De geboorte van Ganesha

Op een dag was Godin Parvati thuis op Mt.Kailash om zich voor te bereiden op een bad. Omdat ze niet gestoord wilde worden, zei ze tegen Nandi, de stier van haar echtgenoot Shiva, dat hij de deur moest bewaken en niemand door mocht laten. Nandi nam trouw zijn post in, met de bedoeling Parvati’s wensen uit te voeren. Maar toen Shiva thuiskwam en natuurlijk naar binnen wilde, moest Nandi hem doorlaten, omdat hij eerst trouw was aan Shiva. Parvati was kwaad over deze belediging, maar nog meer over het feit dat zij niemand had die zo trouw was aan haarzelf als Nandi was aan Shiva. Dus nam ze de kurkuma pasta (voor het baden) van haar lichaam en blies er leven in, schiep Ganesha en verklaarde hem tot haar trouwe zoon.

De volgende keer dat Parvati een bad wilde nemen, plaatste ze Ganesha op wacht bij de deur. Na verloop van tijd kwam Shiva thuis, maar vond deze vreemde jongen die hem vertelde dat hij zijn eigen huis niet in mocht! Woedend beval Shiva zijn leger om de jongen te vernietigen, maar ze faalden allemaal! Wat een macht bezat Ganesha, de zoon van Devi zelf!

Dit verbaasde Shiva. Toen hij zag dat dit geen gewone jongen was, besloot de gewoonlijk vredelievende Shiva dat hij met hem moest vechten, en in zijn goddelijke woede hakte hij Ganesha’s hoofd af, waardoor hij op slag dood was. Toen Parvati dit vernam, was ze zo woedend en beledigd dat ze besloot de hele schepping te vernietigen! Heer Brahma, de Schepper, had hier natuurlijk moeite mee en smeekte haar om haar drastische plan te heroverwegen. Ze zei dat ze dat zou doen, maar alleen als aan twee voorwaarden werd voldaan: ten eerste, dat Ganesha weer tot leven zou worden gewekt, en ten tweede, dat hij voor altijd voor alle andere goden zou worden aanbeden.

Shiva, die inmiddels was afgekoeld en zich zijn vergissing realiseerde, stemde in met Parvati’s voorwaarden. Hij zond Brahma uit met de opdracht het hoofd van het eerste schepsel dat hij tegenkwam en dat met het hoofd naar het noorden lag, terug te brengen. Brahma kwam spoedig terug met het hoofd van een sterke en machtige olifant, die Shiva op Ganesha’s lichaam plaatste. Hij blies hem nieuw leven in, verklaarde Ganesha tot zijn eigen zoon en gaf hem de status van eerste onder de goden, en leider van alle gana’s (klassen van wezens), Ganapati.

Betekenis van het verhaal van Ganesh

Op het eerste gezicht lijkt dit verhaal gewoon een leuk verhaal dat we onze kinderen zouden kunnen vertellen of een mythe zonder echte inhoud. Maar de ware mystieke betekenis is versluierd. Het wordt als volgt uitgelegd:

Parvati is een vorm van Devi, de Parashakti (Allerhoogste Energie). In het menselijk lichaam verblijft zij in de Muladhara chakra als de Kundalini shakti. Er wordt gezegd dat wanneer we ons zuiveren, ons bevrijden van de onzuiverheden die ons binden, dan komt de Heer automatisch. Dit is de reden waarom Shiva, de Allerhoogste Heer, onaangekondigd kwam toen Parvati aan het baden was.

Nandi, Shiva’s stier, die Parvati eerst stuurde om de deur te bewaken, vertegenwoordigt het goddelijke temperament. Nandi is zo toegewijd aan Shiva dat elke gedachte aan hem gericht is, en hij is in staat om de Heer gemakkelijk te herkennen wanneer Hij aankomt. Dit toont aan dat het de houding van de spirituele aspirant is die toegang verschaft tot Devi’s (de kundalini shakti’s) verblijfplaats. Men moet eerst deze houding van de toegewijde ontwikkelen voordat men hoopt in aanmerking te komen voor de hoogste schat van spirituele bereiking, die alleen Devi schenkt.
Nadat Nandi Shiva had toegestaan binnen te gaan, nam Parvati de kurkumapasta van Haar eigen lichaam, en schiep daarmee Ganesha. Geel is de kleur die geassocieerd wordt met de Muladhara chakra, waar de kundalini huist, en Ganesha is de godheid die deze chakra bewaakt. Devi moest Ganesha, die het aardgebonden bewustzijn voorstelt, scheppen als een schild om het goddelijke geheim te beschermen tegen onrijpe geesten. Het is wanneer dit bewustzijn zich begint af te wenden van de dingen van de wereld, en naar het Goddelijke, zoals Nandi had gedaan, dat het grote geheim wordt onthuld.

Shiva is de Heer en de Hoogste Leraar. Ganesha vertegenwoordigt hier de ego-gebonden Jiva. Wanneer de Heer komt, herkent het Jiva, omgeven als het is door de duistere wolk van het ego, Hem meestal niet, en misschien eindigt het zelfs met ruzie of strijd met Hem! Daarom is het de plicht van de Heer, in de gedaante van de Guru, om het hoofd van ons ego af te hakken! Dit ego is echter zo machtig dat de instructies van de Goeroe in het begin misschien niet werken, zoals de legers van Shiva er niet in slaagden Ganesha te onderwerpen. Het vergt vaak een hardere aanpak, maar uiteindelijk vindt de meedogende goeroe in zijn wijsheid een manier.

Devi dreigde de hele Schepping te vernietigen nadat ze van Ganesha’s ondergang had vernomen. Dit geeft aan dat wanneer het ego aldus sterft, de bevrijde Jiva zijn belangstelling voor zijn tijdelijke fysieke voertuig, het lichaam, verliest en begint op te gaan in het Allerhoogste. De fysieke wereld wordt hier voorgesteld door Devi. Deze vergankelijke en veranderlijke schepping is een vorm van Devi, waartoe dit lichaam behoort; het onveranderlijke Absolute is Shiva, waartoe de Ziel behoort. Wanneer het ego sterft, verdwijnt de uiterlijke wereld, die voor haar bestaan afhankelijk is van het ego, samen met het ego. Er wordt gezegd dat als we de geheimen van deze wereld, die een manifestatie is van Devi, willen kennen, we eerst de zegeningen van Ganesha moeten ontvangen.

Shiva die Ganesha het leven teruggeeft, en zijn hoofd vervangt door dat van een olifant, betekent dat voordat we het lichaam kunnen verlaten, de Heer eerst ons kleine ego vervangt door een “groot” of universeel ego. Dit betekent niet dat we meer egoïstisch worden. Integendeel, we identificeren ons niet langer met het beperkte individuele zelf, maar eerder met het grote universele Zelf. Op deze manier wordt ons leven vernieuwd en wordt het een leven dat werkelijk ten goede kan komen aan de Schepping. Het is echter slechts een functioneel ego zoals dat van Krishna en Boeddha. Het is als een dun touwtje dat het bevrijde Bewustzijn aan onze wereld bindt, uitsluitend ten bate van ons.

Ganesha krijgt de heerschappij over de Gana’s, wat een algemene term is die alle klassen van wezens aanduidt, variërend van insecten, dieren en mensen tot de subtiele en hemelse wezens. Deze verschillende wezens dragen allemaal bij aan het bestuur van de Schepping; alles van natuurkrachten zoals stormen en aardbevingen tot de elementaire kwaliteiten zoals vuur en water, tot het functioneren van de organen en processen van het lichaam. Als we de Gana’s niet eren, dan is elke handeling van ons een vorm van diefstal, omdat ze onbestraft is. Daarom, in plaats van elke Gana te eren om hun zegeningen te ontvangen, buigen we naar hun Heer, Sri Ganesha. Door zijn genade te ontvangen, ontvangen we de genade van allen. Hij verwijdert alle mogelijke obstakels en stelt onze inspanningen in staat te slagen.

Dat is de grootsheid van Sri Ganesha! Jai Ganesha!