Een 33-jarige vrouw zonder medische voorgeschiedenis kwam op de Spoedeisende Hulp met asymmetrische pupillen. Om 7.30 uur, toen ze make-up opdeed, merkte ze op dat haar pupillen even groot waren. Een uur later kreeg ze lichtgevoeligheid in haar rechteroog, en kort daarna merkte ze dat haar rechterpupil aanzienlijk vergroot was. Ze ontkende hoofdpijn, zwakte in het gezicht of de ledematen, dysarthrie of ataxie. Bij onderzoek, was haar linkerpupil reactief van 4 tot 3 mm en haar rechterpupil was traag reactief en 8 mm (Figuur). Geen afwijkingen in haar gezichtsscherpte, extraoculaire beweging of fundoscopisch onderzoek werden gedetecteerd. Neurologisch consult werd verkregen, maar de patiënte had een onopvallende computertomografie (CT)/CT-Angiografie van de hersenen en magnetische resonantie beeldvorming.

Foto van 33-jarige vrouw met asymmetrische pupillen.

Een tonische pupil is het gevolg van denervatie van de parasympathicus op het niveau van het ganglion ciliaris. Het wordt gekenmerkt door een grote, regelmatige pupil met verminderde respons op licht maar behouden of versterkte vernauwing op accommodatie, segmentale irisvernauwing, vermiforme bewegingen van de pupilrand, en overgevoeligheid voor farmacologische vernauwende middelen.1-4 De diagnose werd gesteld in overleg met oogheelkunde en bevestigd met een snelle miotische respons van de aangedane pupil op 0,125% pilocarpine druppel.1,2 De meeste gevallen zijn idiopathisch, komen voor bij vrouwen van 20-40 jaar, en worden aangeduid als de Adie’s tonische pupil, hoewel deze aandoening het gevolg kan zijn van lokale aandoeningen binnen de orbit, waaronder tumor, ontsteking, trauma, chirurgie, ischemie of infectie. 3 De meeste patiënten behoeven geen behandeling en kunnen worden gerustgesteld zodra de diagnose is bevestigd.