Kijk eens om je heen. Op dit moment. Hoeveel plastic zie je? Voedselcontainers, plastic flessen, pennen, zelfs je telefoonhoesje, de lijst is eindeloos. Ondanks dat plastic alomtegenwoordig is, zijn de effecten van plasticvervuiling op de menselijke gezondheid bij de meeste mensen nog onbekend. Heeft u wel eens nagedacht over de negatieve effecten van de plasticvervuiling, die met de dag toeneemt, op uw gezondheid?

De maatschappij is volledig afhankelijk geworden van plastic, maar we staan zelden stil bij de vraag hoe dit materiaal onze gezondheid kan beïnvloeden. Aan plastic worden vaak giftige additieven toegevoegd om de eigenschappen ervan te verbeteren. Veel van deze additieven binden zich niet aan de chemische keten van plastic, wat betekent dat ze in het milieu kunnen vrijkomen wanneer ze aan verschillende atmosferische omstandigheden worden blootgesteld. Deze additieven kunnen door de huid worden geabsorbeerd, in de lucht verdampen of worden opgenomen via het voedsel of de dranken die we consumeren. Het is belangrijk precies te weten welke additieven worden gebruikt en stappen te ondernemen om ze te vermijden om de schadelijke effecten van plastic op de menselijke gezondheid te verminderen, aangezien ze allemaal zeer giftig van aard zijn.

De meest voorkomende plastic additieven zijn:

BPA’s – op grote schaal gebruikt in voedsel- en drankverpakkingen. De EU neemt al maatregelen om het gebruik van BPA’s te beperken en te reguleren, omdat zij de gevaren ervan voor de menselijke gezondheid onderkent.

Plasticeermiddelen – vaak gebruikt om PVC flexibeler te maken, worden aangetroffen in bijna alle plastic voorwerpen die we dagelijks gebruiken, van kinderspeelgoed tot autostoeltjes.

Vlamvertragers – op grote schaal gebruikt in elektronische apparatuur om de brandveiligheid te verhogen. Sommige van deze stoffen zijn door de Verenigde Naties verboden, omdat ze gevaarlijk worden geacht voor zowel het milieu als de mens.

Hieronder vindt u een lijst van de 5 belangrijkste manieren waarop plastic in ons lichaam terechtkomt en tot een negatief effect op de menselijke gezondheid leidt:

We eten met plastic vervuilde zeevruchten

Wetenschappers hebben microplastics aangetroffen in 114 zeesoorten, en bijna een derde daarvan belandt op ons bord. Sommige van de chemische stoffen die aan plastic worden toegevoegd om de werking ervan te verbeteren, worden beschouwd als hormoonontregelaars – chemische stoffen die de normale hormoonfunctie aantasten – terwijl sommige vertragers de hersenontwikkeling bij kinderen kunnen verstoren. Het bestuderen van de effecten van microplastics op de menselijke gezondheid is een grote uitdaging. Vandaag weten we heel weinig over welke niveaus van verontreiniging negatieve gevolgen voor ons kunnen hebben. De Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties verklaarde – na recent onderzoek – dat mensen waarschijnlijk slechts verwaarloosbare hoeveelheden microplastics uit vis consumeren. Desalniettemin blijven wetenschappers bezorgd over de gevolgen van mariene plastics voor de menselijke gezondheid. Er moet meer onderzoek worden gedaan voordat we echt kunnen begrijpen wat de gevolgen zijn van het consumeren van vervuilde vis. Maar het is vrij duidelijk dat dit onmogelijk een goede aanvulling op ons dieet kan zijn. Elke dag dat we meer vervuilde vis consumeren, heeft plasticvervuiling gevolgen voor de menselijke gezondheid, ook al zijn die gevolgen nog niet merkbaar.

We consumeren plastic via verpakkingen

BPA’s zijn aanwezig in veel plastic voorwerpen die in direct contact komen met voedsel, waaronder plastic verpakkingen, keukengerei en de binnenbekleding van dranken. BPA wordt in de lever gemetaboliseerd tot Bisfenol A en het verlaat ons lichaam via onze urine.

Om u een idee te geven van de mate waarin we worden blootgesteld aan dit plastic additief, BPA is gevonden in de urine van 95% van de Canadezen. Het grootste probleem is dat – zoals eerder vermeld – BPA een endocrien verstorende stof is. Het menselijke endocriene systeem regelt een aantal essentiële lichaamsfuncties waaronder:

• metabolisme
• hartslag
• spijsvertering
• vruchtbaarheid

Consumentenbewegingen over de hele wereld eisen vandaag BPA-vrije verpakkingen om de schadelijke effecten van plastic op de menselijke gezondheid en het algemeen welzijn te verminderen.

We drinken microplastics via gebotteld water

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) publiceerde in 2018 schokkend onderzoek dat de aanwezigheid van microplastics blootlegde in 90% van het flessenwater dat was getest – slechts 17 waren vrij van plastics van de 259. Hoewel er vandaag niet genoeg bewijs is over de impact van microplastics op de menselijke gezondheid, zijn de meeste wetenschappers het erover eens dat het een opkomend gebied van zorg is en dat als er wereldwijd duizenden diersoorten door sterven, het ook niet zo goed voor ons kan zijn.

We absorberen plastic via onze kleren

Ja, dat leest u goed. Het Global Apparel Fiber Consumption heeft een onderzoek gepubliceerd waaruit blijkt dat – van de 100.000 kg vezels die in één jaar wereldwijd worden verbruikt – 70% synthetisch is. Synthetische vezels zoals polyester, acryl, rayon en nylon zijn afgeleid van aardolie – ja, dezelfde olie waarmee we onze auto’s voeden – en zijn een soort plastic. Microplastics komen voortdurend vrij in de lucht uit onze kleding, en we ademen ze elke dag in. Veel synthetische stoffen worden tijdens de productie behandeld met duizenden schadelijke giftige chemicaliën, polyester staat op de eerste plaats als de slechtste stof voor de huid. Onze huid is het grootste en meest doorlaatbare orgaan in ons lichaam en kan tot 60% absorberen van de stoffen die we er rechtstreeks mee in contact brengen. Bovendien laten synthetische stoffen je huid niet ademen, houden ze geurtjes vast en vormen ze een perfecte omgeving voor bacteriën om te groeien. Deze microvezels dragen ook bij aan de plasticvervuiling van de oceanen op een subtiele maar doordringende manier: elke keer dat we onze synthetische kleding in de wasmachine wassen, lekken er microplastics in het milieu via ons huishoudelijk waterafval. Het is mogelijk dat een enkele lading wasgoed tot wel duizenden microvezels uit onze kleren in de watervoorraad laat vrijkomen.

We ademen plastic

Dit is een kwestie waar veel mensen in het mondiale Noorden zich moeilijk mee kunnen inleven, maar het vormt een enorm gezondheidsrisico voor mensen die in het Zuiden wonen. Waar sprake is van slecht afvalbeheer, hebben mensen vaak geen andere keuze dan hun afval in de open lucht te verbranden. Dit is een zeer gebruikelijke praktijk waardoor chemische stoffen uit plastic gemakkelijk in het lichaam terechtkomen als we normaal ademen. Uit een in maart 2018 gepubliceerd rapport blijkt dat wereldwijd 5 miljard mensen leven zonder afvalinzameling of gecontroleerde afvalverwijdering. Grofweg 9 miljoen mensen sterven jaarlijks als gevolg daarvan. In Europa blijft het probleem bestaan, maar is het verborgen in enorme gebouwen die bekend staan als verbrandingsovens. Verbrandingsovens in Europa worden verondersteld te werken met maximale veiligheid, waarbij de warmte die vrijkomt bij het verbranden van afval, wordt omgezet in energie. Prachtig toch? Helaas is bewezen dat verbrandingsovens dioxine – een van de giftigste chemische stoffen die de mens kent – in enorme hoeveelheden in de lucht uitstoten. Wanneer het niet rechtstreeks in onze atmosfeer terechtkomt, wordt het gegroepeerd in giftige as. Zweden werd onlangs ontmaskerd voor het dumpen van hun giftige verbrandingsas op een eiland voor de kust van Noorwegen.

Veel additieven in plastic worden beschouwd als uiterst schadelijk voor mens en milieu, en hoewel we nog niet genoeg informatie hebben over de ware omvang van de gevolgen van plasticvervuiling voor de menselijke gezondheid, is het duidelijk dat de toenemende vervuiling niet veel goeds voor ons voorspelt.

Hoewel wij niet stikken in plastic zakken zoals zeevogels of zeeschildpadden, is de hoeveelheid giftige additieven in ons dagelijks plastic, in combinatie met onze voortdurende blootstelling aan dit materiaal, reden tot bezorgdheid. Het is belangrijk dat we ons bewust zijn van de schadelijke effecten van plastic op de menselijke gezondheid, zodat we die effectief kunnen tegengaan. Het wordt steeds belangrijker voor de samenleving om haar afhankelijkheid van plastic voor eenmalig gebruik te verminderen en alternatieve materialen te zoeken.

Intrigeert dit artikel u? Lees meer over hoe plastic vervuiling het zeeleven beïnvloedt. Beperk je eigen plastic consumptie en verminder je impact op de planeet door vandaag nog Plastic Neutraal met ons te worden. Kleine stappen maken grote veranderingen mogelijk, neem vandaag nog de jouwe.