Vai alla scheda del libro
Joseph Conrad was een veelzijdig man: hij was zeeman en, met dezelfde passie waarmee hij van de zee hield, was hij schrijver… Hoe kon een man, die Pools was en als volwassene Engels leerde, zo vloeiend en met zo’n verscheidenheid aan woorden schrijven? Dit is een van de meest fascinerende kenmerken van deze roman, samen met de personages.
Marlow, die later werd beschouwd als Conrad’s alter ego, was het hoofdpersonage van de roman die wordt beschouwd als de voorloper van het MODERNISME. “Heart of Darkness” heeft een matrioska frame: de lezer heeft verschillende gradaties van vertelling, zodat hij de plot vanuit verschillende gezichtspunten kan waarnemen. Weinig fysieke beschrijvingen maken plaats voor een soort psychologische reis. De reis die Marlow vertelde aan enkele vrienden van hem tijdens een gemeenschappelijk praatje in een late Victoriaanse namiddag in een yatch op de rivier de Theems. Marlow beschreef zijn jeugdreis in het “hart van de duisternis” (Congo) toen hij werkte als kapitein van een stoomboot voor een Belgische compagnie. Hij begon zijn reis op zoek naar avontuur: hij was opgewonden om Afrika te bezoeken, hij verliet Londen en vervolgens Brussel, de stad waar de compagnie haar hoofdkwartier had, en voelde de imperialistische geest van zijn tijd. De reis, beschreven met een enorme hoeveelheid symbolen die Marlow verbond met de duistere natuur van de omgeving maar ook van hemzelf, veranderde hem ingrijpend. De ontmoeting met Mr. Kurtz veranderde de manier waarop Marlow sindsdien tegen het Imperialisme aankeek:
De beschrijving van het woud en de rivier in Kongo was soms somber en gothic, en volgde Marlow’s gevoel. Het kader, dat erg lijkt op dat van Mary Shelley’s “Frankenstein” maar ook op dat van Coleridge’s “The Rime of the Ancient Mariner” laat de lezer in staat zijn de gemeenschappelijke kenmerken te begrijpen tussen drie werken die zo verschillend zijn in hun genre. Als Coleridge’s matroos en Shelley’s kapitein Walton, had Marlow ook zijn plicht: hij moest vertellen over de gevaren van het verliezen van onze ziel op zoek naar macht en rijkdom, hij moest spreken over het echte gezicht van het Imperialisme en het risico om onmenselijk te worden alsof het normaal was. Dit zou een sleutel kunnen zijn om de roman te lezen als een kritiek op het Europese kolonialisme. Als je meer geïnteresseerd bent in psychologie, staat “Heart of Darkness” vol met Freud’s theorieën over Ego, Superego en Id (die vergeleken kunnen worden met elk station . buitenstation, centraal station en binnenstation) die Marlow ontmoet tijdens zijn reis langs de rivier.
Als je “Heart of Darkness” slechts als een “boek voor studenten” beschouwt, maak je een fout: deze roman is veel meer dan dat… laten we bedenken dat Francis Ford Coppola’s “Apocalypse Now” werd geïnspireerd door dit meesterwerk van Conrad!
Verlies geen tijd… en geniet van je lezing!