In de afgelopen twee weken heb ik de overeenkomsten tussen Jezus, Mithras en Horus onderzocht. Vroeg-mythologische figuren worden soms door sceptici voorgesteld in een poging om te beargumenteren dat Jezus niets meer is dan een re-creatie en hervertelling van de oude “rijzen en sterven” mythologieën die door een aantal primitieve culturen werden omarmd. Films als Zeitgeist: The Movie en The God Who Wasn’t There hebben van deze strategie geprofiteerd door elke mogelijke overeenkomst te benadrukken, terwijl ze de kritieke verschillen negeerden. Osiris wordt in beide films genoemd als weer een andere iteratie van de rijzende en stervende Verlosser, voorafgaand aan de verschijning van Jezus. Sceptici beweren dat Osiris en Jezus op een aantal belangrijke punten identiek waren. Volgens deze twijfelaars werd Osiris “Heer der Heren”, “Koning der Koningen”, “God der Goden”, “Opstanding en het Leven”, “Goede Herder”, “Eeuwigheid en Eeuwigdurendheid” genoemd, en de god die “mannen en vrouwen deed ‘wedergeboren’ worden”. De geboorte van Osiris zou zijn aangekondigd door drie “wijzen”; de drie sterren Mintaka, Anilam, en Alnitak in de gordel van Orion. Osiris had een ster in het oosten, Sirius, die zijn geboorte aangaf, en zijn volgelingen genoten van een soort eucharistische ceremonie (waarbij zijn vlees werd gegeten in de vorm van koeken van tarwe). Sceptici beweren ook dat Osiris veel van hetzelfde onderwees als Jezus; ze beweren dat veel van zijn leerstellingen woord voor woord identiek zijn. Osiris zou gedood en herrezen zijn, waardoor elke gelovige de hoop zou krijgen ook te worden herrezen tot het eeuwige leven. Deze overeenkomsten lijken, op zichzelf beschouwd, dramatisch. Maar zijn ze waar, en zo ja, wat voor invloed heeft dit dan op de historiciteit van Jezus?

Om op beweringen als deze te kunnen reageren, moeten zorgvuldige onderzoekers alle valse beweringen blootleggen, de foutieve “cherry picking” strategie blootleggen die bij dergelijke vergelijkingen wordt toegepast, de algemene culturele verwachtingen onthullen van elke bevolkingsgroep die nadenkt over het bestaan en de aard van God, de onwaarschijnlijke benadering blootleggen die door de vroege Christenen zou zijn gevolgd, en de betrouwbare historische gegevens over de persoon van Jezus vaststellen. Wat Osiris betreft, houdt de eerste stap in dit proces een nauwkeurig onderzoek in van de vermeende gelijkenissen om na te gaan of deze wel waar zijn. Zoals het geval is met vergelijkingen met Mithras en Horus, worden valse gelijkenissen vaak aangeboden door mensen die gewoon hun huiswerk niet hebben gedaan (voor een ander onderzoek van Osiris en vele andere vermeende Christelijke voorlopers, bezoek de uitstekende website van David Anderson):

Claim: Osiris werd “Heer der Heren”, “Koning der Koningen”, “God der Goden”, “Opstanding en het Leven”, “Goede Herder”, “Eeuwigheid en Eeuwigdurendheid” genoemd, en de god die mannen en vrouwen “wedergeboren” deed worden”
Waarheid: Deze namen voor Jezus werden niet gebruikt door Osiris, die werd genoemd, “Heer van allen”, het “Goede Wezen”, “Heer van de Onderwereld”, “Heer (Koning) van de Eeuwigheid”, “Heerser over de Doden”, “Heer van het Westen”, “Grote”, “Hij die plaats neemt”, “de Beginner”, “de Ram”, “Groot Woord”, “Hoofd van de Geesten”, “Heerser over de Eeuwigheid”, “Levende God”, “God boven de goden.” Deze vrij algemene namen waren ook niet ongewoon voor vele andere godheden.

Claim: Osiris’ geboorte werd aangekondigd door Drie Wijzen: de drie sterren Mintaka, Anilam en Alnitak in de gordel van Orion, en Osiris had een ster in het oosten (Sirius) die zijn geboorte betekende
Waarheid: Het is waar dat sommige geleerden Osiris in verband brengen met Orion, maar zij rekken de verbeelding niet op om de drie sterren van de gordel “wijzen” te noemen, en er is geen vermelding van een oostelijke ster in de Osiris-mythologie.

Claim: Osiris had een soort eucharistische ceremonie, waarbij zijn vlees werd gegeten in de vorm van communiekoeken van tarwe
Waarheid: Er is geen bewijs voor in het onderzoek van de geleerden

Claim: Osiris onderwees veel van dezelfde stof als Jezus; veel leringen zijn identiek hetzelfde, woord voor woord
Waarheid: Hier is absoluut geen bewijs voor, en de “wijsheid” van Osiris is nog steeds beschikbaar voor onderzoek.

Bewering: Osiris werd gedood en is later herrezen, waardoor elke gelovige de hoop krijgt ook te worden herrezen tot het eeuwige leven
Waarheid: Osiris werd vermoord en zijn lichaam werd vervolgens in stukken gehakt en verstrooid. Later werden zijn lichaamsdelen teruggevonden en weer samengevoegd, en werd hij verjongd. Osiris reisde toen naar de onderwereld, waar hij de heer van de doden werd. Hij herrees niet met een verheerlijkt lichaam en wandelde met de mensen op aarde, zoals Jezus deed. Hij werd niet weer levend, zoals Jezus, maar was in plaats daarvan een “dode” god die nooit meer terugkeerde onder de levenden

Uit dit korte onderzoek van de Osiris-traditie kunnen we opmaken dat hij niet met dezelfde namen werd aangeduid als Jezus, en hoewel hij door sommigen in verband werd gebracht met de constellatie Orion, is er geen sprake van drie wijzen in het Osiris geboorteverhaal. Bovendien werd Osiris niet met een eucharistie gevierd. Hij werd vermoord en weer in elkaar gezet, maar stond niet op tot glorie en leven zoals Jezus. Zoals altijd is de eerste stap in het weerleggen van dergelijke beweringen het nauwkeurig onderzoeken van de attributen. Daarnaast moeten we ook de verwachtingen en verlangens onderkennen die mensen hebben met betrekking tot het bestaan van God. De Bijbel beschrijft terecht dit verlangen en de aangeboren kennis die ieder van ons heeft met betrekking tot het bestaan van God (Romeinen 1:18-20 en 2:12-16). We moeten niet verbaasd zijn dat mensen uit de oudheid (geschapen naar het beeld van God) diep zouden nadenken over de aard van deze God. Veel vermeende overeenkomsten tussen voorchristelijke mythologieën en Jezus zijn extreem algemeen van aard en zouden verwacht worden van iedereen die het bestaan van een Goddelijke Schepper overweegt. Primitieve culturen die geïnteresseerd waren in de aard van God redeneerden dat Hij het vermogen zou hebben om wonderen te verrichten, mensen te onderwijzen en discipelen te vormen. Deze universele verwachtingen ontkrachten de historiciteit van Jezus niet. Zoals Paulus op de heuvel Mars erkende (Handelingen 17:22-31), dachten de mensen diep na over de aard van God vóór Zijn komst als Jezus. Soms stelden zij zich de details juist voor, soms niet.

Advertentie. Scroll om verder te lezen.

Terwijl Osiris niet langer wordt aanbeden, blijft het christendom bloeien. Waarom? Omdat de christelijke verslagen betrouwbaar zijn. Click To Tweet

Op het einde, overeenkomsten tussen Jezus en mythologische voorgangers falen om de historiciteit van Jezus te ontkrachten. De historische waarachtigheid van Jezus wordt bepaald door het bewijs dat de betrouwbaarheid van de ooggetuigenverslagen ondersteunt. Jezus is niet eenvoudigweg een hervertelling van de Osiris mythologie. Terwijl Osiris niet langer aanbeden wordt, blijft het Christendom bloeien. Waarom? Omdat de Christelijke verslagen betrouwbaar zijn. Sceptici schilderen Osiris soms af als iets wat hij niet is, om ons ervan te weerhouden in Jezus te geloven als iets wat Hij is. Maar de betrouwbare Bijbelse verslagen bevestigen de Godheid van Jezus op een manier die geen enkele andere mythologische tekst uit de oudheid ooit zou kunnen bereiken.

Voor meer informatie over de betrouwbaarheid van de evangelies in het Nieuwe Testament en de argumenten voor het Christendom, lees Cold-Case Christianity: Een rechercheur in moordzaken onderzoekt de beweringen van de evangeliën. Dit boek leert de lezers tien principes van “cold-case” onderzoek en past deze strategieën toe om de beweringen van de evangelieauteurs te onderzoeken. Het boek gaat vergezeld van een acht sessies tellende Cold-Case Christianity DVD Set (en Deelnemersgids) om individuen of kleine groepen te helpen het bewijs te onderzoeken en de zaak te maken.

J. Warner Wallace is een Cold Case detective van Dateline, Senior Fellow bij het Colson Center for Christian Worldview, Adj. Professor Christelijke Apologie aan de Talbot School of Theology, Biola University, auteur van Cold-Case Christianity, God’s Crime Scene, en Forensic Faith, en bedenker van de Case Makers Academy voor kinderen.

Aanmelden voor J. Warner’s Daily Email