Hoi, allemaal. In de video van vandaag gaan we het hebben over het gebruik van hypnose voor pijnbestrijding tijdens de bevalling.
Mijn naam is Rebecca Dekker, en ik ben een verpleegkundige met mijn Ph.D. en de oprichter van evidencebasedbirth.com. In de video van vandaag gaan we verder met onze serie over pijnbestrijding tijdens de bevalling door ons te richten op het gebruik van hypnose voor pijnbestrijding tijdens de bevalling.
Wat is hypnose?
Hypnotherapie, of klinische hypnose, is het gebruik van hypnose voor een specifiek medisch doel. Hypnose is gewoon een manier om je bewustzijn te veranderen. Het houdt in dat je je aandacht naar binnen richt en steeds ontvankelijker wordt voor suggesties. Suggesties zijn communicaties die verbaal of non-verbaal kunnen zijn. Deze communicaties hebben de macht om je waarnemingen, je stemming, en je gedachten en gevoelens te beïnvloeden. Suggesties kunnen bijvoorbeeld invloed hebben op hoe je je wee waarneemt. Suggesties kunnen erop gericht zijn je veilig, comfortabel of ontspannen te voelen, en je weeëngevoelens als positief en productief te zien.
In hypnotherapie wordt ook de nadruk gelegd op het ‘dehypnotiseren’ van mensen van negatieve woorden, gedachten en gevoelens over de bevalling. Bijvoorbeeld, veel mensen associëren het woord weeën met hevige pijn. In hypnotherapie wordt dus geprobeerd je te dehypnotiseren, zodat je anders tegen weeën aankijkt en dus andere woorden gebruikt om ze te beschrijven, zoals golven of pieken. Hypnose is een volledig vrijwillige toestand waarbij iemand ervoor kan kiezen om in de hypnotische toestand te komen of om er juist uit te stappen als hij er weer uit wil. Met andere woorden, suggesties kunnen worden geweigerd omdat het individu volledig bij bewustzijn blijft.
Er zijn twee belangrijke manieren waarop hypnose voor pijnbestrijding kan worden gegeven tijdens de bevalling. De eerste is een hypnotherapeut die tijdens de bevalling bij de moeder blijft en haar helpt om in zelfhypnose te komen. De tweede optie is om tijdens de zwangerschap een hypnotherapeut of instructeur in te schakelen om moeders te leren hoe zij zelfhypnose kunnen gebruiken. Dit kan één-op-één of in groepslessen worden geleerd. Groepslessen worden dan vaak aangevuld met audio-opnames die je thuis en tijdens de bevalling beluistert. Ik gebruikte het woord “zelfhypnose” omdat, nogmaals, dit een vrijwillige toestand is waar de moeder zelf voor kiest, en terwijl ze in hypnose zijn kunnen ze ervoor kiezen om suggesties die hen worden gegeven te weigeren. Er zijn een aantal gevestigde programma’s voor hypnose tijdens de bevalling. De twee meest gebruikte in de Verenigde Staten zijn de Hypnobabies® methode en HypnoBirthing® de Marie Mongan Methode.
Geschiedenis
Dus even een stukje geschiedenis. De term hypnose werd voor het eerst voorgesteld door James Braid in 1840 en kort daarna begon men het te gebruiken als een methode om pijn bij de bevalling te verlichten. Er werden in de jaren 1950 heel wat case reports gepubliceerd in medische tijdschriften waar medische hypnose werd gebruikt in plaats van anesthesie voor verschillende chirurgische ingrepen waaronder keizersneden bij mensen die als zeer hypnotiseerbaar werden beschouwd, wat wordt beschouwd als minder dan 10% van de bevolking. Het is moeilijk te geloven, maar je kunt deze case reports zelf lezen en ze zijn super interessant.
Er zijn een aantal onderzoeksschalen ontworpen om de hypnotische suggestibiliteit van mensen te meten, wat betekent dat onderzoekers daadwerkelijk kunnen voorspellen hoe vatbaar je bent voor hypnose. Uit één onderzoek bleek zelfs dat vrouwen beter hypnotiseerbaar zijn als ze zwanger zijn, wat belangrijke implicaties heeft voor ons allemaal, want het betekent dat als je zwanger bent, je vatbaarder bent voor de verbale en non-verbale communicatie die mensen met je maken. Dus als mensen veel negatieve woorden, termen en paniekverhalen gebruiken, ben je vatbaarder om die informatie te internaliseren. Aan de andere kant, als mensen positieve woorden en positieve verhalen gebruiken, ben je ook vatbaar voor die communicatie.
Medische hypnotherapie buiten het kraambed is sinds de jaren vijftig door medische organisaties erkend als een effectief hulpmiddel. Er is onderzoeksbewijs dat hypnose een effectief klinisch hulpmiddel is voor de behandeling van verschillende soorten acute pijn, zelfs pijn door brandwonden. Rapporten over het gebruik van hypnose in plaats van anesthesie voor tandheelkundige ingrepen, galblaasoperaties en zelfs coronaire bypassoperaties werden eveneens beschreven. Vandaag de dag wordt hypnose echter meer routinematig gebruikt als aanvulling dan als alternatief voor anesthesie. Het doel van het gebruik als aanvullende therapie is dan ook meestal om angst en stress te verminderen. Hypnotherapie is ook gebruikt in klinische programma’s om mensen te helpen met stoppen met roken, het beheersen van hun gewicht, en het beheren van slaapstoornissen, depressie, angst, misselijkheid en chronische pijn.
Het brein is echt krachtig en je geest kan een enorme invloed hebben op wat je voelt. Er zijn twee bronnen waar ik je graag op wil wijzen. Een daarvan is onze video over pijnloos bevallen, die deel uitmaakt van deze serie YouTube-video’s over pijnbestrijding. En er is ook een heel interessante podcast van NPR die ongeveer 10 jaar geleden uitkwam, helemaal over het placebo-effect. Ik zal naar deze bronnen linken in de blog post die bij deze video hoort.
Pijnloze geboorte video van Evidence Based Birth®: https://evidencebasedbirth.com/painless-birth-pain-perception-childbirth/
Podcast over het placebo-effect van Radiolab/NPR: https://www.wnycstudios.org/story/91539-placebo/
In 2016 deed een onderzoeker genaamd Hauser een meta-analyse en bekeek alle gerandomiseerde trials over het gebruik van hypnose voor verschillende doeleinden. Ze vonden dat hypnose superieur was aan gebruikelijke zorg wat betreft het verminderen van emotionele stress, ervoor zorgen dat je sneller herstelt, en het verminderen van je behoefte aan pijnmedicatie. Zij concludeerden dat hypnotherapie een veilige en effectieve complementaire geneeskunde techniek is voor gebruik bij medische procedures en dat het zelfs veelbelovend is om mensen te helpen omgaan met het prikkelbare darm syndroom.
Hoe zou hypnotherapie kunnen werken om pijn tijdens de bevalling te verlichten of zelfs te elimineren?
Onderzoekers denken dat hypnotherapie werkt door de manier waarop je pijn waarneemt te veranderen. De theorie is dat het gebruik van hypnose voor pijnbestrijding de hogere centra van je centrale zenuwstelsel verandert. Dit betekent dat het aangaan van een staat van zelfhypnose tijdens de bevalling bepaalde mentale processen kan activeren die potentieel pijnlijke sensaties minder onaangenaam of zelfs niet-pijnlijk maken.
Wat is het bewijs specifiek over het gebruik van hypnose voor pijnverlichting tijdens de bevalling?
Madden et al. (2016) Cochrane Review and Meta-Analysis
Wel, in 2016 publiceerden Madden et al. een Cochrane review en meta-analyse. De review omvatte negen gerandomiseerde, gecontroleerde onderzoeken met in totaal bijna 3000 deelnemers. De studies varieerden in grootte van zo klein als 38 deelnemers en zo groot als ongeveer 1200 deelnemers. In acht studies begon de hypnotherapie tijdens de zwangerschap en werd ze gegeven in groepslessen. In vier studies kregen vrouwen audiotracks en werd hen verteld dat ze dagelijks thuis moesten oefenen. En in één studie werd de hypnotherapie pas geïntroduceerd toen de deelnemers al aan het bevallen waren – dat was dus de eerste keer dat ze hypnotherapie kregen.
Een van de problemen met deze studies is dat ze misschien ineffectieve manieren hebben gebruikt om mensen voor te bereiden op het gebruik van hypnotherapie. In sommige studies hebben ze bijvoorbeeld maar één of twee sessies gehad. En slechts één of twee keer leren over zelfhypnose en dan niet oefenen, bereidt iemand niet effectief voor op het gebruik van de techniek. De mensen in de controlegroepen in deze studies kregen standaardzorg, waaronder regelmatige voorlichting bij de bevalling, ondersteunende counseling en ontspanningsoefeningen. Sommige deelnemers aan de studie gebruikten epidurale behandelingen, lachgas, en injecteerbare opioïden zoals Demerol. In vier studies werd geprobeerd de vrouwen te “verblinden” door ze niet te vertellen in welke groep ze terechtkwamen, maar de onderzoekers hebben niet gemeten of de verblinding daadwerkelijk succesvol was (de vrouwen waren echt verblind) of niet.
Ze ontdekten dat mensen die hypnose kregen 27% minder kans hadden op medicijnen voor pijnbestrijding in het algemeen. Dit kan epidurale behandelingen, injecteerbare opioïden of lachgas zijn geweest. Maar toen ze specifiek keken naar het gebruik van epidurale middelen, zagen ze geen verschil tussen het aantal epidurale middelen in de hypnose groep en in de standaard zorg groep. Uit een analyse van de Cochrane-onderzoekers bleek dat er een wisselwerking zou kunnen zijn tussen het tijdstip waarop met de hypnosetraining werd begonnen en de hoeveelheid pijnmedicatie die nodig was. Met andere woorden, ze vonden dat hoe vroeger je begon met de hypnose training – waardoor je meer tijd had om te oefenen – hoe kleiner de kans was dat je pijnmedicatie nodig had tijdens de bevalling.
Na de bevallingen waren er geen duidelijke verschillen tussen de hypnose- en de controlegroep wat betreft hun verslagen over hoe ze het vonden om te gaan tijdens de bevalling of hun tevredenheid over de pijnbestrijding. De onderzoekers vonden wel een licht voordeel in de tevredenheid in de hypnose groep, wanneer hypnose gecombineerd werd met onderdompeling in een bad met warm water. Zij vonden geen meldingen van slechte neveneffecten bij het gebruik van hypnose. De onderzoekers concludeerden dat de kwaliteit van de studies in hun review varieerde van lage tot zeer lage kwaliteit vanwege zorgen die ze hadden over de methoden van de studies.
Werner et al. (2013) RCT
Een studie van Werner et al. gepubliceerd in 2013 was de grootste trial die in de Cochrane Review was opgenomen. En omdat het een groot deel van de Cochrane Review uitmaakte, is het misschien nuttig om de studie te bekijken. Deze studie werd uitgevoerd in Denemarken en er waren 1.222 deelnemers. De mensen die willekeurig werden toegewezen aan hypnose kregen drie trainingssessies van een uur en ze kregen ook drie audiotracks om thuis naar te luisteren. De andere groep, de controlegroep, kreeg drie sessies van een uur over relaxatiepraktijken waarin ze relaxatietechnieken leerden, alsook mindfulnesstechnieken. En de ontspanningsgroep kreeg ook audiotracks om thuis naar te luisteren om hen te helpen met hun ontspanningsoefeningen.
De twee groepen, de hypnosegroep en de ontspanningsgroep, kregen les van dezelfde groep verloskundigen, en er was ook een derde groep die gebruikelijke zorg kreeg. De onderzoekers gebruikten een gevalideerd instrument om angst, vertrouwen en verwachtingen te meten voor de eigenlijke bevalling, en evalueerden dezelfde aspecten van de bevallingservaring zes weken postpartum. Zij vonden dat vrouwen in de hypnose groep hun bevalling gemiddeld als significant beter ervoeren dan in de andere twee groepen. Maar, zoals ik al eerder zei, twee of drie sessies van een uur zijn misschien niet genoeg om je gezondheidsresultaten en je behoefte aan pijnmedicatie echt effectief te beïnvloeden.
Gestaande programma’s voor hypnose tijdens de bevalling
Twee van de meest gevestigde programma’s in de Verenigde Staten, Hypnobabies® en HypnoBirthing®, hebben een veel langere trainingsperiode en bieden veel meer middelen voor mensen om thuis te oefenen. Jammer genoeg hebben we geen gerandomiseerde, gecontroleerde trials die deze programma’s met elkaar vergelijken, met andere hypnose programma’s, of met andere opvoedingsprogramma’s over bevallingen. Het is echter goed mogelijk dat de Hypnobabies® en de HypnoBirthing® the Mongan methode programma’s betere resultaten hebben dan de studies die in de Cochrane Review stonden, simpelweg vanwege het aantal uren training dat je krijgt, de methoden van hypnose, en de nadruk op het regelmatig oefenen van de technieken tot aan de geboorte.
HypnoBirthing® the Mongan methode werd in 1989 opgericht door Marie Mongan, een klinisch hypnotherapeute. Bij deze methode doorlopen zwangeren en hun begeleiders een serie van vijf lessen van tweeënhalf uur over een periode van vijf weken. Het programma omvat een tekstboek en ontspanning audiotracks, samen met geboorte affirmatie audiotracks, of positieve gedachten voor u om naar te luisteren over de geboorte. Ze raden moeders ten zeerste aan om de lessen persoonlijk bij te wonen. Maar als dat geen optie is, zijn er verschillende middelen beschikbaar om individueel te kopen. Het HypnoBirthing® boek (de vierde editie is de meest recente) en een ontspanningsaudiobestand, evenals verschillende andere ontspannings- en geleidebeeldvormingsaudiotracks, en geboorte-dvd’s met geboortebevestigingen, beelden, geboorteverhalen, en muziek. Je kunt meer te weten komen over HypnoBirthing® de Marie Mongan methode op us.hypnobirthing.com.
De Hypnobabies® methode is opgericht door Kerry Tuschhoff, een gecertificeerd hypnotherapeut, en het is gebaseerd op principes uit Gerald Kein’s “Painless Childbirth Training Program”. Ouders die Hypnobabies® lessen volgen, volgen zes trainingssessies met een totaal van 21 in-person trainingsuren. Ze ontvangen ook 16 hypnose audio tracks om naar te luisteren, evenals verschillende geboorte affirmatie audio bestanden. Hypnobabies® leert mensen hoe ze een diepere staat van hypnose kunnen bereiken, die “somnambulisme” wordt genoemd, en om iets te gebruiken dat “ogen-open” hypnose wordt genoemd, zodat ze wakker kunnen zijn, praten, eten, rondlopen, maar toch diep in een staat van hypnose voor pijnbestrijding. Geboortepartners krijgen vijf hypnotische scripts die ze hun partner kunnen voorlezen tijdens de zwangerschap, en nog eens vier scripts die de partner hen kan voorlezen tijdens de bevalling. Meer informatie over hun programma is te vinden op hypnobabies.com. Hypnobabies® heeft ook een zes weken durende online thuisstudie cursus die zij aanbevelen als alternatief voor het volgen van de in-person klas.
Er zijn ook andere programma’s die zijn ontwikkeld door andere hypnotherapeuten, en ik heb geen tijd om ze door te nemen, maar de meeste hypnose bevallingslessen leren mensen diepe ontspanning en moedigen het frequent beoefenen van ontspanning in hypnose aan tot aan de geboorte. Ze leren mensen ook hoe ze kritische consumenten kunnen zijn van hun gezondheidszorg, leren je partner hoe hij of zij een actieve deelnemer kan worden in het geboorteproces, en in het algemeen, helpen ze mensen zich op te stellen voor meer succes door ervoor te zorgen dat hun zorgverlener aan boord is.
Program report- a survey of parents who used hypnosis
Er is één programmarapport van Amerikaanse moeders die HypnoBirthing® de Mongan methode gebruikten. Programmaberichten kunnen nuttige informatie geven, maar ze zijn geen kwaliteitsbewijs. Dat komt omdat ze gebaseerd zijn op vrijwillige enquêterapporten en mensen die enquêtes invullen hebben meer kans om de mensen te zijn die betere resultaten hadden. Het programmarapport over HypnoBirthing® werd in 2012 gepubliceerd door Swencionis. Het is heel moeilijk om dit document online te vinden, maar ik heb een paar jaar geleden wel een exemplaar van de auteur gekregen. Ze ontdekten dat HypnoBirthing® ouders die de enquête invulden een laag percentage medische interventies hadden, inclusief een laag percentage epiduraal gebruik (slechts 28%). 31% van de ouders zeiden dat ze de late bevalling comfortabel of meestal comfortabel vonden, 25% beschreef de late bevalling als oncomfortabel, en 44% zei dat ze de late bevalling pijnlijk of extreem pijnlijk vonden. Zij definieerden late weeën als acht tot 10 centimeter of in de overgang zijn. 74% van de ouders zei dat ze het er mee eens of zeer mee eens waren dat HypnoBirthing® hen hielp om een meer comfortabele bevalling te hebben.
Omdat deze gegevens niet van een gerandomiseerde, gecontroleerde trial zijn, is zelfselectie iets dat een rol kan hebben gespeeld in deze resultaten. Bijvoorbeeld, mensen die zeer gemotiveerd zijn om een ruggenprik te vermijden, zullen eerder een hypnosecursus volgen.
Kwalitatieve gegevens van een RCT in het Verenigd Koninkrijk
Er was nog een andere studie uit het Verenigd Koninkrijk die vrouwen ondervroeg die hypnose voor pijnbestrijding hadden gebruikt in een klinische studie. De meeste vrouwen meldden dat ze positieve ervaringen hadden met hypnose en dat ze zich kalm, zelfverzekerd en gesterkt voelden. Een interessant neveneffect van hypnose was echter dat sommige vrouwen gefrustreerd waren omdat hun hulpverleners niet geloofden hoe ver ze al in de bevalling waren. Met andere woorden, ze kwamen aan in het ziekenhuis of geboortecentrum, en omdat ze hypnose gebruikten voelden ze zich niet zo ongemakkelijk, ze waren heel kalm, en de hulpverleners dachten, oh, jullie zijn niet echt aan het bevallen, terwijl de vrouwen dat eigenlijk wel waren. Sommige vrouwen voelden zich ook gefrustreerd als hun ervaringen niet aan hun verwachtingen voldeden. Maar over het algemeen vonden ze dat zelfhypnose zeer heilzaam was.
Conclusie
Een conclusie is dus dat er veel beperkingen zijn aan de studies naar hypnose voor pijnbestrijding bij de bevalling. De studies die we hebben zijn van lage kwaliteit en gebruiken verschillende types van interventies en soms gebruiken ze een te kleine dosis hypnose voor pijnbestrijding. Het beschikbare bewijs suggereert echter dat zelfhypnose nuttig kan zijn voor vrouwen tijdens de bevalling. Het lijkt het totale gebruik van pijnmedicatie tijdens de bevalling te verminderen. Hypnose om de pijn te verlichten lijkt vooral nuttig te zijn in combinatie met onderdompeling in water tijdens de bevalling, en onderzoekers hebben geen nadelige effecten gevonden. Ik link naar enkele geboorteverhalen in ons blogartikel bij deze video, zodat je enkele geboorteverhalen kunt bekijken van ouders die hypnose voor pijnbestrijding hebben gebruikt, zoals Hypnobabies® of HypnoBirthing®.
- Podcast met geboorteverhalen van ouders die verschillende hypnosemethoden hebben gebruikt: https://thebirthhour.com/birth-stories/hypnobirthing/
- Geboorteverhalen van Hypnobabies®: https://www.hypnobabies.com/birth-stories/
Ik hoop dat je van deze video geniet. Abonneer je op ons YouTube-kanaal en bekijk ook onze andere video’s in onze serie over pijnbestrijding. Bedankt, allemaal. Tot ziens.
Om meer te weten te komen en je te abonneren op onze nieuwsbrieven voor nuttige informatie, ga je naar evidencebasedbirth.com.