Het vijfstappenplan voor de behandeling van een spier- of gewrichtsblessure, zoals een verstuikte enkel, wordt “P.R.I.C.E.” genoemd (dat staat voor Protection, Rest, Ice, Compression, and Elevation).

Het kan zelfs worden gebruikt door iemand zonder EHBO-opleiding, en moet onmiddellijk worden gebruikt wanneer een blessure optreedt – hoe eerder, hoe beter – terwijl verdere medische hulp wordt gezocht.

Als de sporter te veel pijn ervaart tijdens het proces, stop dan onmiddellijk.

“P” staat voor Protection

Bescherm de geblesseerde persoon en het gebied dat wordt behandeld, maar bescherm ook uzelf. Als de blessure op het sportveld ontstaat, stop dan met het spel.

Bescherm het te behandelen gebied indien mogelijk met een spalk.

Als de sporter zich kan verplaatsen, verplaats hem dan voorzichtig naar een veiliger plek met behulp van een brancard of een kruk, maar verplaats de geblesseerde sporter niet als er enige twijfel bestaat.

“R” staat voor Rust

Wanneer een kind geblesseerd raakt, reageert het lichaam in een poging om het geblesseerde gebied te verdedigen, te lokaliseren, te beschermen en op te ruimen, een reactie die ontsteking wordt genoemd. Op het moment van de verwonding scheuren kleine bloedvaten op de verwondingsplaats en veroorzaken bloedingen in het weefsel, die op hun beurt blauwe plekken en zwellingen kunnen veroorzaken.

Er zijn vijf waarschuwingssignalen van ontsteking:

• Pijn
• Roodheid;
• Hitte van het weefsel;
• Zwelling, en
• Verlies van functie.

Niet elke blessure vertoont al deze tekenen, maar als uw kind pijn heeft, is het belangrijk om onmiddellijk te stoppen met sporten om verdere schade te voorkomen.

“I” staat voor Ice

• Zo snel mogelijk na de blessure moet u de eerste 15-20 minuten continu ijs aanbrengen om de zwelling en pijn te verminderen.
• Een ijszak kan direct op de huid worden aangebracht (behalve aan de buitenkant van de knie), tenzij het kind een bekende allergie voor kou heeft.
• De veiligste vorm van ijsvorming is het gebruik van een plastic zak met ijsblokjes of fijngestampt ijs, of instant cold packs. Gebruik geen “blauw ijs” of “gel packs”.
• Hoewel het ijs in het begin oncomfortabel zal zijn, zal de huid na 2 tot 3 minuten gevoelloos worden en zal de ijszak comfortabeler aanvoelen.
• Als het kind zich erg ongemakkelijk voelt met de ijszak, kan een barrière zoals een natte handdoek tussen het ijs en de huid worden geplaatst.
• De ijszak kan op zijn plaats worden gehouden met een elastisch verband, maar de compressie mag niet te strak zijn.
• Vraag het kind tijdens het aanbrengen van het ijs met zijn vingers/tenen te wiebelen en het weefsel rond het gebied waar het ijs wordt aangebracht te controleren om er zeker van te zijn dat het geen verlies van gevoel ervaart.

Het is onwaarschijnlijk dat 15-20 minuten ijs leggen met een ijszak zenuwbeschadiging of bevriezing veroorzaakt; als het gevoel echter afneemt en de kleur van het weefsel verandert op andere plaatsen dan het gebied waar het ijs wordt gebruikt, is dat een teken dat het aanbrengen niet langer veilig is.

Omdat ijs en plastic zakken zo belangrijk zijn, moet u ervoor zorgen dat iemand deze bij elke training en wedstrijd bij zich heeft. Beter nog, neem voor de zekerheid je eigen zakje mee!

“C” staat voor Compressie

• Na het ijs geven, om zwelling verder te voorkomen, wikkel je het geblesseerde gebied in met een elastisch verband of een compressiemouw.
• Haal de bandage en begin zo ver mogelijk van het geblesseerde lichaamsdeel tot het hart.
• Doorgaan met omwikkelen, altijd ervoor zorgend dat de helft van het eerder omwikkelde gebied wordt bedekt.
• Naarmate u dichter bij het einde van de omwikkeling komt, hoeft u minder strak te wikkelen.
• Je weet dat je goed gewikkeld hebt als het gekwetste deel in het midden van de wikkel terechtkomt.
• De spanning moet stevig maar toch comfortabel zijn. Tintelingen of pijn betekenen dat het te strak zit.
• Incorrecte toepassing van een elastische wrap kan verdere pijn en schade veroorzaken en de genezing vertragen.

“E” staat voor Elevation

Bij verwondingen aan zowel de bovenste als de onderste ledematen is het even belangrijk om de ledematen hoog te houden om zwelling te minimaliseren. Omhoog brengen tot het niveau van het hart of hoger zorgt ervoor dat overtollig vocht terug in het bloedvatensysteem wordt gepompt en helpt verdere zwelling te voorkomen.

Terugkeer naar het spel

Naast bescherming, rust, ijs, compressie en elevatie is herstel van de bewegingsmogelijkheden (ROM) een belangrijk onderdeel van het herstelproces wanneer de zwelling en pijn beginnen af te nemen. Actieve ROM van een geblesseerd gewricht helpt bij het inbrengen van nieuwe bloedstroom naar de plaats van het letsel om eventueel aanwezig celafval en gewrichtsoedeem “weg te spoelen”. Beweging helpt ook bij het verminderen van littekenweefsel en de vorming van verklevingen en stimuleert het zenuwstelsel om de spieren te activeren die kracht, evenwicht en proprioceptie (positiebewegingsgevoel of lichaamsbewustzijn) controleren wanneer het spel wordt hervat. Een sporter die pijn of zwelling ervaart bij de terugkeer naar het spel of tijdens de revalidatie voorafgaand aan het spel, moet het advies van een arts inwinnen voor verdere evaluatie en/of diagnostische tests.

Terugkeer naar het spel moet uiteindelijk worden bepaald door:

• pijnvrij, volledig bewegingsbereik;
• gelijke kracht in vergelijking met de niet-gewonde zijde;
• opheffing van blauwe plekken en zwelling;
• gelijke balans in vergelijking met de niet-gewonde zijde (als het een onderlichaamsletsel is); en
• geen resterende loopstoornissen.

Niet alleen rust is belangrijk in de periode direct nadat uw kind geblesseerd is geraakt, maar ook voldoende rust is noodzakelijk voordat uw kind weer gaat sporten. Te snel terugkeren van een blessure kan verdere schade veroorzaken en resulteren in een chronische, langdurige aandoening, zoals chronische enkelinstabiliteit

Substantieel herzien en bijgewerkt op 1 oktober 2014