeilijk aan te wijzen, vooral emotionele verwaarlozing. Verwaarloosde kinderen beseffen op dat moment vaak niet dat ze verwaarloosd worden, en kunnen de pijn en eenzaamheid internaliseren en denken dat het hun schuld is. Ze krijgen vaak te horen dat ze “te gevoelig” of “egoïstisch” zijn als ze proberen in hun behoeften te voorzien. Ouders met weinig empathie verwaarlozen hun kinderen vaak en beseffen het niet eens, terwijl er ook ouders zijn die er niets om geven. Hoe dan ook, het kind groeit op met vragen over zijn eigenwaarde en waarde.
Traumatische ervaringen zoals misbruik en verwaarlozing hebben een negatief effect op de hersenontwikkeling van kinderen. Naarmate het kind ouder wordt, veranderen de zich ontwikkelende hersenen in reactie op de omgeving van het kind. Bruce Perry, een autoriteit op het gebied van hersenontwikkeling en kinderen in crisis, heeft baanbrekend onderzoek gedaan op dit gebied. Zijn onderzoek toont aan dat de hersenen van een kind zich in opeenvolging ontwikkelen, net als andere aspecten van de lichamelijke ontwikkeling. Perry zegt dat het gevoelige brein van een zuigeling of jong kind kneedbaar is. Krachtige ervaringen veranderen het functioneren van een volwassen brein, maar voor kinderen, vooral jonge kinderen, kunnen traumatische gebeurtenissen het kader zelf veranderen. Studies en klinische ervaring tonen ook aan dat kindermishandeling en verwaarlozing de emotionele ontwikkeling van een kind kunnen beïnvloeden. In mijn praktijk zie ik volwassen cliënten die verwaarloosd werden, en de meesten hebben symptomen van posttraumatische stressstoornis en een aanzienlijk trauma dat moet worden opgelost. Als er een gebrek was aan emotionele gehechtheid in de kindertijd, beïnvloedt dit ook relaties later in het leven en kan het moeilijk maken om anderen te vertrouwen. Angst wordt vaak geuit en gevoeld zonder altijd te begrijpen waarom.
Jongere kinderen hebben van nature een speelse en nieuwsgierige geest over zich. Soms is het leuk om te zien hoe ze onschuldig de wereld om hen heen verkennen. Maar als kinderen niet op de juiste manier worden verzorgd, gevalideerd, gekoesterd en geliefd, kan deze geest worden verpletterd en beschadigd. Vaak gebruiken ouders die verwaarlozen ook schaamte en vernedering wanneer het kind probeert hun liefde en goedkeuring te krijgen. Het kind kan uiteindelijk stoppen met proberen, en de eenzaamheid die daarop volgt kan eigenlijk makkelijker te verwerken zijn dan schaamte, vernedering, of verwaarlozing. De Zwitserse psychologe Alice Miller zei hierover het volgende: “We weten vooral nog niet hoe de wereld eruit zou zien als kinderen zouden opgroeien zonder vernederd te worden, als ouders hen zouden respecteren en serieus zouden nemen als mensen.”
We hebben allemaal wel eens gezien hoe kinderen in het openbaar worden mishandeld. Het is moeilijk om toe te kijken zonder in te grijpen en te willen beschermen. Maar nu met de sociale media en de toegang tot internet, zien we zeker meer schande over kinderen in het openbaar. Op Facebook, YouTube en andere sociale media wordt veel te vaak getoond hoe kinderen slecht worden behandeld. Autoritair ouderschap en kinderen tot onderdanigheid dwingen is misschien de gemakkelijkste manier van opvoeden, maar ook de schadelijkste. Het negeren of verwaarlozen van de behoeften van een kind kan leiden tot veel symptomen en uiteindelijk tot geestelijke gezondheidsproblemen, die vervolgens de rest van zijn of haar leven kunnen beïnvloeden. Hoe kan een kind bijvoorbeeld opgroeien met empathie en koestering als het dat nooit heeft meegekregen? Als kinderen geliefd zijn en goed behandeld worden, groeien ze niet op met het verlangen anderen pijn te doen; ze groeien op met het verlangen anderen te helpen en te respecteren, en met het vermogen empathie te tonen.
Als je een volwassene bent die verwaarloosd werd, weet dan dat je je ware gevoel van eigenwaarde en waardigheid kunt terugvinden. Je hoeft je niet te laten adviseren door de verwaarloosde ouders die je slecht hebben behandeld. Je kunt jezelf definiëren en een ander soort leven en opvoedingsstijl met je eigen kinderen leiden en modelleren. Dit begint met het werken aan je persoonlijke trauma en het verwerken daarvan. Doe het niet alleen; zoek hulp als dat nodig is en bagatelliseer de pijn niet. Je denkt misschien dat het te egoïstisch of te veel met jezelf bezig is om je gevoelens te bespreken, maar ze zullen je op de lange duur inhalen. Zoals Alice Miller zei: “Ik heb nog nooit een patiënt gekend die zijn ouders negatiever afschilderde dan hij ze in werkelijkheid in zijn kindertijd had ervaren, maar altijd positiever – omdat idealisering van zijn ouders essentieel was voor zijn overleving.” Ze voegde eraan toe: “Overal waar ik kijk, zie ik tekenen van het gebod om je ouders te eren en nergens van een gebod dat oproept tot het respect van een kind.” Neem even de tijd om na te denken over hoe het voelt als iemand echt in je gelooft en je behoeften en gevoelens valideert. Empathie is het grootste geschenk om te geven en te ontvangen.
Bezoek mijn website en volg me op Facebook, Twitter en LinkedIn