Updated at 10:30 a.m. ET woensdag

De stad New York heeft een standbeeld van J. Marion Sims, een 19e-eeuwse gynaecoloog die experimenteerde op tot slaaf gemaakte vrouwen, verwijderd van een sokkel in Central Park.

Het standbeeld zal worden verplaatst naar een begraafplaats in Brooklyn waar Sims, soms de “vader van de gynaecologie” genoemd, begraven ligt. Een nieuwe informatieve plaquette zal worden toegevoegd aan zowel de lege sokkel als het verplaatste standbeeld, en de stad geeft opdracht tot het maken van nieuwe kunstwerken om de kwesties te weerspiegelen die door Sims’ nalatenschap aan de orde zijn gesteld.

Het standbeeld uit 1890 werd in 1934 tegenover de New York Academy of Medicine geplaatst, met een plaquette die Sims’ “briljante prestatie” prees. Sims perfectioneerde een techniek om fistels te repareren, dat zijn gaten tussen de vagina en de blaas of het rectum die kunnen leiden tot incontinentie, door herhaaldelijk pijnlijke experimentele operaties uit te voeren op tot slaaf gemaakte zwarte vrouwen zonder verdoving te gebruiken.

In januari heeft een burgemeesterscommissie die controversiële monumenten in New York City onderzoekt, met overweldigende meerderheid aanbevolen dat het standbeeld van Sims zou worden verplaatst. Burgemeester Bill de Blasio was het daarmee eens.

De Public Design Commission keurde het besluit maandag unaniem goed, en minder dan een dag later werd het beeld neergehaald.

Een kleine menigte keek toe en juichte, meldt New York Daily News, waarbij een toeschouwer riep: “Eraf met zijn hoofd!”

De inwoonster van Harlem, Mercy Wellington, sprak met de Daily News over het zien neerkomen van het standbeeld.

“Ik heb het gevoel dat mijn voorouders kunnen rusten,” vertelde ze de krant.

“Elke dag dat ik langs dat standbeeld liep en ik hem daar zag staan, voelde ik me persoonlijk niet gerespecteerd. … Het is een historisch moment voor mij, en het is een emotioneel moment. Ik heb gewoon het gevoel dat het juiste wordt gedaan.”

Vanessa Northington Gamble, een arts en medisch historicus aan de George Washington University, sprak in 2016 met NPR’s Hidden Brain podcast voor een aflevering over de erfenis van Sims.

Zij legde uit dat Sims in de jaren 1840, om een behandeling voor fistels te ontwikkelen, jarenlang experimenteerde op tot slaaf gemaakte vrouwen. Hij voerde operaties uit op een aantal vrouwen, maar we kennen slechts de namen van drie van hen: Anarcha, Lucy en Betsey.

“Deze vrouwen waren eigendom,” zegt Gamble. “Deze vrouwen konden niet instemmen. Deze vrouwen hadden voor de slavenhouders ook waarde voor productie en voortplanting – hoeveel werk ze op het veld konden doen, hoeveel tot slaaf gemaakte kinderen ze konden voortbrengen. En door deze fistels te hebben, konden ze niet doorgaan met bevallingen en hadden ze ook moeite met werken.”

In zijn autobiografie beschrijft Sims hoe hij onderhandelde met slaveneigenaren: “Ik deed dit voorstel aan de eigenaars van de negers: Als u mij Anarcha en Betsey voor experiment geeft, stem ik ermee in geen experiment of operatie op een van hen uit te voeren om hun leven in gevaar te brengen, en ik zal geen cent in rekening brengen voor het houden van hen, maar u moet hun belasting betalen en hen kleden.” Hij klaagt ook over de kosten van het voeden van hen.

Naast Anarcha, Betsey en Lucy, schrijft Sims: “Ik kreeg er nog drie of vier om op te experimenteren, en er was geen moment dat ik niet, op elke dag, een proefpersoon had voor een operatie. Maar mijn operaties mislukten allemaal … dit ging niet één jaar door, maar twee en drie en zelfs vier jaar.”

De operaties, die steeds weer werden herhaald op dezelfde vrouwen – 30 keer op Anarcha – waren pijnlijk. Sims schreef in zijn autobiografie over de resultaten van één “stommiteit” die hij uitprobeerde: “Lucy’s lijdensweg was extreem. Ze was erg aangeslagen, en ik dacht dat ze zou sterven. Nadat zij geheel hersteld was van de gevolgen van dit ongelukkige experiment, legde ik haar op een tafel, om te onderzoeken.”

Sims zegt ook dat de vrouwen de operaties wilden omdat zij genezen wilden worden. Zoals Gamble opmerkt, hebben we alleen zijn woord daarvoor. En de commissie van New York schrijft: “Vrije toestemming om deel te nemen aan de experimenten kon niet worden verkregen van vrouwen die niet vrij waren.”

Moderne critici van Sims merken ook op dat hij deze experimenten uitvoerde zonder verdoving, hoewel de commissie niet ingaat op dit element van zijn onderzoek. Zijn onderzoek begon in de begindagen van de moderne anesthesie, zoals zijn verdedigers hebben opgemerkt. Nadat hij de techniek op zwarte vrouwen had geperfectioneerd, zonder verdoving, ging Sims verder met het aanbieden van de techniek aan blanke vrouwen. “Maar hij behandelde blanke vrouwen met verdoving,” merkt Gamble op.

(Sims’ eigen verklaringen hierover zijn gemengd. Jaren na zijn eerste proeven zei hij nog steeds niet te geloven in het gebruik van verdoving voor fisteloperaties omdat “ze niet pijnlijk genoeg zijn om de moeite en het risico te rechtvaardigen”. Maar hij zei ook dat de experimentele operaties op zijn tot slaaf gemaakten “zo pijnlijk waren, dat niemand anders dan een vrouw ze had kunnen verdragen,” en in zijn autobiografie beschrijft hij hoe hij in Europa fisteloperaties uitvoerde op rijke vrouwen die verdoofd waren.)

Deze 19e-eeuwse geschiedenis klinkt door in de hedendaagse medische praktijk, merkt Hidden Brain op: “Zwarte patiënten krijgen nog steeds minder pijnstillers voor botbreuken en kanker. Zwarte kinderen krijgen minder pijnmedicatie dan blanke kinderen voor een blindedarmontsteking. Een van de redenen hiervoor is dat veel mensen ten onrechte geloven dat zwarten letterlijk een dikkere huid hebben dan blanken en minder pijn ervaren.”

En, in het Amerika van vandaag hebben zwarte vrouwen een veel grotere kans om te sterven tijdens zwangerschap of bevalling dan blanke vrouwen.

Poëet Bettina Judd putte uit haar eigen ervaring, als zwarte vrouw die zag hoe artsen haar pijn afwezen toen ze een kwellende eierstoktorsie moest doorstaan, toen ze nadacht over de ervaringen van Lucy, Betsey en Anarcha.

Ze deelde verschillende gedichten met Hidden Brain, waaronder “Betsey Invents the Speculum”:

“Introducing the bent handle of the spoon I saw everything, as no man had ever seen before” – uit The Story of My Life door J. Marion Sims

Ik heb op andere manieren gebogen
om het lichaam te openen ruimte te maken ….

Sims vindt het speculum uit
Ik vind het wenen uit

het als het moet ervan
het wegkijken

het hier van de ontdekking.

De “schrijnende onbalans in macht” tussen Sims en de tot slaaf gemaakte vrouwen speelde een belangrijke rol in de aanbeveling van de burgemeesterscommissie van New York City om het standbeeld te verwijderen.

De groep overwoog meer dan 800 andere monumenten, standbeelden en markeringen; het Sims standbeeld is het enige dat met overweldigende meerderheid werd geadviseerd te verplaatsen.

De commissie zette haar redenering uiteen in een lang rapport. Zij benadrukte dat een afrekening met de geschiedenis niet alleen het verwijderen van controversiële standbeelden betekent, maar ook het toevoegen van “representatie van over het hoofd geziene geschiedenissen”. In sommige gevallen kunnen monumenten worden verbeterd door ze “in een andere context te plaatsen” om meer informatie te geven over de afgebeelde historische figuur.

Maar in het geval van het standbeeld van Sims drong de commissie er met grote meerderheid op aan het van zijn letterlijke voetstuk te halen – en opdracht te geven voor een ander soort monument, zoals een die gewijd is aan gekleurde vrouwen in de wetenschap en de geneeskunde.

“Er bestaat geen twijfel over het misbruik van de vrouwen op wie hij experimenteerde,” schreef de commissie. En toch, in de pose van het standbeeld en de lovende woorden op de plaquette, “is er geen dubbelzinnigheid in de verheerlijking van het monument.”

Daarnaast, “bestaat de omliggende wijk van East Harlem/El Barrio grotendeels uit gekleurde gemeenschappen” die al tientallen jaren vragen om het standbeeld te verwijderen, merkte de commissie op.

Naast het monument in New York wordt Sims herdacht met standbeelden in South Carolina en in Montgomery, Ala.