Terwijl Morningstar, Inc. (NASDAQ: MORN), het ratingbureau voor beleggingsfondsen en exchange-traded funds (ETF), staat hoog aangeschreven voor zijn beleggingsonderzoek, maar dat betekent niet noodzakelijk dat zijn ratings altijd de meest accurate zijn. De meeste beleggers zijn geen experts, dus vertrouwen ze op ratings van derden om mogelijke beleggingen voor hun pensioenportefeuilles te vergelijken en te contrasteren, niemand meer dan Morningstar.

Zelfs de Financial Industry Regulatory Authority (FINRA) beleggingsfondsanalysator vertrouwt op Morningstar. Maar het systeem is niet onfeilbaar, en beleggers kunnen zich laten meeslepen door het eenvoudige, intuïtieve ratingsysteem van vijf sterren van Morningstar.

Het ratingbedrijf is een ware koningsmaker onder fondsen. Uit onderzoek van Strategic Insight blijkt dat fondsen met een hoge rating van Morningstar, vier sterren en vijf sterren, tussen 1998 en 2010 elk jaar een netto positieve beleggingsstroom lieten zien. Omgekeerd vertoonden de fondsen die door Morningstar gemiddeld of slecht werden beoordeeld, met één tot drie sterren, in dezelfde periode elk jaar een negatieve nettobeleggingsstroom. Dit is een duidelijk bewijs dat fondsen geld verliezen tenzij Morningstar ze goed vindt.

Echter, er is een groot verschil tussen de netto beleggingsstroom van beleggingsfondsen en de prestaties van fondsen. Het is heel goed mogelijk, zelfs gebruikelijk, dat een fonds een paar jaar goed presteert, een grote instroom van beleggersdollars ontvangt, en vervolgens niet aan de verwachtingen voldoet. Zelfs Morningstar waarschuwt beleggers om niet te veel af te gaan op de sterbeoordelingen van het bedrijf, die zijn gebaseerd op prestaties in het verleden ten opzichte van soortgelijke fondsen.

Deze waarschuwingen worden terdege in acht genomen. Het blijkt dat een meerderheid van hoog gewaardeerde fondsen in 2004 niet zo hoog scoorden in 2014. Veel beleggers in beleggingsfondsen hebben een horizon van veel langer dan 10 jaar, dus staying power is belangrijk. Nog intrigerender is dat de laagst beoordeelde fondsen de grootste overrendementen kunnen opleveren in vergelijking met hun stijlbenchmarks.

Hoe het systeem werkt

Conceptueel zijn er genoeg gaten in de Morningstar-methode. Als je het allemaal bekijkt, is het Morningstar sterrensysteem volledig afhankelijk van gemiddelde rendementen in het verleden. Dit betekent dat het systeem geen rekening kan houden met uitschieters, zoals wanneer fondsbeheerders één abnormaal goed of slecht jaar hebben om hun trailing average prestaties te vervalsen. Erger nog, het sterrensysteem kan u niet vertellen of het fonds consistent leiderschap had of dat er om de twee jaar nieuwe managers bijkwamen.

Morningstar kent een één- tot vijf-sterren rangschikking toe aan elk beleggingsfonds of ETF op een peer-gecorrigeerde basis. Elke maatstaf is relatief en voor risico gecorrigeerd. De peer-aanpassing wordt bereikt door fondsen met vergelijkbare activa te groeperen en hun prestaties te vergelijken. Met “voor risico gecorrigeerd” wordt bedoeld dat alle prestaties worden afgezet tegen het risiconiveau dat een beheerder heeft genomen om het fondsrendement te genereren.

De top 10% van fondsen in een bepaalde categorie krijgt vijf sterren. De volgende 22,5% krijgt vier sterren, de middelste 35% krijgt drie sterren, de volgende 22,5% krijgt twee sterren, en de laatste 10% krijgt één ster. Elk beleggingsfonds wil een hogere rating krijgen en er prat op gaan, en Morningstar vraagt vaak een vergoeding voor het recht om zijn scores te adverteren.

Natuurlijk hebben beleggers liever hun geld in fondsen met vijf sterren en niet in fondsen met één of twee sterren. Daarom vertrouwen velen sterk op de beoordelingen van Morningstar bij het nemen van beleggingsbeslissingen. Deze benadering heeft echter een ernstige tekortkoming: tegen de tijd dat het fonds een vijfsterrenbeoordeling krijgt voor zijn prestaties in het verleden, kan het te laat zijn om nog deel te nemen. In feite komen Morningstar en zijn toegewijde volgelingen vaak te laat op het feest.

Wat zeggen de gegevens?

In 2014 verzocht The Wall Street Journal Morningstar om een uitgebreide lijst van vijfsterrenfondsen over 10 jaar, te beginnen in 2004. De publicatie ontdekte dat 37% van de fondsen één ster verloor, 31% verloor twee sterren, 14% verloor drie sterren, en 3% zakte naar één ster. Slechts 14%, of 58 van de 403, behielden hun premium rating.

Om het op een andere manier uit te drukken: beleggers investeren geld in een vijfsterren beleggingsfonds in de hoop op vijfsterrenresultaten in de toekomst, maar slechts 14% van dergelijke fondsen bleek die hoop waardig te zijn. Als een belegger bereid was om een prestatie van vier of vijf sterren te accepteren, waren de resultaten beter te verteren, aangezien 51% van de vijfsterrenfondsen van Morningstar in 2004 een rating van vier sterren of meer kregen in 2014.

Morningstar’s John Rekenthaler ging dieper in op dit begrip in een rapport dat hij uitbracht na de analyse van The Wall Street Journal, terwijl hij het perspectief van Morningstar op de zaak gaf. Toch kwam 49% van de vijfsterrenfondsen uit op gemiddeld of lager dan gemiddeld.

Gezien de beroering van 2007-2009 kan er sprake zijn van enige door de recessie veroorzaakte vertekening in het tien jaar durende prestatierapport van The Wall Street Journal. Recessies komen echter meestal meer dan eens in de 10 jaar voor (1,6 per decennium sinds de jaren zestig), dus het komt zelden voor dat een decennium zonder neergang de prestaties van beleggingsfondsen onderbreekt.

Low-cost fondsenaanbieder Vanguard voerde in 2013 een analyse uit om te zien hoe Morningstar-rated fondsen presteerden ten opzichte van een stijlbenchmark over perioden van drie jaar. Het doel was om overtollige rendementen ten opzichte van de benchmark te identificeren en die rendementen te groeperen op basis van sterrenrating.

De Vanguard-studie leverde twee kritieke bevindingen op, waarvan de eerste was dat “een belegger minder dan een 50-50-kans had om een fonds te kiezen dat beter zou presteren, ongeacht zijn rating op het moment van selectie.” Dit is iets anders dan zeggen dat fondsen met vijf sterren het doorgaans beter doen dan fondsen met één ster in elke categorie, wat over het algemeen waar is. Wat het betekent is dat sterrenratings geen goede voorspeller zijn van prestaties wanneer ze worden gemeten ten opzichte van een benchmark.

De meer verrassende bevinding was dat fondsen met één ster de grootste overrendementen hadden. Vanguard ontdekte dat fondsen in de ratinggroepen met vijf, vier, drie en twee sterren hun benchmarks met 37% tot 39% overtroffen, maar dat fondsen met één ster een overtreffend rendement van 46% behaalden.

Expense Ratios Have Better Track Records

Russel Kinnel, directeur van mutual fund research bij Morningstar, publiceerde in 2010 een studie waarin de voorspellende nauwkeurigheid van sterrenratings werd vergeleken met eenvoudige expense ratio’s voor elk fonds. Hij stelde drie mogelijke maatstaven voor prestaties op, die hij succesratio, totaalrendement en daaropvolgende sterratings noemde. De resultaten spraken voor zich.

Zoals Kinnel opmerkte, “in elke activaklasse over elke tijdsperiode, produceerde het goedkoopste kwintiel hogere totale rendementen dan het duurste kwintiel.” Hij voegde eraan toe dat voor elk “getest gegevenspunt, de fondsen met lage kosten de fondsen met hoge kosten versloegen.” De trend was onveranderd voor de succesratio en de daaropvolgende sterbeoordelingen.

De sterbeoordelingen presteerden niet zo goed als de kostenratio’s. Kinnel merkte op: “beleggingsfondsen met 5 sterren verslaan fondsen met 1 ster op onze drie metingen, hoewel er uitzonderingen waren.” Zijn gegevens suggereren dat een fonds met een hoger sterrendement ongeveer 84% van de tijd een fonds met een lager sterrendement verslaat.

The Bottom Line

Morningstar erkent dat zijn ratingsysteem een kwantitatieve maatstaf is voor de prestaties van een fonds in het verleden, die niet bedoeld is om toekomstige prestaties nauwkeurig te voorspellen. In plaats daarvan raadt het bedrijf beleggers aan het ratingsysteem te gebruiken om de staat van dienst van een fonds te evalueren in vergelijking met zijn sectorgenoten. Het kan de eerste stap zijn in een proces van meerdere stappen dat beleggers kunnen gebruiken om fondsen te analyseren voordat ze een aankoop doen.