De indeling van de Spaanse provincies volgt nauwgezet het patroon van de territoriale indeling van het land die in 1833 werd doorgevoerd. De enige grote verandering van de provinciegrenzen sinds die tijd is de onderverdeling van de Canarische Eilanden in twee provincies in plaats van één.

Historisch gezien dienden de provincies vooral als doorgeefluiken voor beleid dat in Madrid werd vastgesteld, aangezien Spanje gedurende het grootste deel van zijn moderne geschiedenis een sterk gecentraliseerde staat was. Het belang van de provincies is afgenomen sinds de invoering van het stelsel van autonome gemeenschappen in de periode van de overgang naar de democratie in Spanje. Toch blijven ze kiesdistricten voor de nationale verkiezingen en als geografische verwijzingen, bijvoorbeeld in postadressen en telefooncodes.

Een kleine stad wordt normaal gesproken aangeduid als een stad in bijvoorbeeld de provincie Valladolid in plaats van in de autonome gemeenschap Castilië en León. De provincies waren de “bouwstenen” waaruit de autonome gemeenschappen zijn ontstaan. De meeste provincies – met uitzondering van Álava, Asturië, Biskaje, Cantabrië, Guipúzcoa, de Balearen, La Rioja en Navarra – zijn genoemd naar hun belangrijkste stad. Slechts twee hoofdsteden van autonome gemeenschappen – Mérida in Extremadura en Santiago de Compostela in Galicië – zijn niet tevens de hoofdsteden van provincies.

Elf van de autonome gemeenschappen omvatten elk niet meer dan één provincie: Asturias, Balearen, Cantabria, La Rioja, Madrid, Murcia, en Navarra. Deze worden ook wel “uniprovinciale” gemeenschappen genoemd.

Een kaart met de provincies van Spanje. De namen zijn weergegeven in het Spaans.

Onderstaande tabel geeft een overzicht van de provincies van Spanje. Voor elke provincie is de hoofdstad vermeld, samen met een aanduiding van de autonome gemeenschap waartoe zij behoort en een link naar een lijst van gemeenten in de provincie. De namen van de provincies en hun hoofdsteden zijn alfabetisch gerangschikt volgens de vorm waarin ze verschijnen in de hoofdartikelen van Wikipedia die hen beschrijven. Tenzij anders aangegeven, zijn hun Spaanstalige namen dezelfde; plaatselijk geldige namen in de andere officiële talen van Spanje (Baskisch, Catalaans, dat officieel Valenciaans wordt genoemd in de Valenciaanse Gemeenschap, Galicisch) zijn ook aangegeven waar ze verschillen.