Het vredesteken, soms ook wel het omgekeerde gebroken kruis genoemd, is waarschijnlijk aan het eind van de jaren vijftig ontstaan als protest tegen de nucleaire bewapening.
De Campagne voor Nucleaire Ontwapening (CND) stelt dat het symbool afkomstig is van Gerald Holtam, een professionele ontwerper die is afgestudeerd aan het Royal College of Arts in Engeland. Holtam was een dienstweigeraar in de Tweede Wereldoorlog die de oorlog doorbracht met werken op een boerderij in Norfolk. Hij gebruikte semaforen, een militair signaalsysteem dat gebruik maakte van twee vlaggen die op verschillende manieren werden geplaatst om te communiceren binnen het zicht van een andere persoon die de code begreep. Holtam verwerkte het symbool voor N, een persoon die de vlaggen in een omgekeerde V houdt, met de D, waarbij de ene vlag recht omhoog wordt gehouden en de andere recht naar beneden wijst. De N stond voor Nucleair, de D voor Ontwapening.
Het Direct Action Committee Against Nuclear War gebruikte het symbool op buttons en spandoeken tijdens haar mars in het Paasweekeinde van 1958 van Londen naar Aldermaston, waar kernwapens worden gemaakt.
Later zei Holtam dat hij een kruis in een cirkel wilde gebruiken, maar dat de geestelijkheid hem dat had afgeraden. Holtam zei dat hij de omgekeerde V had gebruikt om de wanhoop over kernwapens weer te geven, maar zei later dat hij had gewild dat hij hem had omgedraaid en omhoog had gekeerd om de vreugde over vrede weer te geven. Hij heeft nooit gezegd dat hij op de hoogte was van het eerdere gebruik of de symboliek van het teken (zie hieronder). Hij vroeg om een vredesteken met een opwaartse V op zijn graftombe, maar zijn verzoek werd niet ingewilligd.
Vanuit Engeland groeide het gebruik van Holtam’s vredesteken. Het werd naar de V.S. gebracht door Bayard Rustin, die had deelgenomen aan de mars in Aldermaston en een burgerrechtenactivist was. In de V.S. werd het voor het eerst gebruikt door Albert Bigelow, een pacifistische demonstrant die het CND-vaandel vanaf zijn boot liet wapperen toen hij in de buurt van een Amerikaanse nucleaire testlocatie voer. Burgerrechten- en anti-Vietnamoorlogsdemonstranten namen het symbool later over.
Het Vredesmuseum in Bradford, Groot-Brittannië, toont deze geschiedenis van het vredesteken, met originele schetsen en documentatie over het gebruik ervan. Er zijn beweringen dat het vredesteken in verband wordt gebracht met communisme, nazisme, occult gebruik, hindoeïsme en anti-christelijke symboliek. Maar dergelijke beweringen zijn ongefundeerd.
Het handgebaar vredesteken, gemaakt door een V omhoog te houden met de eerste en middelvinger gespreid, werd populair gemaakt door de Britse premier Winston Churchill tijdens de Tweede Wereldoorlog. Churchill gebruikte de V om de overwinning te symboliseren, door te zeggen dat vrede alleen zou komen door de overwinning op de As-mogendheden. Dit teken, dat wordt gemaakt met de handpalm naar de persoon die het teken geeft, is in veel culturen aanstootgevend, vergelijkbaar met iemand de vinger geven.
Of vrede kan worden bereikt door ontwapening is een debat dat nog steeds wordt gevoerd, maar het menselijk verlangen naar vrede blijft bestaan. We leven in een wereld die ontsierd is door zonde en gevuld is met onrust, onrechtvaardigheid en dood. Hoewel het prijzenswaardig is om te werken aan culturele verandering die leidt tot bredere vrede, moeten we begrijpen dat echte en blijvende vrede alleen van Christus komt. Christenen hebben een gezegde: “Geen Jezus, geen vrede. Ken Jezus, ken vrede.” De ultieme vrede is vrede met onze Schepper, God zelf. Dit is onmogelijk zonder Jezus Christus (Romeinen 5:1). Jezus is onze ware bron van vrede met God en met anderen.
Christenen zijn geroepen om vredestichters te zijn. In de zaligsprekingen zegt Jezus dat de vredestichters gezegend zijn en zonen van God genoemd zullen worden (Mattheüs 5:9). In Romeinen wordt ons opgedragen vrede te hebben met alle mensen (Romeinen 12:18). Maar, nogmaals, deze vrede komt alleen door het werk van Christus. Vrede gaat niet over een symbool of een menselijke beweging, maar over harten die veranderd zijn door de kracht van Christus. Het is een werk van de Heer.
“Moge nu de God des vredes, die onze Here Jezus, de grote herder der schapen, uit de doden heeft opgewekt door het bloed van het eeuwig verbond, u toerusten met al het goede, opdat gij zijn wil moogt doen, door in ons te werken wat welbehaaglijk is in zijn ogen, door Jezus Christus, aan wie zij de heerlijkheid voor eeuwig en altijd. Amen” (Hebreeën 13:20-21).
Wat betekent het dat ‘zalig zijn de vredestichters’?
Hoe is Jezus de Vredevorst (Jesaja 9:6)?
Op welke manier is vrede een vrucht van de Heilige Geest?
Komt de Davidster voor in de Bijbel? Wat is de Davidsster?
Wat is de betekenis van het christelijke vissymbool (ixthus / icthus)?
De waarheid over al het andere