Polysyndeton Definitie

Wat is polysyndeton? Hier is een snelle en eenvoudige definitie:

Polysyndeton is een stijlfiguur waarin coördinerende voegwoorden – woorden zoals “en,” “of,” en “maar” die andere woorden of zinnen in een zin verbinden in relaties van gelijk belang – meerdere keren kort na elkaar worden gebruikt, vooral waar voegwoorden normaal gesproken helemaal niet aanwezig zouden zijn. Bijvoorbeeld, de volgende zin bevat polysyndeton: “We aten rosbief en pompoen en koekjes en aardappelen en maïs en kaas en kersentaart.”

Enkele aanvullende belangrijke details over polysyndeton:

• Het gebruik van polysyndeton kan het ritme van een zin vertragen, het meer memorabel maken, of elk individueel item in een opsomming benadrukken. Het kan ook worden gebruikt om de items in een lijst op te stapelen, de een boven de ander, waardoor de lezer het gevoel krijgt overweldigd te worden.
• Polysyndeton komt vaak voor in conversatie als een natuurlijke manier van spreken, en het kan ook worden gebruikt in schrijven wanneer het gewenste effect is om alledaagse spraak na te bootsen. Dit is vooral het geval in toespraken, dramatische monologen, of wanneer een personage of spreker uitbundig kinderlijk is.
• Zowel de King James Bijbel als Shakespeare maken veelvuldig gebruik van polysyndeton.

Polysyndeton Uitspraak

Hier leest u hoe u polysyndeton uitspreekt: pol-ee-sin-dih-tahn

A Primer on Coordinating Conjunctions and Polysyndeton

Om polysyndeton beter te begrijpen, is het handig om de basis te begrijpen van wat coördinerende voegwoorden zijn. Simpel gezegd zijn voegwoorden woorden die delen van een zin verbinden en, door ze te verbinden, een relatie tussen die delen definiëren. Die relaties kunnen gelijk of ongelijk zijn:

• Coördinerende voegwoorden leggen gelijke relaties tussen zinsdelen, zodat de zinsdelen aan elkaar gerelateerd zijn maar niet van elkaar afhankelijk zijn. De meest voorkomende coördinerende voegwoorden zijn voor, en, noch, maar, of, toch, en zo (wat handig het acroniem “Fanboys” uitspreekt om je te helpen ze te onthouden). De zin “Ik ging naar huis en ik at avondeten,” is er een waarin de bijzinnen gelijk zijn.
• Ondergeschikte voegwoorden creëren een relatie waarin de ene bijzin afhankelijk is van de andere. Bijvoorbeeld, in de zin “Ik ging naar huis omdat ik moest eten” is de betekenis van de tweede, afhankelijke bijzin (“omdat ik moest eten”) alleen zinvol in de context van de eerste, onafhankelijke bijzin.

Er zit natuurlijk nog veel meer nuance en detail in coördinerende en onderschikkende voegwoorden. Maar wat polysyndeton betreft, hoef je maar één ding te weten: polysyndeton is het opnemen van meerdere coördinerende voegwoorden. Het zal nooit van toepassing zijn op ondergeschikte voegwoorden.

Polysyndeton in enkelvoudige zinnen en meervoudige zinnen

Polysyndeton kan voorkomen binnen een enkele zin, maar het kan ook voorkomen als een reeks van onafhankelijke zinnen. Deze passage uit Edgar Allan Poe’s verhaal “Silence” bevat polysyndeton binnen afzonderlijke zinnen en tussen zinnen (let op “And the lynx…”):

And as the Demon made an end of his story, he fell back within the cavity of the tombe and laughed. En ik kon niet lachen met de Demon, en hij vervloekte mij omdat ik niet kon lachen. En de lynx, die eeuwig in de graftombe woont, kwam daaruit, en ging aan de voeten van de Demon liggen, en keek hem strak in het gezicht.

Polysyndeton vs. Verwante termen

Polysyndeton is verwant aan twee andere stijlfiguren, asyndeton en syndeton, die te maken hebben met het aantal voegwoorden dat wordt gebruikt om de woorden of bijzinnen van een zin te coördineren. Het is ook verwant met parataxis, dat, net als polysyndeton, ideeën verbindt in relaties van gelijk belang.

Polysyndeton vs. Asyndeton

Het voorvoegsel “a” betekent “niet” of “zonder,” dus asyndeton betekent dat voegwoorden zijn weggelaten waar ze normaal gesproken zouden staan. Asyndeton is dus in wezen het tegendeel van polysyndeton. Asyndeton kan een aantal van dezelfde effecten van nadruk bereiken als polysyndeton, maar het is ook uniek in zijn vermogen om het tempo van een vertelling te versnellen en implicaties van hiërarchie weg te nemen. Er is een goed voorbeeld van beide kwaliteiten in Joseph Conrad’s roman Heart of Darkness:

“Een lege stroom, een grote stilte, een ondoordringbaar woud. De lucht was dik, warm, zwaar, traag.”

Door het weglaten van de “en” in deze zinnen, wordt het tempo opgevoerd. De lezer wordt niet gevraagd een opeenvolging van beelden te zien; de hiërarchie is opgeheven, en al deze gewaarwordingen en voorwerpen moeten in één keer worden gezien en ervaren. Door asyndeton ervaart de lezer hetzelfde overweldigende gevoel van de jungle dat de verteller ervaart.

Polysyndeton vs. Syndeton

Syndeton verwijst naar zinnen die een enkel voegwoord hebben tussen de delen van de zin die worden samengevoegd. Het woord komt van het Griekse sundetos, dat “samengebonden met” betekent. “Waarom was je te laat, onvoorbereid, en droeg je het verkeerde uniform?” is een voorbeeld van syndeton. Anders gezegd, syndeton is hoe voegwoorden normaal worden behandeld, en polysyndeton en asyndeton zijn afwijkingen van die normale constructie.

Polysyndeton vs. Parataxis

Parataxis is een andere stijlfiguur die verwant is aan polysyndeton. Het woord parataxis komt uit het Grieks en betekent “naast elkaar plaatsen.” Bij parataxis worden woorden, zinsdelen, bijzinnen of zinnen naast elkaar geplaatst met een gelijk gewicht, zodanig dat geen van hen ondergeschikt is aan een ander. Soms worden deze verschillende elementen van een zin als gelijken aan elkaar gekoppeld met behulp van coördinerende voegwoorden.

Dus terwijl parataxis zich concentreert op de gelijkheid van elementen en polysyndeton zich concentreert op het opnemen van een overvloed aan voegwoorden, kunnen de twee middelen elkaar vaak overlappen. Een goed voorbeeld hiervan is te vinden in een beschrijving uit de essaybundel Slouching Toward Bethlehem van Joan Didion:

“Ik was te laat om iemand te ontmoeten, maar ik stopte op Lexington Avenue en kocht een perzik en stond op de hoek ervan te eten en wist dat ik uit het Westen was gekomen en de luchtspiegeling had bereikt. Ik kon de perzik proeven en de zachte lucht van een metrorooster op mijn benen voelen waaien en ik kon lila ruiken en vuilnis en dure parfum…”

Dit voorbeeld is zowel parataxis als polysyndeton-parataxis omdat alle bijzinnen even zwaar wegen, en geen van alle afhankelijk is van een ander, en polysyndeton vanwege al die “enen.”

Niet bij alle parataxis zijn voegwoorden betrokken, en dus is niet alle parataxis polysyndeton. Bovendien is niet alle polysyndeton parataxis. Het eerdere voorbeeld van Poe, “En ik kon niet lachen met de demon, en hij vervloekte me omdat ik niet kon lachen…” is een voorbeeld van polysyndeton, maar het is geen parataxis omdat de zin het onderschikkende voegwoord “omdat” bevat, waardoor de bijzinnen ongelijk zijn, waarbij de een afhankelijk is van de ander.

Polysyndeton Voorbeelden

Polysyndeton komt vaak voor in het dagelijks spraakgebruik als een onbewuste gewoonte, maar het wordt ook vaak doelbewust gebruikt door schrijvers, redenaars, en musici voor stilistische effecten.

Voorbeelden van polysyndeton in de literatuur

Omdat polysyndeton een alledaagse spraakgewoonte is, gebruiken schrijvers het vaak om realistische dialecten voor hun personages te creëren, vooral wanneer die personages jong zijn of een kinderlijke opwinding vertonen. Het kan ook worden gebruikt om het tempo van een passage te vertragen, of om een overvloed aan beschrijving te creëren zodat de lezer het gevoel krijgt overweldigd te worden. Polysyndeton komt ook veel voor in de Bijbel, hoewel om diezelfde reden sommige critici zouden kunnen zeggen dat polysyndeton, wanneer het te veel wordt gebruikt, een verhaal didactisch of stijfjes kan laten aanvoelen.

Polysyndeton in Carson McCullers’ The Member of the Wedding

In dit voorbeeld uit Carson McCullers’ roman The Member of the Wedding laat polysyndeton de lezer binnen in de gemoedstoestand van de hoofdpersoon van de roman, Frankie:

“Het was vier uur ’s middags en de keuken was vierkant en grijs en stil. Frankie zat aan tafel met haar ogen half dicht, en ze dacht aan een bruiloft.”

Door een “en” te plaatsen tussen “vierkant” en “grijs” en weer tussen “grijs” en “stil”, wordt de keuken geleidelijk beschreven. Een langzamer tempo is zinvol voor deze scène, waarin de 12-jarige Frankie een openbaring beleeft. Misschien kun je je dit het beste voorstellen in termen van film: een personage realiseert zich iets, en langzaam draait de camera door de kamer terwijl het personage zich hyperbewust wordt van zijn omgeving, en vervolgens van zijn gedachten.

Polysyndeton in Shakespeare’s Othello

In dit voorbeeld uit Act 3, Scene 3 van Shakespeare’s Othello wordt polysyndeton gebruikt voor een korte maar uitputtende opsomming:

“Als er koorden zijn, of messen, of vergif, of vuur, of verstikkende stromen, ik zal het niet verdragen.”

Hier somt Shakespeare slechts vijf mogelijkheden van straf op. Maar door het herhaalde “of,” lijken de items op de lijst zich op te stapelen en voelt de hele lijst veel langer aan, waardoor het bijna vermoeiend wordt om te lezen. Op dit moment begint Othello net te geloven dat zijn vrouw Desdemona hem misschien ontrouw is (omdat Iago hem daartoe aanzet). De manier waarop het polysyndeton de lijst overweldigend doet lijken, geeft weer hoe Othello zelf niet kan ontsnappen aan zijn koortsachtige angsten voor de ontrouw van zijn vrouw.

Voorbeelden van polysyndeton in muziek

Polysyndeton komt regelmatig voor in liedteksten. Omdat het klinkt als gewone spraak en tegelijkertijd die spraak een gevoel van ritme en nadruk geeft door herhaalde voegwoorden, biedt polysyndeton veel waardevolle effecten voor het schrijven van liedjes.

Polysyndeton in Amy Winehouse’s “Valerie”

Amy Winehouse nam voor haar album Back to Black een beroemde cover op van het nummer “Valerie” (oorspronkelijk van The Zutons). Dit nummer laat zien hoe polysyndeton een natuurlijk ritme kan creëren:

“Well, sometimes I go out by myself / And I look across the water / And I think of all the things / What you’re doing / And in my head I paint a picture.”

Dit is het eerste refrein in een liedje over het missen van een geliefde. Als het voegwoord “en” niet herhaald zou worden, zou het tempo beduidend hoger liggen en zou de luisteraar niet de tijd krijgen om in dit gevoel van verlangen te blijven hangen.

Polysyndeton in Bob Dylans “Masters of War”

Dylans lied “Masters of War” laat zien hoe polysyndeton kan worden gebruikt om een specifieke emotie op te bouwen:

“And I hope that you die / And your death’ll come soon / I will follow your casket / In the pale afternoon / And I’ll watch while you’re lowered / Down to your deathbed / And I’ll over je graf staan / ‘Til I’m sure that you’re dead”

Woede en afkeer zijn voelbaar in de laatste regels van Bob Dylans protestlied tegen de politici achter de Vietnamoorlog. Door gebruik te maken van polysyndeton blijft Dylan zin na zin toevoegen, ver voorbij het punt waar luisteraars zouden verwachten dat hij zou stoppen, om de diepte van zijn woede en zijn haat voor de politici die hij de “meesters van de oorlog” noemt, volledig over te brengen.

Voorbeelden van polysyndeton in toespraken

Edgar Allan Poe zei ooit dat polysyndeton waardigheid toevoegt aan wat we zeggen, een beetje zoals de slow motion van een ceremonie. Dit zijn wenselijke kwaliteiten voor de meeste redenaars, die een toespraak willen houden die memorabel en krachtig is, en een specifieke, gewenste boodschap overbrengt.

Polysyndeton in de toespraak van president Ronald Reagan over de ramp met de Challenger

Polysyndeton wordt hier gebruikt om de toespraak meer gewicht te geven. Reagan hield deze toespraak uren nadat het ruimteveer Challenger tijdens het opstijgen uit elkaar was gevallen:

We zullen hen altijd blijven herinneren, deze bekwame professionals, wetenschappers en avonturiers, deze kunstenaars en leraren en familiemannen en -vrouwen, en we zullen elk van hun verhalen koesteren – verhalen van triomf en moed, verhalen van ware Amerikaanse helden.

Polysyndeton voegt natuurlijke pauzes in de toespraak in. De pauzes geven de lezer de tijd om zich deze slachtoffers voor te stellen als een diverse groep individuen, die gezinnen, beroepen en doelen hadden. Door middel van polysyndeton was Reagain in staat om de menselijke schaal van de tragedie over te brengen.

Polysyndeton in Ursula K. Le Guin’s “A Left-Handed Commencement Address” at Mills College, 1983

In dit voorbeeld uit Ursula K. Le Guin’s commencement address, benadrukt de onregelmatige structuur van polysyndeton bepaalde woorden om een bepaalde emotie te activeren:

“En wanneer je faalt, en verslagen bent, en pijn lijdt, en in het donker bent, dan hoop ik dat je je zult herinneren dat de duisternis je land is, waar je leeft, waar geen oorlogen worden uitgevochten en geen oorlogen worden gewonnen, maar waar de toekomst is.”

Deze structuur benadrukt de termen “falen,” “verslagen,” “pijn,” en “donker.” Dit lijkt in eerste instantie misschien een vreemde keuze voor een begrafenistoespraak, die doorgaans bedoeld is om afgestudeerden op te beuren, maar Le Guin richt zich meesterlijk op onvermijdelijk falen en duisternis om haar publiek hoop te geven. Le Guin’s gebruik van polysyndeton laat de afstuderende studenten zien dat mislukking en pijn onvermijdelijke onderdelen van het leven zijn, en dat de bereidheid om mislukking en pijn te ervaren een voorwaarde is voor nederigheid, vrede en vooruitgang.

Waarom gebruiken schrijvers polysyndeton?

Schrijvers gebruiken polysyndeton voor een verscheidenheid aan effecten en doeleinden, afhankelijk van de context. De meest voorkomende redenen zijn:

• De pauzes die door polysyndeton worden gecreëerd, kunnen extra nadruk leggen op elk item in een lijst.
• Polysyndeton kan ook het gevoel wekken dat alle elementen in de lijst zich opstapelen, de een recht op de ander, met als resultaat dat de lezer wordt overweldigd voor retorisch effect. Schrijvers kunnen dit effect gebruiken om de intensiteit van een ervaring of de urgentie van een kwestie of idee over te brengen.
• Polysyndeton kan gevestigde spraakpatronen in stand houden of verstoren en zo de aandacht van het publiek trekken.
• Het verbinden van een opgesomde reeks met herhaalde voegwoorden kan sommige onbewuste spraakpatronen nabootsen, met name die welke worden geassocieerd met kinderlijke spraak. Polysyndeton kan daarom worden gebruikt om kinderlijke uitbundigheid uit te drukken of vast te leggen.
• Hoewel, polysyndeton kan ook worden gebruikt om een effect te creëren dat tegenovergesteld is aan dat van kinderlijke uitbundigheid. Wanneer de spraak wordt vertraagd en meer nadruk wordt gelegd op de afzonderlijke elementen binnen de zin, kan de tekst statiger of waardiger aanvoelen.

Andere nuttige bronnen over polysyndeton

Kijk ook eens naar deze bronnen op andere sites voor nog meer informatie over polysyndeton.

• De Wikipedia-pagina over polysyndeton: Enigszins abstract in zijn beschrijving, maar het biedt wel een paar goede voorbeelden.
• The Dictionary Definition of Polysyndeton: Een basisdefinitie die een beetje over de etymologie van polysyndeton bevat en een paar nuttige voorbeelden.
• Een technische uitleg van Polysyndeton, meer specifiek gericht op grammatica en voegwoorden.
• Polysyndetons op YouTube
  • Katharine Hepburn’s monoloog in de film The Lion in Winter is een uitstekend voorbeeld van hoe polysyndeton drama kan benadrukken: “Oh, my piglets, we are the origins of war-not history’s forces, nor the times, nor justice, not the lack of it, nor causes, nor religions, nor ideas, nor kinds of government, nor any other thing. Wij zijn de moordenaars. Wij maken oorlogen.”
  • Peter Finch’s beroemde losgeslagen monoloog in The Network zit vol met polysyndetonen: “Punks rennen wild door de straat en er is niemand die lijkt te weten wat te doen, en er komt geen einde aan. We weten dat de lucht ongeschikt is om in te ademen en dat ons voedsel ongeschikt is om te eten, en we zitten naar onze tv’s te kijken terwijl een lokale nieuwslezer ons vertelt dat we vandaag vijftien moorden en drieënzestig geweldsmisdrijven hadden, alsof dat de manier is waarop het hoort te zijn.”