Georges-Eugène, Baron Haussmann, (geboren 27 maart 1809, Parijs, Fr.-gestorven 11 jan. 1891, Parijs), Frans bestuurder verantwoordelijk voor de transformatie van Parijs van haar oude karakter tot het karakter dat het nog steeds grotendeels heeft behouden. Hoewel de esthetische verdiensten van zijn creaties ter discussie staan, bestaat er geen twijfel over dat hij als stedenbouwkundige grote invloed heeft uitgeoefend op steden over de hele wereld.

Haussmann was de kleinzoon, van vaderskant, van een lid van de Revolutionaire Conventie en, van moederskant, van een Napoleontische generaal. Hij studeerde rechten in Parijs en trad in 1831 in dienst van de overheid als secretaris-generaal van een prefectuur, waar hij opklom tot subprefect (1832-48), prefect in de provincies (1848-53) en tenslotte prefect van het departement Seine (1853-70).

In deze laatste functie begon hij aan een enorm programma van openbare werken, waarmee hij een precedent schiep voor de stadsplanning in de 20e eeuw. Haussmann hakte brede, rechte, met bomen omzoomde lanen door de chaotische massa kleine straatjes waaruit Parijs toen bestond, verbond de treinterminals en maakte voor het eerst snel en gemakkelijk verkeer door de stad mogelijk. Het doel was deels economisch, het bevorderen van de industrialisatie door een efficiënt vervoer van goederen en diensten mogelijk te maken; deels esthetisch, het opleggen van een zekere mate van uniformiteit en het openen van de ruimte om meer licht toe te laten; en deels militair, het elimineren van ingesnoerde straten waar barricades van rebellen konden worden opgeworpen. Haussmann legde ook nieuwe systemen voor watertoevoer en -afvoer aan, waardoor de bronnen van stank werden weggenomen. Hij legde parken aan naar Engels voorbeeld, zowel in het centrum van Parijs als in Boulogne en Vincennes, en in de hele stad zorgde hij voor meer straatverlichting en trottoirs, waardoor de kiosken en terrasjes ontstonden die het Parijse straatleven verlevendigen. Op het Île de la Cité sloopte hij de meeste particuliere gebouwen en gaf hij het kleine stukje grond zijn bestuurlijke en religieuze karakter. Haussmann leidde ook de bouw van de Opéra en het centrale marktplein Les Halles (dat tot in de jaren zestig bleef bestaan).

Hoewel veel van de ideeën voor de veranderingen afkomstig waren van Napoleon III, zorgde Haussmanns uitzonderlijke werklust ervoor dat de moderniseringsplannen, die wellicht dode dromen waren gebleven, snel werden uitgevoerd. Het succes van Haussmann werd nog bevorderd door het autocratische karakter van het regime waaronder hij werkte, want hierdoor kon hij enorme leningen op lange termijn aangaan en deze bijna zonder parlementaire of andere controle gebruiken. Zijn omgang met overheidsgeld riep echter steeds meer kritiek op bij de liberale oppositie, en toen de liberale regering van Émile Ollivier in 1870 aan de macht kwam, werd hij ontslagen.

Haussmann was van 1877 tot 1881 Bonapartistisch lid voor Corsica in de Nationale Vergadering, maar nam weinig actief deel aan het parlementaire werk. Hij liet een belangrijke autobiografie na, Mémoires, 3 vol. (1890-93).