NEW YORK – Frequente koorts en bijbehorende symptomen kunnen wijzen op een auto-inflammatoire of auto-immuunaandoening, zoals periodieke koorts, aftenous stomatitis, faryngitis, adenitis syndroom of PFAPA, het meest voorkomende periodieke koorts syndroom van de kindertijd, volgens een presentatie op het 2017 Infectious Diseases in Children Symposium.

Echter, een reeks van syndromen kan zich ontwikkelen binnen de kindertijd. Een gedetailleerde persoonlijke en familiale geschiedenis zou andere bronnen van periodieke koorts kunnen onthullen.

“Heel vaak hebben de ouders een idee als dezelfde symptomen zich steeds opnieuw voordoen,” zei Kalpana Manthiram, MD, fellow bij het NIH en adjunct-assistent-professor aan de Vanderbilt University, in haar presentatie. “

Volgens Manthiram is periodieke koorts een vorm van terugkerende koorts waarbij elke episode een stereotiep symptomencomplex heeft. Als de koorts eenmaal is verdwenen, maken patiënten periodes door waarin geen symptomen worden ervaren.

Bij de diagnose van een syndroom dat periodieke koorts kan veroorzaken, is het volgens Manthiram belangrijk een grondige anamnese te verzamelen door specifieke vragen te stellen over de koorts, onder meer of alle episoden dezelfde presentatie hebben, of er asymptomatische perioden zijn en het koortspatroon van het kind. De regelmaat van de koorts en de intervallen zijn van cruciaal belang voor de diagnose.

“We gebruiken vaak koortsdagboeken en koortsvragenlijsten,” zei Manthiram. “Het komt vaak voor dat mensen zich niet alle informatie herinneren die nodig is voor de diagnose als ze naar de kliniek komen. In onze kliniek geven we patiënten de dagboeken en vragenlijsten vóór hun bezoek, zodat ze de tijd hebben om erover na te denken.”

Daarnaast suggereert Manthiram een onderzoek tijdens een flare om geassocieerde symptomen te beoordelen, de leeftijd van begin te kennen en een familiaire geschiedenis van terugkerende koorts.

In veel gevallen kan een auto-inflammatoir of auto-immuun syndroom verantwoordelijk zijn voor periodieke koorts, waaronder familiaire mediterrane koorts (FMF) of TNF-receptor-geassocieerd periodiek syndroom (TRAPS).

“Auto-inflammatoir is een nieuwere term die ongeveer 20 jaar geleden is bedacht, en het werd gebruikt om mensen te beschrijven die syndromen hebben van abnormale, aangeboren immuunactivering,” zei Manthiram. “Het aangeboren immuunsysteem is primitiever en de eerste verdedigingslinie. Het is veel minder specifiek dan het adaptieve immuunsysteem.”

De meest voorkomende monogene koortssyndromen zijn volgens Manthiram FMF, TRAPS, hyper-IgD-syndroom en cryopyrine-geassocieerde syndromen; de meest voorkomende aandoening in de pediatrische setting is echter PFAPA. De etiologie van deze aandoening is onbekend, maar de neiging om zich te clusteren binnen families wijst op een mogelijke genetische predispositie, aangezien bijna 25% een familielid heeft met een verwante aandoening.

“Als je het vraagt, kun je vaak patiënten vinden die een ouder of broer hebben met terugkerende tonsillitis, terugkerende keelontsteking, terugkerende aften of tonsillectomie,” zei Manthiram.

De symptomen van PFAPA zijn onder meer regelmatig optredende koorts van meer dan 38,3°C op jonge leeftijd en constitutionele symptomen bij afwezigheid van een infectie van de bovenste luchtwegen met ten minste een van de volgende drie symptomen: aftenstomatitis, cervicale adenitis of faryngitis. Er zijn ook andere symptomen en verschijnselen gemeld, waaronder hoofdpijn (65%); buikpijn (45%); en misselijkheid (52%). Er zijn echter ook gevallen gemeld die op volwassen leeftijd voorkomen, en patiënten kunnen episoden overslaan of perioden van remissie hebben.

Voor de diagnose van PFAPA is het belangrijk dat cyclische neutropenie en andere intermitterende koortssyndromen worden uitgesloten. Als de diagnose eenmaal is gesteld, zijn er verschillende mogelijkheden voor behandeling en preventieve therapieën. Corticosteroïden worden vaak gebruikt voor episodische behandeling van PFAPA, maar volgens Manthiram is het belangrijk op te merken dat veel patiënten vaker episoden kunnen ervaren wanneer corticosteroïden worden gebruikt. Cimetidine of colchicine kunnen worden gebruikt om episoden te voorkomen. Een permanente oplossing kan worden gevonden in chirurgische therapie, waaronder tonsillectomie.

Genetisch onderzoek kan in een aantal gevallen gerechtvaardigd zijn. Manthiram stelt voor nader onderzoek door middel van tests te overwegen wanneer patiënten periodieke koorts krijgen op jonge of late leeftijd; wanneer de symptomen van een monogeen periodiek koortssyndroom onder meer bestaan uit huiduitslag, artritis, conjunctivitis, periorbitale zwelling, opvallend braken, diarree en pijn op de borst; wanneer zij een etnische achtergrond hebben met een compatibele klinische voorgeschiedenis; en wanneer hun episode niet is verholpen met corticosteroïden.

Daarnaast raadde zij genetische testen aan wanneer de episoden onregelmatig zijn en wanneer de episoden van korte of lange duur zijn.

“Er zijn geen duidelijke criteria voor wanneer te doen. Het is gebaseerd op onze ervaringen en het zien van patiënten met die syndromen,” zei Manthiram. “Er zijn genetische tests beschikbaar in commerciële laboratoria. Bij het NIH, waar we een kliniek voor terugkerende koorts hebben, lijken veel patiënten niet te voldoen aan de diagnostische criteria voor PFAPA en hebben ze negatieve genetische tests voor deze syndromen. We weten niet echt wat ze hebben, of het een polygene ziekte is of dat we gewoon nog niet weten welke genen betrokken zijn bij hun periodieke koorts.” -door Katherine Bortz

Referentie:

Manthiram K. Frequente koorts: Wanneer moet je je zorgen maken over een periodiek koorts syndroom. Gepresenteerd bij: 2017 Infectious Diseases in Children Symposium. 18-19 nov.; New York.

Disclosures: Manthiram meldt geen relevante financiële onthullingen. Off-label gebruik van cimetidine, colchicine en anakinra werden besproken in de presentatie.

IDC New York