Hoewel het belangrijk is om een gedicht eerst te lezen zoals de dichter het bedoeld heeft, moet men ook de verborgen, diepere betekenis van een gedicht in overweging nemen. Enerzijds kan men, door een gedicht te lezen met de door de dichter bedoelde betekenis, poëtische hulpmiddelen gebruiken om de betekenis van het gedicht te versterken. Aan de andere kant kan men, door te zoeken naar andere, diepere betekenissen van het gedicht, gebruik maken van poëtische hulpmiddelen om complexiteit in de betekenis van het gedicht te vinden. “My Papa’s Waltz”, van Theodore Roethke, is een gedicht dat op twee verschillende manieren kan worden geïnterpreteerd, afhankelijk van hoe men het leest. Als men het gedicht leest zoals de dichter het bedoeld heeft, kan het gedicht gezien worden als de elegie van een zoon voor zijn vader. De taal en de poëtische elementen die in het gedicht worden gebruikt, getuigen van de diepe liefde van een zoon voor de herinnering aan zijn vader en van zijn verdriet over de afwezigheid van zijn vader. Als men echter zoekt naar een diepere betekenis, kan het gedicht geïnterpreteerd worden als de mishandeling door een vader van zijn zoon en het verdriet van de zoon over zijn verleden. Desalniettemin hebben de taal en de poëtische middelen die in het hele gedicht worden gebruikt, reflectieve betekenissen en kunnen ze niet op de eerste gezicht worden gelezen.

Het algehele tempo en ritme van het gedicht geven het gevoel van een kinderrijmpje. Het rijmschema en het gebruik van meter dwingen je het gedicht sneller te lezen dan normaal. Wanneer het gedicht op deze manier wordt gelezen, bootst de cadans van het gedicht de feitelijke stappen van een dans na, zoals de veronderstelde wals die vader en zoon in dit gedicht doen. Elke strofe is ingedeeld in vier regels van zes of zeven lettergrepen, en het laatste woord van elke andere regel rijmt. Vanaf het begin van het gedicht is deze structuur duidelijk.

De whisky op je adem

Kan een kleine jongen duizelig maken;

Maar ik hing op als de dood;

Zo’n wals was niet gemakkelijk. (1-4)

Door het gedicht op deze manier te structureren krijgt het zijn snelle en opzwepende maat en tempo. Roethke schreef het gedicht op deze manier met een zeer specifiek doel. Aan de ene kant draagt het schrijven van het gedicht als een kinderrijmpje bij aan het kinderlijke gevoel van het gedicht en geeft het de strofen een luchtig, leuk gevoel. De structuur schetst een beeld van een man die terugkijkt op zijn kindertijd en zich een dierbaar moment met zijn vader herinnert. Wanneer de zoon zegt: “Still cling to your shirt” (16) laat hij zien hoe hij zijn vader niet kon loslaten. Aan de andere kant is het door de dubbelzinnigheid van deze zin onduidelijk of deze herinnering werkelijk positief is.

“My Papa’s Waltz” begint met de levendige beeldspraak van een zoon over zijn vader. Hij beschrijft zijn vader eerder via zijn reukzin dan via zijn gezichts- of geluidszin. Roethke’s keuze voor geur in plaats van een ander zintuig is veelzeggend omdat het laat zien hoe sterk de herinnering van de zoon aan zijn vader is. Aan de ene kant kan men deze beeldkeuze zien als de sterke, liefdevolle herinnering van de zoon aan zijn vader; maar men kan deze beeldkeuze ook zien als de sterke, angstige herinnering van de zoon aan zijn vader. Wanneer de zoon bijvoorbeeld zegt: “De whisky in je adem zou een kleine jongen duizelig kunnen maken” (1-2), kan men een beeld krijgen van een man die lichtelijk aangeschoten is. De zoon is duizelig van vreugde en overweldigende gevoelens voor zijn vader. Aan de andere kant kan deze zin ook betekenen dat de zoon duidelijk dicht genoeg bij de vader staat om de alcohol in zijn adem te ruiken. Het woord “duizelig” (2) roept hier misschien geen positieve gevoelens bij de zoon op, maar eerder gevoelens van onbehagen voor wat zou kunnen volgen.

De volgende regels in de strofe dienen als een uitbreiding van de gevoelens die men heeft uit de eerste twee regels. De zoon gaat verder met te zeggen: “Maar ik hield vol als de dood/Zulk walsen was niet gemakkelijk” (3-4). Men kan dit zien als een voortzetting van de gevoelens van vreugde en geluk die de zoon heeft. De zoon hangt aan zijn vader ondanks het feit dat het dansen dat ze doen niet gemakkelijk is. Wanneer hier het woord “dood” (3) wordt gebruikt, kan men dit zo interpreteren dat de zoon zich met al zijn kracht vastklampt en liever sterft dan zijn vader los te laten, zowel lichamelijk als geestelijk. Het woord “dood” (3) kan echter ook een sterke aanwijzing zijn dat dit gedicht niet positief zal zijn, vooral omdat dood zo’n onheilspellend en droevig woord is om te gebruiken in wat een grappig en opwindend gedicht zou moeten zijn.

Elke regel in de volgende strofe heeft zes lettergrepen. Dit is de enige strofe in het gedicht met evenveel lettergrepen in elke regel. Dit geeft de lezer aan dat de dans van vader en zoon hier het snelst is. Of het nu een liefdesdans of een angstdans is, op dit punt is de uitzinnigheid het grootst. De zoon begint deze strofe met de woorden: “We stoeiden tot de pannen van de keukenplank vielen” (5-6). Je zou deze dans kunnen zien als een liefdesdans tussen vader en zoon die zo energiek is dat de pannen van de planken in de keuken glijden. Bovendien kan de keuze van het woord “ravotten” (5) een positief, plezierig gevoel geven, net als het woord “duizelig” (2). Omgekeerd kan de keuze van “ravotten” (5) hier ironisch zijn. Dit “ravotten” (5) kan lijken op een vader en zoon die aan het “ravotten” zijn, maar dit woord past duidelijk niet bij het luchtige, gracieuze gevoel van een wals. Daarom kan men “stoeien” (5) zo interpreteren dat de vader zo heftig met zijn zoon “danst” dat de pannen in de keuken zowat van de plank vallen. De zoon vertelt dan verder dat: “Mijn moeders gelaat/Kon zich niet ontroeren” (7-8). Het beeld dat men bij deze regel heeft is dat van een moeder die het ruwe gedrag tussen haar man en zoon afkeurt, maar er eigenlijk niets aan doet om het te stoppen. Zij vindt dat de zoon op dit moment in bed moet liggen, maar de vader trekt zich daar duidelijk niets van aan. Hij is te veel bezig met zijn dronken dans met zijn zoon. Aan de andere kant kan deze zin ook het beeld oproepen van een machteloze omstander. De moeder voelt zich misschien te onbekwaam om de vader tegen te houden en staat letterlijk alleen maar te fronsen.

In de derde strofe kan men het fysieke aspect van deze “wals” zien. Zo beschrijft de zoon in deze strofe hoe zijn vader hem aanraakt.

De hand die mijn pols vasthield

Was gehavend op één knokkel;

Bij elke stap die je miste

Mijn rechteroor schraapte een gesp (9-12).

Hoewel de dans hier een beetje ruw is, kan men hem zien als met liefde gedaan. De vader houdt de pols van de zoon vast, zodat hij niet valt tijdens hun “stoeipartij” (5). Bovendien laat de beeldspraak van de gehavende knokkel van de vader zien dat de vader misschien een arbeider is. Wanneer vervolgens het oor van de zoon tegen een gesp schuurt, ziet men dat deze wals misschien een beetje ruw is, maar dat de zoon zich daar niets van aantrekt vanwege zijn genegenheid voor zijn vader. Aan de andere kant is de derde strofe misschien wel een van de sterkste indicatoren van misbruik in het hele gedicht. Wanneer de zoon bijvoorbeeld verwijst naar “de hand die mijn pols vasthield” (9) kan men zien dat hier een gevoel van agressie aanwezig is. De vader zou de zoon niet bij de pols vasthouden als ze liefdevol zouden “walsen”, maar hij zou de zoon bij de hand vasthouden. Gebaseerd op de woordvolgorde van deze regel, is er ook een gevoel van onwil. Bovendien, wanneer de zoon zegt dat zijn vaders hand “op één knokkel gehavend” was (10), is er een connotatie van geweld. De woordkeuze in deze regel is immers “gehavend” (10), wat hard is maar weloverwogen. Wanneer de zoon verder zegt: “Bij elke stap die je miste/Mijn rechteroor schraapte een gesp” (11-12) wordt men zich bewust van het lengteverschil tussen vader en zoon. De zoon is zo veel kleiner dan de vader, dat zijn oor maar tot de gesp van zijn vaders riem komt. Deze regel is ook bijzonder onduidelijk, want wanneer de zoon zegt: “Mijn rechteroor schraapte een gesp” (12), lijkt het alsof hij zichzelf de schuld geeft. Wanneer de zoon echter zegt: “Bij elke stap die je miste” (11) lijkt hij zijn vader te verwijten dat hij struikelde.

In de laatste strofe zegt de zoon: “Je slaat de tijd op mijn hoofd/With a palm caked hard by dirt” (13-14). Aan de ene kant kan deze zin als onschuldig worden opgevat, vooral omdat “You beat time on my head” (13) bewijst dat vader en zoon inderdaad op de maat van een beat walsen. De hand van de vader “aangekoekt met vuil” (14) toont nog maar eens aan dat de vader een harde werker is. Aan de andere kant is het gebruik van het woord “beat” in dit geval niet op zijn plaats. Als deze zin werkelijk betrekking had op een dans, dan zou een passender en zachtaardiger woord zijn om te gebruiken “sloeg”, als in “hield de maat”. Daarna vervolgt de zoon met de woorden: “Then waltzed me off to bed/Still clinging to your shirt” (15-16). Dit versterkt het idee dat de relatie tussen vader en zoon er een van liefde is, aangezien “wals” (15) hier op een milde manier wordt gebruikt. Bovendien kan “Still cling to your shirt” (16) een krachtige uiting zijn van de liefde die de zoon voor de vader heeft. De zoon wil niet dat zijn vader hem verlaat, en klampt zich aan hem vast om zo lang mogelijk bij hem te blijven. Men kan echter ook aanvoeren dat de zoon niet alleen maar “naar bed gewalst” wordt (15) omdat hij kinderachtig is. De term “gewalst” (15) wordt eerder gebruikt om aan te geven dat de vader geweld gebruikt, alsof hij zijn zoon naar bed sleurt. Men kan ook aanvoeren dat, hoewel de relatie tussen vader en zoon twijfelachtig is, het feit dat de zoon zich “vastklampt aan het hemd van zijn vader” (16) reden is om te geloven dat er nog steeds een onderliggend gevoel van gehechtheid is dat de zoon heeft voor zijn vader. Bovendien is de levendige beeldspraak van handen die de zoon in deze laatste strofe oproept, veelzeggend voor de betekenis van het gedicht. Zo geven de woorden “beat time” (13), “palm” (14), en “clinging” (16) allemaal een beeld van een hand. De reden voor deze beeldspraak kan zijn dat handen krachtige communicatoren zijn en zowel om positieve als om negatieve redenen gebruikt kunnen worden. Daarom, terwijl handen een natuurlijke manier zijn voor mensen om met elkaar te communiceren, kunnen ze worden opgevat als zowel een liefdevol als een angstig en gewelddadig gebaar.

Dankzij het feit dat “My Papa’s Waltz” zo’n controversieel en dubbelzinnig gedicht is, is het bijzonder moeilijk om een kant te kiezen voor één interpretatie ervan. Toch kunnen veel mensen het erover eens zijn dat de woordkeuzes in dit gedicht opzettelijk zijn, vooral omdat een dichter met zo weinig woorden de betekenis achter zijn gedicht moet overbrengen. Veel mensen kunnen het er ook mee eens zijn dat Roethke’s gedicht een gevoel van onbehagen en verontrusting achterlaat, vooral tijdens de laatste twee strofen. Terwijl bijvoorbeeld de eerste twee strofen een meterpatroon volgen dat repetitief lijkt, is er bij het lezen van de laatste twee strofen een duidelijke regeleinde. Deze regel dwingt je om het gedicht zorgvuldig te lezen en te zien dat de woorden in de tweede helft van het gedicht veel harder en ruwer klinken. Er is nauwelijks een gevoel van tederheid in de laatste twee strofen van het gedicht en dat is wat het ongemakkelijke en licht beklijvende gevoel veroorzaakt. Maar aangezien er aspecten van “My Papa’s Waltz” zijn die bewijs leveren voor dubbele interpretaties, kunnen mensen het er misschien over eens zijn dat er twee mogelijke verklaringen achter dit gedicht kunnen liggen. Misschien heeft Roethke het gedicht geschreven met een positief en negatief, op en neer ritme en toon, met de bedoeling de verschillende tegenstrijdige en complexe patronen van een relatie tussen die van vader en zoon te laten zien.