Toen ik nog als begeleider op paardrijkamp zat, moedigden mijn collega-raadsleden en ik onze kampeerders aan om paardenkoekjes te proberen. Dit klinkt waarschijnlijk erger dan het is: Ze zijn gemaakt van haver, zemelen, wat andere troep en melasse. Ik denk dat we hiervoor in de problemen zijn gekomen, maar de details ontgaan me. Als ik had geweten dat de melasse in deze koekjes mijn ijzergehalte kon verbeteren, had ik misschien meegedaan aan de smaaktest.

Mijn moeder neemt elke dag een lepel zwarte stroop melasse om haar ijzergehalte te verbeteren en op peil te houden. Ze heeft bloedarmoede sinds ze een tiener was, en haar lichaam heeft een bijna onmogelijke tijd om ijzer uit supplementen op te nemen. Behalve het eten van rood vlees – niet haar ding – heeft mijn moeder alle oplossingen geprobeerd. Toen Dr. Dara Thompson, een natuurgeneeskundige arts in San Francisco, mijn moeder aanraadde om zwarte strostroopmelasse (biologisch, ongezwaveld) te proberen, ging ze overstag.

Het werkte. Het is eigenlijk het enige dat ooit heeft gewerkt voor het ijzergehalte van mijn moeder. Ze worden nu als “normaal” en stabiel beschouwd. Van SUIKER!

Zwarte strostroop melasse is een bijproduct van het raffineren van suikerriet of suikerbieten tot suiker. Net als bij appelciderazijn en kokosolie, geloven sommige volgelingen dat het elke kwaal beter kan maken. Er wordt gezegd dat het stress bestrijdt, PMS verlicht en de gezondheid van de huid bevordert. Die leken moeilijk te testen. Maar omdat mijn ijzergehalte al sinds mijn tienerjaren laag is, maar ik nooit ijzersupplementen heb geslikt, zoals veel dokters me aanraden (ik weet niet waarom), dacht ik: laten we dit eens proberen op de universiteit. Trouwens, paarden en paardenkampeerders schijnen gek te zijn op dit spul.

Ik heb begin oktober bloed laten prikken. Na een maand dagelijks een eetlepel organische, ongesuikerde zwarte stroopmelasse te hebben gegeten (wat walgelijk is en het best kan worden omschreven als het inslikken van een slok dikke siroop met dropsmaak), steeg mijn ijzergehalte van 12, wat als laag wordt beschouwd volgens mijn lengte/gewicht/etc. het is persoonlijk*, naar 29. Aangezien zwarte stroop melasse letterlijk het enige was aan mijn dieet of levensstijl dat veranderde in oktober, ga ik verder en zeg dat het werkte – niet overtuigend, onwetenschappelijk, puur vanuit een punt van reden. Praat hier alstublieft over met uw arts.

Op te merken: mijn ferritineniveaus zijn een klein beetje gestegen, van 50 naar 53, maar deze lagen al in het “normale bereik”, normaal betekent dat ik waarschijnlijk geen problemen heb met het opslaan van ijzer, zoals mijn moeder. Ferritine is een eiwit in de bloedcellen dat ijzer bevat. Dit getal kan helpen bepalen hoeveel ijzer je lichaam opslaat en of je al dan niet een ijzertekort hebt. Het is duidelijk dat je arts hier de doorslag moet geven, want als je “ferritinegehalte bij vrouwen” googelt, is een “gezond bereik” 18-160 ng/mL, oftewel 18-160 mcg/L.

Een verpleegster las me de resultaten voor. Ik moet mijn echte dokter nog aan de telefoon krijgen, dus belde ik Dr. Dara, mijn moeders versie van Gwyneth Paltrow, om haar mening te horen over het vermogen van zwarte strostroopmelasse om het ijzergehalte te verhogen.

Dr. Dara bevestigde dat zwarte stroopmelasse een ijzerrijk voedingsmiddel is. Ze zei echter dat het aan de lage kant is van het ijzergehalte spectrum. Het heeft een goede hoeveelheid ijzer voor een voedselbron, maar niet veel in vergelijking met door artsen voorgeschreven ijzersupplementen. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is 18 milligram per dag. Een portie zwarte stroop melasse – een eetlepel – bevat 0,9 milligram ijzer. Dat is slechts 4% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid.

Dus waarom zouden mensen zoals mijn moeder dit nemen in plaats van een supplement?

“Mensen nemen ijzer niet altijd op dezelfde manier op,” vertelde Dr. Dara me. “Soms krijgen mensen betere resultaten van voedingsstoffen op basis van voedsel dan van supplementen. Melasse kan een sterker effect hebben omdat het lichaam het makkelijker opneemt. We weten niet zeker waarom dat zo is, maar klinisch is het iets dat we zien.”

Ze vertelde me dat het niet van persoon tot persoon hetzelfde is, dat je er niet van afhankelijk moet zijn en dat mensen hun ijzergehalte moeten blijven laten controleren door hun arts. En dat ze voorzichtig moeten zijn.

“Je kunt te veel ijzer hebben,” zei ze, hoewel het ijzergehalte in melasse zo laag is dat het onwaarschijnlijk is dat het problemen veroorzaakt. “IJzertekort is slecht, maar een teveel aan ijzer is giftig. Laat je arts je ijzergehalte controleren voordat je supplementen gaat gebruiken, en controleer het dan elke paar maanden opnieuw om er zeker van te zijn dat het binnen het juiste bereik ligt. Geef nooit zelf supplementen omdat je “het gevoel” hebt dat je ijzergehalte laag is. “Je zou de echte reden kunnen missen waarom je moe bent, wat schadelijk kan zijn. Laat je nakijken door een dokter.” (Ze herhaalde dat heel vaak, dus ik heb het gevoel dat ik het moet blijven typen.)

Nadat ik met haar had gesproken, heb ik een e-mail gestuurd naar dr. Rupy Aujla, huisarts en oprichter van The Doctor’s Kitchen (waar hij recepten maakt met mogelijke gezondheidsvoordelen), om zijn mening te horen. Ik vertelde hem over de bloedarmoede van mijn moeder en mijn eerdere diagnoses.

“Het is belangrijk om eerst te erkennen dat bloedarmoede meerdere oorzaken kan hebben,” schreef hij me. “Het gaat er niet alleen om dat je massa’s ijzer slikt om het probleem op te lossen, terwijl de oorzaak ook kan liggen in een slechte opname uit de darmen, een zware menstruatie, bepaalde medicijnen of zelfs schildklierproblemen. Veel mensen denken dat bloedarmoede alleen maar door ijzer komt.

Als een ijzertekort de boosdoener is, dan kan ik begrijpen waarom bepaalde tonics met zwarte stroopmelasse een effect kunnen hebben op het ijzergehalte. Het wordt niet zo snel opgenomen als heemijzer uit vlees, maar het is een bron van ‘non-heem’ voedingsijzer naast andere plantaardige bronnen, waaronder peulvruchten, linzen en donkere bladgroenten.”

Hemijzer = het type dat voornamelijk in bloed en spieren voorkomt. Niet-heemijzer = het type dat voornamelijk in planten voorkomt.

“Voor alle duidelijkheid,” zei Dr. Aujla, “er zijn geen gerandomiseerde controletrials in de medische literatuur die kijken naar het effect van zwarte strostroopmelasse op serum ijzergehaltes, voor zover ik weet. Maar gezien het ijzergehalte zou het niet onredelijk zijn om te denken dat stroopmelasse het ijzergehalte kan verhogen (en dat waarschijnlijk ook doet) in gevallen van bloedarmoede door ijzertekort.”

Daarom denk ik dat het bij mijn moeder werkte, en dat het mogelijk de verhoging van mijn eigen ijzergehalte kan verklaren na een korte test van een maand.

“Wat ik zou willen aanmoedigen is een holistische kijk op ieders dieet,” zei Dr. Aujla. “Denk aan het heerlijke aanbod van noten, zaden, volle granen en peulvruchten om je ijzerinname te verbeteren, maar ook aan het teerachtige (bittere afval) van suikerverwerking. Als zoetstof denk ik dat het een fantastisch ingrediënt is om een diepere smaak te geven aan dingen als peperkoek, Koreaanse sauzen of zelfs Perzische gerechten.”

…En paardenkoekjes?

*Ik ben geen dokter. Ik weet het! Soms schokt dat mensen. Raadpleeg uw arts als u vragen hebt over uw eigen ijzergehalte en of u wel of geen supplementen moet nemen. Houd er ook rekening mee dat het numerieke referentiebereik van wat als “gezond” wordt beschouwd van persoon tot persoon kan veranderen, en afhankelijk is van de meeteenheden van uw land. En, zoals Dr. Rupy Aujla me vertelde, “de context is echt belangrijk.” Je arts kijkt naar een heleboel andere factoren dan alleen het ijzergehalte om te bepalen of je al dan niet een ijzertekort hebt.

Heeft dit alles je zin gegeven in een koekje? Of heeft het je nieuwsgierig gemaakt naar suiker? Hoe zit het met probiotica? Hoe zit het met kaas?

Foto’s door Krista Anna Lewis.