Een van de thema’s op mijn blog is impulsiviteit. Door wilskracht te gebruiken kunnen we impulsiever worden, en door onze kernwaarden te bevestigen, in een goede bui te zijn of glucose te consumeren kunnen we dat effect verminderen. Het onderwerp van deze post gaat over de voorspelling van impulsief gedrag. Wanneer we ons impulsiever voelen, hebben we de neiging om op de automatische piloot te werken, en een goede manier om gedrag in die situatie te voorspellen is dus met iets dat die staat van automatisme aanspreekt. Een van die dingen is wat men noemt een ‘impliciete’ houding, dat is een meer automatische, associatieve houding. In dit artikel beschrijf ik het concept van een impliciete houding, hoe een impliciete houding wordt gemeten, en waarom impliciete houdingen zo geschikt zijn om impulsief gedrag te voorspellen. Na het lezen stel ik voor dat je Project Implicit bezoekt op https://implicit.harvard.edu/implicit/ zodat je kunt ontdekken welke impliciete attitudes je hebt en iets over jezelf te weten kunt komen dat je misschien niet had geraden!

Een impliciete attitude wordt gedefinieerd als een herinnering die dient als een verbindende schakel tussen een object (zoals een product) en gevoelens of gedachten ten aanzien van dat object. We kunnen bijvoorbeeld een prettige herinnering hebben aan een middag in het park waarin we toevallig een of ander product hebben gebruikt. De plezierige gevoelens die aan de herinnering aan het park verbonden zijn, kunnen op het product overslaan, waardoor wij er gunstige associaties mee gaan vormen. Deze associaties kunnen automatisch worden geactiveerd wanneer wij het produkt vervolgens tegenkomen, hetgeen leidt tot een soort gunstige onderbuikreactie op het produkt. Deze attitudes worden impliciet genoemd omdat ze niet echt openlijk tot uitdrukking komen, zoals de attitudes die we vaak in enquêtes rapporteren.

Om het associatieve karakter van impliciete attitudes nauwkeurig te kunnen meten, worden ze anders gemeten dan de attitudes die we in enquêtes geven (de zogeheten ‘expliciete’ attitudes). Dat wil zeggen, impliciete attitudes worden meestal gemeten aan de hand van reactietijd. Als we bijvoorbeeld sneller reageren op het idee dat een bepaald product goed is dan op het idee dat het slecht is, betekent dit dat we een gunstigere impliciete houding hebben ten opzichte van dat product. Omgekeerd, als we sneller reageren op het idee dat een bepaald product slecht is dan op het idee dat het goed is, betekent dit dat we een ongunstige impliciete houding hebben ten opzichte van dat product. Het idee achter deze meetmethode is dat wanneer we worden blootgesteld aan associaties die we al hebben, onze geest die gemakkelijker kan verwerken, waardoor we sneller kunnen reageren. Onze reactietijd wordt vervolgens gebruikt om onze impliciete houding af te leiden.

Een van de hoofddoelen van de psychologie is het voorspellen van gedrag. Gedrag wordt vaak voorspeld aan de hand van attitudes, maar niet alle attitudes zijn gelijk. Expliciete attitudes zijn meer gecontroleerd en weloverwogen en zijn beter in het voorspellen van gedrag dat die eigenschappen heeft. Impliciete attitudes daarentegen zijn minder gecontroleerd en emotioneler en zijn beter in het voorspellen van gedragingen die deze kwaliteiten delen, zoals impulsief gedrag. Onderzoek heeft inderdaad aangetoond dat wanneer mensen zich impulsiever voelen, bijvoorbeeld na het uitoefenen van wilskracht, impliciete attitudes de neiging hebben om hun gedrag te voorspellen. In mijn eigen onderzoek heb ik ontdekt dat mensen die hun wilskracht hebben gebruikt, de producten kochten die ze impliciet verkozen, niet de producten die ze expliciet verkozen. Het feit dat impliciete attitudes gedrag hebben voorspeld dat expliciete attitudes niet hebben voorspeld, is volgens mij een zeer goede reden om impliciete attitudes te bestuderen, omdat dit ons algemeen begrip van attitudes en het gedrag dat zij voorspellen vergroot. Als we gedrag kunnen voorspellen, wordt het gemakkelijker te beheersen, wat bijvoorbeeld bij impulsaankopen betekent dat we een gedrag moeten beheersen dat gepaard gaat met schulden, een laag gevoel van eigenwaarde en negatieve emoties.