Voor wat wel een eeuwigheid lijkt, heb ik gewacht op De prinses en de kikker. Dit is de eerste Disney-animatiefilm over een Afro-Amerikaanse prinses, en dit verrukkelijke sprookje kon niet op een beter moment komen, nu er twee kleine Afro-Amerikaanse prinsessen in het Witte Huis wonen. De nieuwste Disney koninklijke heet Tiana, en ze is een jonge vrouw met zwembaden als ogen, een figuur recht uit een mode-magazine, en een grote droom. Tiana wil een eigen restaurant, ze maakt een geweldige beignet, maar ze heeft het zo druk met geld sparen dat ze het nauwelijks merkt als een prins naar haar hoekje van het New Orleans van 1920 komt. Zoals elke Disneyprins lijkt Naveen volkomen onbereikbaar, maar om redenen die minder te maken hebben met zijn status of zijn dromerige Franse accent dan met onze eigen, modernere zorgen. Prins Naveen heeft een bruinachtige huidskleur, maar hij is duidelijk geen Afro-Amerikaan. Mijn vrees is dat voor velen in de zwarte gemeenschap, het sprookje hier eindigt. (Artikel wordt hieronder vervolgd…)
Sinds de jaren zestig is het aantal huwelijken tussen zwarte mannen en blanke vrouwen gestaag toegenomen: 14 procent van alle zwarte mannen is nu buiten het ras getrouwd. Toch doet slechts 4 procent van de zwarte vrouwen hetzelfde. Waarom? Zwarte vrouwen hebben, in goede en slechte tijden, altijd loyaal vastgehouden aan het ideaal van de zwarte familie-eenheid. Dat is begrijpelijk, zelfs nobel, maar het heeft niet veel zin als zoveel zwarte mannen er niet zo over denken. Gecombineerd met het verontrustende aantal zwarte mannen in de gevangenis, betekent dit dat 47 procent van alle Afro-Amerikaanse vrouwen vandaag de dag nooit trouwt. Met die cijfers zeg ik dat het tijd wordt dat veel zwarte vrouwen gaan denken en doen als Tiana.
Ik suggereer zeker niet dat we allemaal in de voetsporen van een fictief personage moeten treden, maar ik stel wel voor dat we eens goed en lang kijken naar wat het sprookje de kinderen van de wereld – en ons – probeert bij te brengen. In De Prinses en de Kikker zien we een jong meisje dat zich niet laat tegenhouden door de kleur van haar huid of die van haar minnaar. Natuurlijk, de film maakt dat gemakkelijk door hen beiden in kikkers te veranderen – het is een lang verhaal – zodat kleur het minste van hun zorgen wordt (na, laten we zeggen, het hele vliegen-eten ding). Dit geeft hen de kans om elkaar te leren kennen zonder de extra druk van wie waar vandaan komt en wie op wat lijkt. Het idee om een boek niet te beoordelen naar zijn kaft mag dan een Disney-cliché zijn (zie ook Beauty and the Beast, Aladdin, De kleine zeemeermin, enz.), maar het komt op een moment dat, zoals Prins Naveen zou kunnen zeggen: Plus ça change, plus c’est la même chose. Vorige maand nog werd een vrederechter in Louisiana gedwongen ontslag te nemen nadat hij geweigerd had een interraciaal koppel te huwen. Het zou prachtig zijn als de zwarte familie bij elkaar kon blijven om de vooroordelen van de maatschappij het hoofd te bieden, maar zwarte vrouwen kunnen die verantwoordelijkheid niet alleen dragen. En ze moeten zeker niet worden veroordeeld tot een leven lang eenzaamheid. Prinses Tiana kan geluk vinden door op een ster te wensen, maar zwarte vrouwen hoeven alleen maar hun geest open te stellen.