De laatste jaren is er een trend geweest om koolhydraten – meer specifiek tarwe – als slecht en ongezond te veroordelen. Sommigen geloven dat het productieproces in de loop der jaren is veranderd door de technologie en dat moderne tarwe minder gezond is geworden door genetische modificaties en landbouwtechnieken. Uit onderzoek blijkt dat de voedingsstoffen van tarwe niet meer zijn wat ze in de afgelopen decennia waren. Volgens het Broadbalk Wheat Experiment is de concentratie van mineralen in tarwe, zoals ijzer en magnesium, na 1968 gedaald – maar is tarwe echt zo slecht voor ons als veel mensen schijnen te denken? En is het iets waar we ons anno 2018 zorgen over moeten maken?

Met zoveel verkeerde informatie en verwarring die er is, kan het moeilijk zijn om te weten wat waar is en wat gewoon nepnieuws is. Eén ding is zeker – tarwe is een belangrijk hoofdbestanddeel in het dieet van veel mensen, en dat zal waarschijnlijk niet snel veranderen. Maar hoewel tarwe een slechte naam krijgt, zit het eigenlijk vol met belangrijke voedingsstoffen die je lichaam nodig heeft om te functioneren. En hoewel de manier waarop we tarwe produceren is veranderd, is dat niet noodzakelijkerwijs altijd een slechte zaak. “De tarwevoedingsindustrie is geavanceerder geworden, in die zin dat er nieuwe tarwevariëteiten zijn ontwikkeld om te voldoen aan de nutritionele en functionele behoeften van voedselverwerkers,” vertelt diëtist-voedingsdeskundige Crystal Karges aan Bustle. “De vele tarwevoedingsmiddelen en -producten waarvan we vandaag de dag genieten, zijn het resultaat van het selectief veredelen van tarweklassen met kwaliteiten voor specifieke producten.”

Heb je nog vragen? Hier is wat deskundigen willen dat je weet over hoe moderne tarwe eigenlijk is veranderd – en hoe dit ons beïnvloedt.

Alles over volle tarwe

Voordat we in dit onderzoek duiken, is het belangrijk om op te merken dat er een groot verschil is tussen volle tarwe en witte tarwe, en dit heeft zeker invloed op de voedingskwaliteit. Volle tarwe bevat zemelen (die de buitenste laag vormen en vol zitten met vitamine B), de kiem (de binnenste laag gevuld met gezonde vetten en andere vitaminen), en het endosperm (het deel dat tussen de zemelen en de kiem zit en voornamelijk uit zetmeel bestaat, met wat eiwitten en vitaminen).

Als je tarwe verwerkt om de zemelen en de kiem eruit te halen, krijg je witte tarwe. Het enige wat overblijft in de nu witte tarwe is het endosperm, dat niet dezelfde soorten voedingsstoffen bevat als de zemelen en de kiem. “Het proces van de overgang van volkoren tarwe naar witte tarwe vernietigt de kiem en de zemelen van het graan, waardoor alle vitaminen, vezels en mineralen worden verwijderd,” vertelt voedingsdeskundige Brigitte Zeitlin van BZ Nutrition aan Bustle. Voedingsmiddelen met witte tarwe bevatten ook vaak meer zetmeel, wat betekent dat je lichaam het sneller omzet in suiker (hallo, energiecrashes en kriebels).

Wordtarwe is belangrijk omdat het veel vezels, vitaminen, antioxidanten en mineralen bevat. De combinatie van al deze goedheid helpt je om je minder gestrest te voelen, een hoger energieniveau te hebben, en leidt tot nog veel meer gezondheidsvoordelen, aldus Zeitlin. Witte tarwe biedt niet dezelfde extra voordelen, en dat is waar de verwarring ontstaat als we het hebben over tarwe die “goed” of “slecht” voor ons is.

Hoe volkoren tarwe is veranderd

In de afgelopen 50 jaar, is er veel veranderd – ook de manier waarop we onze tarwe produceren. Dankzij moderne technologie is volkoren tarwe toegankelijker en handiger voor ons geworden – vooral als we onderweg zijn (denk: voorgesneden brood en gemakkelijker toegang tot verschillende soorten brood). Maar het is voor ons ook gemakkelijker geworden om granen te verwerken en te raffineren. Volgens de T.H. Chan School of Public Health van Harvard “veranderde de uitvinding van de geïndustrialiseerde walsmolens aan het eind van de 19e eeuw de manier waarop we granen verwerken. Door het malen worden de zemelen en de kiem verwijderd en blijft alleen het zachte, gemakkelijk te verteren endosperm over. Zonder de vezelige zemelen is het graan gemakkelijker te kauwen. De kiem wordt verwijderd vanwege het vetgehalte, dat de houdbaarheid van bewerkte tarweproducten kan beperken. De resulterende sterk bewerkte granen zijn veel lager in voedingskwaliteit.” Weet je nog dat hele gesprek over witte tarwe? Dat is waar we het hier over hebben.

“Een sneetje volkorenbrood (hoewel het nog steeds een licht bewerkt voedingsmiddel is) biedt nog steeds grote voordelen. Wat bemoeienis van de voedselindustrie heeft ons eigenlijk een beetje geholpen.”

Maar het feit dat het productieproces is veranderd, betekent niet dat volkoren inherent slecht is. “Een sneetje volkorenbrood (hoewel nog steeds een licht bewerkt voedingsmiddel) biedt nog steeds grote voordelen. Sommige bemoeienissen van de voedingsindustrie hebben ons eigenlijk een beetje geholpen, zoals het hebben van voorgesneden broden, of volkoren pitabrood,” vertelt Zeitlin aan Bustle.

Met andere woorden, niet alle veranderingen in de industrie zijn een slechte zaak geweest. Veel van deze veranderingen hebben geholpen om ervoor te zorgen dat we variatie hebben in onze tarweproducten, terwijl ze ons ook voorzien van de noodzakelijke voedingsstoffen en vitaminen die we nodig hebben om dagelijks te functioneren.

Hoe het ons allemaal beïnvloedt

Goede granen voegen een heleboel voordelen aan ons leven toe als we ze consumeren, en er is onderzoek dat dit bewijst. Een studie uit 2016 bevestigde dat de consumptie van volkorengranen “geassocieerd is met een verminderd risico op coronaire hartziekten, hart- en vaatziekten en kanker in het algemeen.” Harvard’s T.H. Chan School of Public Health meldt dat het eten van volle granen daadwerkelijk cholesterol, triglyceriden, en insuline niveaus verlaagt. Het zegt ook dat “vrouwen die elke dag twee tot drie porties volkoren producten aten 30 procent minder kans hadden om een hartaanval te krijgen of te sterven aan een hartziekte over een periode van 10 jaar dan vrouwen die minder dan 1 portie per week aten”. In het algemeen bleek ook dat degenen die 2,5 of meer porties volle granen per dag aten 21 procent minder kans hadden op hart- en vaatziekten dan degenen die minder dan twee porties volle granen per week aten.

Dat wil niet zeggen dat er geen nadelen kleven aan de moderne tarwe. “De pesticiden en chemicaliën die worden gebruikt op tarwegewassen vertonen enige correlatie met de toename van gevoeligheid en tarwe-intolerantie problemen,” vertelt voedingsdeskundige Lauren Minchen aan Bustle. En zelfs als je geen tarwe- of glutenallergie hebt, kun je nog steeds de effecten ervan voelen. Non-Celiac gluten insensitivity (NCGI), waarbij patiënten dezelfde symptomen voelen als mensen die coeliakie hebben, maar op een veel minder ernstige schaal, komt vaker voor dan coeliakie; ongeveer zes tot acht procent van de mensen heeft NCGI, vergeleken met de één procent van de mensen bij wie coeliakie wordt gediagnosticeerd. In 2014 heeft The Journal of the American College of Nutrition een literatuuronderzoek uitgevoerd naar een onderzoek dat is uitgevoerd in het Universitair Ziekenhuis van Palermo in Italië en dat inzicht moest geven in NCGI. Over het algemeen concludeerden de resultaten dat NCGI in feite een legitieme zorg was onder “een aanzienlijk percentage van de algemene bevolking” die “problemen rapporteren veroorzaakt door de inname van tarwe en/of gluten, ook al hebben ze geen coeliakie (CD) of tarwe-allergie (WA).”

Dus hoewel, ja, er zijn veel redenen waarom het eten van volkoren tarwe geweldig kan zijn voor sommige mensen, zal het nog steeds niet voor iedereen zijn. Als je denkt dat je een tarwe gevoeligheid of mogelijke allergie hebt, raadpleeg dan je arts en/of voedingsdeskundige.

Maar als dat niet iets is waar je je zorgen over maakt, ga dan verder en geniet van al het goede dat volkoren je te bieden heeft. Of het nu in de vorm van volkoren pasta of een volkoren kalkoen club is, het eten van je favoriete voedsel kan je helpen je op je best te voelen. Dus eet smakelijk, tarweliefhebbers!