Nieuw onderzoek van een samenwerking tussen Argentijnse en paleontologen van de Universiteit van Alberta voegt een nieuw stukje toe aan de puzzel van de evolutie van slangen. Credit: Raúl Gómez

Het jukbeen van een oeroude slang werpt licht op de evolutie van de moderne slangenschedel: 100 miljoen jaar oud fossiel van een beenslang geeft cruciaal inzicht in hoe de koppen van moderne slangen zijn geëvolueerd.

Nieuw onderzoek van een samenwerking tussen Argentijnse en University of Alberta paleontologen voegt een nieuw stukje toe aan de puzzel van de evolutie van slangen.

De onderzoekers onderzochten een opvallend goed bewaard gebleven fossiel van de achterpootslang Najash rionegrina, gevonden in Argentinië. Uit de studie blijkt dat deze slangen op poten bijna 100 miljoen jaar geleden nog een jukbeen hadden, dat bij hun moderne nakomelingen zo goed als verdwenen is.

“Onze bevindingen ondersteunen het idee dat de voorouders van de moderne slangen grote slangen met een grote bek waren, in plaats van kleine gravende vormen zoals eerder werd gedacht,” verklaarde Fernando Garberoglio, van de Fundación Azara aan de Universidad Maimónides, in Buenos Aires, Argentinië en hoofdauteur van de studie. “De studie toont ook aan dat vroege slangen hun achterpoten nog lange tijd behielden, voordat de moderne slangen ontstonden, die voor het grootste deel geheel zonder ledematen zijn.”

Tientallen jaren lang werd het inzicht van paleontologen in de evolutie van slangen belemmerd door het beperkte fossielenbestand. De nieuwe fossielen die in deze studie worden gepresenteerd, zijn van cruciaal belang voor de reconstructie van de eerste stappen in de evolutionaire geschiedenis van moderne slangen.

“Dit onderzoek betekent een revolutie in ons begrip van het jugale bot bij slangen en niet-slangenhagedissen,” zei Michael Caldwell, hoogleraar in het Department of Biological Sciences and Earth and Atmospheric Sciences, en een co-auteur van de studie. “Na 160 jaar er naast te hebben gezeten, corrigeert dit artikel dit zeer belangrijke kenmerk, niet op basis van giswerk, maar op basis van empirisch bewijs.”

De bijna 100 miljoen jaar oude fossiele slangen die in deze studie worden beschreven en die in Noord-Patagonië zijn gevonden, zijn nauw verwant aan een oude slangenlijn die de continenten op het zuidelijk halfrond van Gondwana bevolkte, en lijken slechts verwant te zijn aan een klein aantal obscure, moderne slangen. De onderzoekers gebruikten microcomputed tomography (micro-CT) scanning om de schedelstructuren in het specimen te visualiseren, waarbij ze de zenuwbanen en bloedvaten onderzochten, evenals de skeletstructuur die anders onmogelijk te zien zou zijn zonder het fossiel te beschadigen.

“Dit onderzoek is van cruciaal belang om de evolutie van de schedels van moderne en oude slangen te begrijpen,” voegde Caldwell eraan toe.

Voor meer over deze ontdekkingen, lees Nieuwe fossielen van oude slang met achterpoten onthult verleidelijke details van de evolutie.

Referentie: “New Skulls and Skeletons of the Cretaceous Legged Snake Najash, and the Evolution of the Modern Snake Body Plan” door Fernando F. Garberoglio, Sebastián Apesteguía, Tiago R. Simões, Alessandro Palci, Raúl O. Gómez, Randall L. Nydam, Hans C. E. Larsson, Michael S. Y. Lee and Michael W. Caldwell, 20 november 2019, Science Advances.
DOI: 10.1126/sciadv.aax5833

De University of Alberta Faculty of Science is een onderzoeks- en onderwijsmacht die zich toelegt op het vormgeven van de toekomst door het verleggen van de grenzen van kennis in het klaslokaal, laboratorium en veld. Door middel van uitzonderlijk onderwijs, leren, en onderzoek ervaringen, we concurrerend positioneren onze studenten, medewerkers en docenten voor de huidige en toekomstige succes.