Voorwaardelijke liefde of onvoorwaardelijke liefde is een humanistische psychologische term en komt eigenlijk niet in de Bijbel voor. Gods liefde, zoals deze in de Bijbel wordt geopenbaard, is eeuwig (Psalm 136), volmaakt (1 Johannes 4:16-18), onfeilbaar (Psalm 33:5, 143:8, Exodus 15:13), en oneindig (Efeziërs 3:16-19). Gods liefde wordt echter vaak beschreven als onvoorwaardelijk, omdat mensen er diep in hun hart naar verlangen om zonder voorwaarden of voorbehoud geliefd en aanvaard te worden. Zulke liefde en aanvaarding kan alleen gegeven worden door een zelfvoorzienend wezen als de godheid.

Er zijn vier Griekse woorden voor liefde: eros (intieme liefde), storge (gezinsliefde), philia (vriendschapsliefde), en agape (onvoorwaardelijke liefde). Het woord agape wordt gebruikt om de goddelijke liefde weer te geven; het is het grootste geschenk van God aan de hele mensheid (1 Korintiërs 13 en Johannes 3:16). Het is echter interessant om nader te onderzoeken of Gods liefde werkelijk onvoorwaardelijk is, vooral als we kijken naar andere Schriftverwijzingen, zelfs naar enkele van de uitspraken van Jezus zelf, bijvoorbeeld:

• Jezus antwoordde en zeide tot hem: Indien iemand Mij liefheeft, die zal Mijn woord bewaren; en Mijn Vader zal hem liefhebben, en Wij zullen tot hem komen en Ons tehuis bij hem maken…” (Johannes 14:23).
• Wie in Hem gelooft, wordt niet veroordeeld; maar wie niet gelooft, is reeds veroordeeld, omdat hij niet geloofd heeft in de naam van de eniggeboren Zoon van God (Johannes 3:18).
• “Nu dan, indien gij waarlijk Mijn stem zult gehoorzamen en Mijn verbond onderhouden, zo zult gij Mij een bijzondere schat zijn boven alle volk; want de ganse aarde is Mij” (Exodus 19:5).
• Zie, Ik stel heden voor u een zegen en een vloek vast: de zegen, indien gij de geboden van de Here, uw God, die Ik u heden gebied, gehoorzaamt; en de vloek, indien gij de geboden van de Here, uw God, niet gehoorzaamt, maar u afwendt van de weg die Ik u heden gebied, om andere goden na te volgen, die gij niet hebt gekend (Deuteronomium 11:26-28).
• De Here haat deze zeven dingen: ogen die hoogmoed tonen, tongen die leugens vertellen, handen die onschuldigen doden, harten die boze plannen beramen, voeten die lopen om kwaad te doen, getuigen in de rechtszaal die leugens vertellen, en iedereen die ervoor zorgt dat familieleden ruzie krijgen (Spreuken 6:16-19).

Veel meer voorbeelden zijn in de hele Bijbel te vinden (bijv, Johannes 3:36, Matteüs 6:14-15, Romeinen 1:18, Psalm 5:5) die laten zien dat Gods liefde ook voorwaardelijk kan zijn. Dit betekent dat Hij geen zonden, goddeloosheid, ongehoorzaamheid en vijandigheid jegens Hem duldt. En dat is terecht in het licht van Zijn heiligheid en soevereiniteit.

Verschil tussen voorwaardelijke en onvoorwaardelijke liefde

Een duidelijk onderscheid wordt algemeen begrepen: Voorwaardelijke liefde wordt “verdiend” op basis van bepaalde voorwaarden waaraan voldaan moet worden, terwijl onvoorwaardelijke liefde vrij en volledig wordt gegeven zonder er iets voor terug te verwachten. Voorwaardelijk liefhebben betekent liefhebben als het object de liefde verdient, terwijl onvoorwaardelijk liefhebben betekent liefhebben ondanks dat het object de liefde onwaardig is.

Nadat we eerder de voorwaardelijkheid van Gods liefde hebben gezien, laten we nu verder kijken naar het andere zielsverwarmende aspect van Gods liefde.

God’s onvoorwaardelijke liefde

God’s liefde is onvoorwaardelijk, in zekere zin, dat liefde Zijn natuur is (1 Johannes 4:8, Deuteronomium 7:9) vandaar dat er nooit een moment is dat God niet liefheeft. Alles wat God doet is uit liefde; zelfs Gods boosheid is een heilige uitdrukking van Zijn liefde (Psalm 30:5, Micha 7:18). God is goed en vrijgevig voor iedereen, ongeacht hun gezindheid jegens Hem (Mattheüs 5:45). De afwijzing en rebellie van de mensheid tegen God kan nooit iets veranderen aan de waarheid dat God liefde is. Met andere woorden, God is altijd een God van liefde, ondanks onze daden en houdingen ten opzichte van Hem. Gods liefde, zoals beschreven door Dr. John T. Yates, is “onvoorwaardelijke en onbaatzuchtige zorg van God, in emotie, wil en actie voor het hoogste goed van de mens.”

God heeft de mensheid het beste geschenk gegeven, ten volle geopenbaard in de persoon van Jezus Christus, opdat wij zijn liefde zouden kennen en een persoonlijke relatie met Hem zouden hebben (Romeinen 8:31-32). Sinds het begin is het Gods plan geweest om ons voorspoed te geven, ons te beschermen en ons een doel te geven in dit leven (Jeremia 29:11). En meer nog, God, in zijn buitengewone liefde, geeft aan hen die Jezus aannemen en geloven de blijvende status van kinderen van God (Johannes 1:12). Wat een grote zegen en een groot voorrecht om door de hemelse Vader barmhartig bemind te worden met de gelijkenis van een vader-kind relatie (Psalm 103:13), die eeuwig duurt. (Geen vader of ouder kan zijn kind ooit “mijn ex-kind” noemen).

God’s niet aflatende liefde voorbeelden in de Bijbel

Er zijn vele voorbeelden van God’s niet aflatende liefde in de Bijbel. In het Oude Testament heeft God, in Zijn soevereiniteit, Israël uit alle volken op aarde als Zijn dierbaarste volk uitgekozen. In plaats van Gods liefde te beantwoorden door in vertrouwen en gehoorzaamheid te leven, kwamen de Israëlieten helaas zo vaak tegen Hem in opstand door andere goden te vereren en Hem opzettelijk ongehoorzaam te zijn. Maar Gods belofte faalt nooit: Hij vergeeft, herstelt en verheerlijkt Israël steeds weer vanwege zijn niet aflatende liefde (Jeremia 31:3). Israëls reis met God zou eigenlijk onze geestelijke wandel kunnen voorstellen door geloof in Hem die ons heeft liefgehad met een eeuwigdurende liefde. Koning David erkende, ondanks zijn zonden, de onmetelijke liefde van God jegens hen die Hem vrezen (Psalm 103:10-12).

Gods liefde is ook aangetoond in het leven van Paulus de apostel, die vroeger christenen haatte en vervolgde, maar onverwachts door Jezus zelf werd bezocht door een goddelijke ontmoeting die zijn leven voor altijd radicaal veranderde. Hij werd uiteindelijk de auteur van bijna de helft van de boeken van het Nieuwe Testament, waarop de meeste leerstellingen van het christelijk geloof zijn gebaseerd. Paulus gelooft dat de liefde van God geopenbaard is door het werk van Christus voor ons (Romeinen 5:8, 2 Korinthiërs 8:9, Efeziërs 2:4-5). De Bijbel is heel duidelijk op dit punt: niemand of niets kan ons ooit scheiden van Gods liefde in Jezus Christus (Romeinen 8:38-39).

Waarom is dit van belang voor christenen vandaag?

Gods liefde is onvoorwaardelijk volgens Zijn genade en barmhartigheid, maar ook voorwaardelijk in Zijn heiligheid en soevereiniteit. Onvoorwaardelijke liefde houdt totale aanvaarding in, terwijl voorwaardelijke liefde discipline inhoudt; beide worden gemotiveerd door een oprecht verlangen om het grootste goed te brengen aan het voorwerp van liefde. De hemelse Vader bewijst zijn liefde voor ons door een goddelijke tucht, opdat wij in zijn heiligheid zouden delen (Hebreeën 12:6-10).

In tegenstelling tot Gods onvoorwaardelijke liefde is de menselijke liefde (los van God) voorwaardelijk: zonder de liefde van God in ons hart zijn wij niet in staat onvoorwaardelijk lief te hebben. De echte betekenis van liefde wordt duidelijk beschreven in de Bijbel (1 Korintiërs 13:4-7), maar vanwege de gevallen menselijke natuur, hebben we moeite om te begrijpen waar liefde over gaat, omdat de essentie van liefde in tegenspraak is met onze egocentrische natuur. In feite kunnen wij liefhebben omdat God ons eerst heeft liefgehad (1 Johannes 4:19).

Leren liefhebben zoals God ons heeft liefgehad is een levenslang proces, omdat Gods liefde onbegrijpelijk is. God zij dank heeft Hij Zijn liefde aan de mensheid geopenbaard door Zijn eniggeboren Zoon naar de wereld te sturen, opdat wij door Hem zouden leven in de reis van het liefhebben van God en het liefhebben van elkaar (1 Johannes 3:16, 4:7-9). Onvoorwaardelijk liefhebben begint met onzelfzuchtig leven; het is een leven dat volledig is toegewijd aan Christus (Galaten 2:20) die ons in staat stelt God en elkaar werkelijk lief te hebben (1 Petrus 4:8).

Bronnen

De Bijbelse beschrijving van Gods liefde:

• Psalm 136 NIV

Dankt de Heer, want Hij is goed. Zijn liefde duurt eeuwig voort. Breng dank aan de God der goden. Zijn liefde duurt eeuwig voort. Dank de Heer der heren: Zijn liefde duurt eeuwig voort.

• 1 Johannes 4:16-18 ESV

Zo hebben wij de liefde leren kennen en geloven die God voor ons heeft. God is liefde, en wie in de liefde blijft, blijft in God, en God blijft in hem. Hierdoor is de liefde met ons vervolmaakt, opdat wij vertrouwen zouden hebben voor de dag des oordeels, want zoals Hij is, zo zijn ook wij in deze wereld. Er is geen vrees in de liefde, maar de volmaakte liefde drijft de vrees uit. Want vrees heeft te maken met straf, en wie vreest, is niet volmaakt in de liefde.

• Palm 33:5 NIV

De Heer heeft gerechtigheid en recht lief; de aarde is vol van zijn niet aflatende liefde.

• Palm 143:8 NLT

Laat mij elke morgen horen van uw niet aflatende liefde, want ik vertrouw op u. Wijs mij de weg, want ik geef mij aan U over.

• Exodus 15:13 NIV

In uw niet aflatende liefde zult u het volk leiden dat u hebt verlost. In uw kracht zult u hen leiden naar uw heilige woning.

• Efeziërs 3:16-19 NIV

Ik bid dat hij u uit zijn heerlijke rijkdommen door zijn Geest van binnen met kracht zal sterken, zodat Christus door het geloof in uw harten zal wonen. En ik bid dat u, geworteld en gevestigd in de liefde, samen met al het heilige volk van de Heer kracht zult hebben om te vatten hoe breed en lang en hoog en diep de liefde van Christus is, en om deze liefde te kennen die de kennis te boven gaat – opdat u vervuld zult worden tot de maat van alle volheid van God.

• 1 Korintiërs 13:4-7 NLT

Liefde is geduldig en vriendelijk. Liefde is niet jaloers of opschepperig of trots of onbeleefd. Zij eist haar zin niet op. Zij is niet prikkelbaar en houdt niet bij of haar onrecht is aangedaan. Zij jubelt niet over onrecht, maar verheugt zich wanneer de waarheid overwint. Liefde geeft nooit op, verliest nooit het geloof, is altijd hoopvol en houdt stand in alle omstandigheden.

• Johannes 3:16 NKJV

Want God had de wereld zo lief dat Hij zijn eniggeboren Zoon heeft gegeven, opdat iedereen die in Hem gelooft niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft.

De voorwaardelijkheid van Gods liefde:

• Johannes 14:23 NKJV

Jezus antwoordde en zeide tot hem: Indien iemand Mij liefheeft, die zal Mijn woord bewaren; en Mijn Vader zal hem liefhebben, en Wij zullen tot hem komen en Ons huis bij hem maken.

• Johannes 3:18 NKJV

Hie in Hem gelooft, wordt niet veroordeeld; maar wie niet gelooft, is al veroordeeld, omdat hij niet geloofd heeft in de naam van de eniggeboren Zoon van God.

• Johannes 3:36 NKJV

Hij die in de Zoon gelooft, heeft eeuwig leven; en wie de Zoon niet gelooft, zal het leven niet zien, maar de toorn van God blijft op hem.

• Matheüs 6:14-15 NASB

Want als u anderen hun overtredingen vergeeft, zal uw hemelse Vader dat ook u vergeven. Maar als u anderen niet vergeeft, zal uw Vader ook uw overtredingen niet vergeven.

• Romeinen 1:18 NKJV

Want de toorn van God is vanuit de hemel geopenbaard tegen alle goddeloosheid en ongerechtigheid van mensen, die de waarheid in ongerechtigheid onderdrukken.

• Exodus 19:5 NKJV

Nu dan, indien gij waarlijk Mijn stem zult gehoorzamen en Mijn verbond zult onderhouden, dan zult gij Mij een bijzondere schat zijn boven alle volkeren; want de gehele aarde is Mij.

• Deuteronomium 11:26-28 NIV

Zie, Ik stel u heden een zegen en een vloek voor: de zegen, als gij de geboden van de Here, uw God, die Ik u heden gebied, gehoorzaamt; en de vloek, als gij de geboden van de Here, uw God, niet gehoorzaamt, maar u afwendt van de weg die Ik u heden gebied, om andere goden na te volgen, die gij niet hebt gekend.

• Psalm 5:5 NKJV

De hoogmoedigen zullen in Uw ogen niet standhouden; Gij haat alle werkers der ongerechtigheid.

• Proverbs 6:16-19 ERV

De Heer haat deze zeven dingen: ogen die hoogmoed tonen, tongen die leugens vertellen, handen die onschuldige mensen doden, harten die kwade plannen beramen, voeten die lopen om kwaad te doen, getuigen in de rechtszaal die leugens vertellen, en iedereen die ervoor zorgt dat familieleden ruzie krijgen.

Gods onvoorwaardelijke liefde:

• 1 Johannes 4:8 NIV

Wie niet liefheeft, kent God niet, want God is liefde.

• Deuteronomium 7:9 NKJV

Wet daarom dat de Heer, uw God, God is, de trouwe God, die verbond en barmhartigheid houdt tot in duizend geslachten met hen die Hem liefhebben en zijn geboden onderhouden.

• Psalm 30:5 NASB

Want zijn toorn duurt maar even, zijn gunst duurt een leven lang; het wenen kan een nacht duren, maar een vreugdekreet komt in de morgen.

• Micah 7:18 ESV

Wie is een God als u, die de ongerechtigheid vergeeft en de overtreding laat voorbijgaan voor het overblijfsel van zijn erfdeel? Hij bewaart zijn toorn niet in eeuwigheid, want hij verlustigt zich in standvastige liefde.

• Mattheüs 5:45 NASB

Om zonen te zijn van uw Vader die in de hemelen is; want Hij laat zijn zon opgaan over bozen en goeden, en laat regenen over rechtvaardigen en onrechtvaardigen.

• Romeinen 8:31-32 ESV

Wat zullen wij dan van deze dingen zeggen? Als God voor ons is, wie kan dan tegen ons zijn? Wie heeft zijn eigen Zoon niet gespaard, maar Hem voor ons allen overgegeven?

• Jeremia 29:11 NIV

Want Ik weet welke plannen Ik met u heb”, verklaart de Heer, “plannen om u voorspoed te geven en geen kwaad, plannen om u hoop en een toekomst te geven.

• Johannes 1:12 NLT

Maar aan allen die hem geloofden en hem aannamen, gaf hij het recht om kinderen van God te worden.

• Palm 103:13 NLT

De Heer is als een vader voor zijn kinderen, teder en barmhartig voor wie hem vrezen.

Gods niet aflatende liefde voorbeelden in de Bijbel:

• Jeremia 31:3 NLT

Lang geleden heeft de Heer tegen Israël gezegd: “Ik heb u, mijn volk, liefgehad met een eeuwigdurende liefde. Met onwankelbare liefde heb Ik jullie tot Mij getrokken…”

• Palm 103:10-12 ERV

We hebben tegen Hem gezondigd, maar Hij heeft ons niet de straf gegeven die we verdienden. Zijn liefde voor zijn volgelingen is even hoog boven ons verheven als de hemel boven de aarde. En hij heeft onze zonden zo ver van ons weggenomen als het oosten van het westen is.

• Romeinen 5:8 NLT

Maar God toonde zijn grote liefde voor ons door Christus te zenden om voor ons te sterven toen wij nog zondaars waren.

• 2 Korintiërs 8:9 NKJV

Want gij kent de genade van onze Heer Jezus Christus, dat Hij, hoewel Hij rijk was, toch om uwentwil arm geworden is, opdat gij door zijn armoede rijk zoudt worden.

• Efeziërs 2:4-5 NKJV

Maar God, die rijk is in barmhartigheid, heeft ons vanwege zijn grote liefde, waarmee Hij ons heeft liefgehad, zelfs toen wij dood waren in overtredingen, levend gemaakt tezamen met Christus (door genade zijt gij behouden).

• Romeinen 8:38-39 NIV

Want ik ben ervan overtuigd dat dood noch leven, engelen noch demonen, heden noch toekomst, machten, hoogte noch diepte, en wat er ook maar in de schepping is, ons zal kunnen scheiden van de liefde van God, die is in Christus Jezus, onze Heer.

Christenen reageren op Gods liefde:

• Hebreeën 12:6-10 NLT

“Want de Heer disciplineert wie hij liefheeft, en hij straft ieder die hij als zijn kind aanneemt.” Als je deze goddelijke tucht ondergaat, bedenk dan dat God je behandelt als zijn eigen kinderen. Wie heeft ooit gehoord van een kind dat nooit door zijn vader wordt getuchtigd? Als God jou niet tuchtigt zoals Hij al zijn kinderen tuchtigt, betekent dit dat je onwettig bent en eigenlijk helemaal niet zijn kinderen bent. Aangezien wij onze aardse vaders, die ons tuchtigden, hebben gerespecteerd, zouden wij ons dan niet nog meer moeten onderwerpen aan de tucht van de Vader van onze geesten, en eeuwig leven? Want onze aardse vaders hebben ons een paar jaar lang getuchtigd, en daarbij het beste gedaan wat zij konden. Maar Gods tucht is altijd goed voor ons, zodat wij delen in zijn heiligheid.

• 1 Johannes 4:19 NASB

Wij hebben lief, omdat Hij ons eerst heeft liefgehad.

• 1 Johannes 3:16 NLT

Wij weten wat echte liefde is, omdat Jezus zijn leven voor ons heeft opgegeven. Dus zouden wij ook ons leven moeten geven voor onze broeders en zusters.

• 1 Johannes 4:7-9 NKJV

Liefde, laten wij elkaar liefhebben, want de liefde is uit God; en ieder die liefheeft, is uit God geboren en kent God. Wie niet liefheeft, kent God niet, want God is liefde. Hierin is de liefde Gods jegens ons geopenbaard, dat God zijn eniggeboren Zoon gezonden heeft in de wereld, opdat wij zouden leven door Hem.

• Galaten 2:20 ESV

Ik ben met Christus gekruisigd. Niet langer leef ik, maar Christus leeft in mij. En het leven dat ik nu in het vlees leef, leef ik door het geloof in de Zoon van God, die mij heeft liefgehad en zich voor mij heeft overgegeven.

• 1 Petrus 4:8 NIV

Houd vooral veel van elkaar, want liefde bedekt een veelheid aan zonden.

©iStock/Getty Images Plus/Elena Brovko

Philip Wijaya is momenteel afgestudeerd onderzoeker aan de University of British Columbia en woont met zijn vrouw Sandra in Vancouver, Canada. Zijn interesse in wetenschap en geloof in God heeft hem aangemoedigd om te schrijven in een blog (philipwijaya.com), met de hoop om de waarheden in de Bijbel beter te begrijpen in relatie tot wetenschappelijke inzichten en ontdekkingen. Naast onderzoek en studie, houdt hij ook van sport, muziek en reizen.