29.10.2001

Sommigen beweren dat Pennsylvania de plaats is waar ketchup door Herr Heinz werd uitgevonden. Wat is een betere smaakmaker voor bij je braadworst?

In Pittsburgh / Pennsylvania is het hoofdkantoor gevestigd van de H.J. Heinz Company, een van ’s werelds grootste fabrikanten van merkproducten.

Het bekendste product van het bedrijf is Heinz ketchup. Voor mensen over de hele wereld is het een all-American icoon geworden, zoals een Duitse radiocommercial suggereert.

Het bedrijf werd zo’n 125 jaar geleden opgericht door Henry John Heinz, de zoon van een Duitse immigrant. Het verkoopt al ketchup sinds 1876. Volgens de legende vond Henry John Heinz ketchup uit door een Chinees recept voor zogenaamde Cat Sup aan te passen, een dikke saus gemaakt van tomaten, speciale kruiden en zetmeel.

Voedselingenieur Werner Stoll van het Heinz-bedrijf is positief: “H.J. Heinz heeft ketchup uitgevonden. Dat is zeker. Het concept van ketchup begon hier in Pittsburgh. Daarvoor bestond het niet.”

Het bijzondere verhaal van Heinz ketchup begon met de 25-jarige H.J. Heinz die experimenteerde in de keuken van zijn Duitse moeder. Hij besloot de geraspte mierikswortel van zijn moeder op de markt te brengen en bottelde dit product in doorzichtige glazen potten om de zuiverheid ervan te tonen. Heinz’ mierikswortel werd al snel een succes.

H.J. Heinz, zo bleek, was een marketinggenie: “Heinz herkende consumentenbehoeften die anderen gewoon niet zagen. Niemand had vóór hem aan deze dingen gedacht,” legt Andrew Masich uit, die een tentoonstelling over Heinz samenstelde voor het Senator John Heinz Pittsburgh Regional History Center .

Tijdens zijn onderzoek raakte Andrew Masich ervan overtuigd dat de uitvinder van ketchup een absolute marketingwizard was. Hij was bijvoorbeeld degene die de slogan ’57 variëteiten’ bedacht, die je vandaag de dag nog steeds op alle Heinz-producten kunt lezen.

Ketchup-historicus Andrew Masich legt uit: “H.J. Heinz heeft het gewoon verzonnen. Hij zei: ‘Ik moet een nummer bedenken dat memorabel is, dat pakkend is’. En dus probeerde hij 53 en 59, maar dat werkte niet, en toen 57! 57 klinkt goed. Het ziet er goed uit als je het schrijft. En dus begon hij dat getal overal op te zetten: op al zijn producten, op reusachtige reclameborden, op berghellingen en op elke plek die je maar kunt bedenken zette hij die 57.”

In 1886 kwam H.J. Heinz beladen met ideeën terug van een reis naar Duitsland. Hij had gezien dat arbeiders in Duitsland vaak beter werden behandeld en meer verdienden dan arbeiders in Pittsburgh. Dus om zijn werknemers te motiveren, introduceerde hij nieuwe sociale voorzieningen en diensten die een positief effect hadden op de kwaliteit van zijn producten en op de productiviteit van zijn werknemers.

Andrew Masich: “Ik denk dat Heinz zich bewust was van zijn Duitse afkomst. Zijn moeder sprak zeker Duits en hij sprak ook Duits. Hij stuurde vertegenwoordigers naar Duitsland – zijn verkoopteam ging eigenlijk de hele wereld over. Ze gingen naar Cairo, Egypte, en ze gingen naar China. Maar ik weet niet of Heinz een speciale affiniteit met Duitsland had.”

Heden ten dage is Heinz actief in zo’n 200 landen wereldwijd en verkoopt zo’n 6000 producten, variërend van tonijn tot kattenvoer. De jaarlijkse omzet van het bedrijf H.J. Heinz bedraagt meer dan 9 miljard dollar. Ketchup wordt niet langer gemaakt in de Heinz fabriek in Pittsburgh, die zich in plaats daarvan heeft toegelegd op de productie van babyvoeding en instant soepen. Ketchup wordt nu geproduceerd in de Heinz fabrieken in Ohio en Iowa.

Ketchup is nog steeds het beroemdste Heinz-product. Het streng bewaakte recept is de afgelopen 100 jaar vrijwel ongewijzigd gebleven. Wat wel is veranderd, is de kleur: consumenten in Amerika kunnen nu kiezen tussen rode en groene ketchup. Deze innovatie van Heinz marketing strategen heeft het bedrijf geholpen om meer dan 70 procent van de ketchup markt in handen te krijgen.

Werner Stoll legt uit hoe Heinz-onderzoekers op het idee kwamen om groene ketchup te produceren: “Ze hielden enquêtes onder kinderen en tieners, en de kinderen zeiden: ‘We willen een andere gekleurde ketchup.’ De meesten van hen zeiden dat ze de kleur groen wilden.”

Tussen haakjes: de nieuwe groene ketchup smaakt precies hetzelfde als rode ketchup. Maar, zoals Werner Stoll uitlegt, als de consumenten op een dag besluiten dat ze blauwe of gele ketchup willen, zou Heinz zelfs deze variëteiten produceren. En prioriteit geven aan wat de klanten willen, zelfs op deze nogal innovatieve manier, zou zeker in lijn zijn met de ideeën van de oprichter van het bedrijf, Henry John Heinz.