Wat is een undescended testikel?

De testikels worden in de buikholte gevormd, en ze verplaatsen zich geleidelijk naar beneden. In de laatste weken voor de geboorte van het kind gaan ze door de buikwandspieren en de lies naar hun normale plaats in het scrotum. Een testis die zich niet in het scrotum bevindt, is niet afgedaald. Deze aandoening komt vrij vaak voor bij 3 tot 5% van de voldragen jongens bij de geboorte, met een veel hogere incidentie bij te vroeg geboren kinderen. De meerderheid van de testikels met een zaadbal die niet is verwijderd, daalt echter binnen de eerste drie tot zes maanden van het leven af naar een normale positie. Ongeveer 0,8 tot 1 procent van de voldragen jongens zal op de leeftijd van een jaar nog steeds een zaadbal zonder zaadbal hebben, waarvoor behandeling nodig is. Er kunnen verschillende redenen zijn waarom een zaadbal niet in het scrotum zit:

• Het kan zijn dat de zaadbal zich nooit heeft gevormd.

• Het kan zijn dat de zaadbal voor de geboorte is gekrompen door een verdraaiing of verstopping van de bloedvaten.

• De zaadbal kan niet goed zijn ingedaald, maar in de buikholte zijn achtergebleven.

In de bovenstaande gevallen wordt de zaadbal bij lichamelijk onderzoek niet gevonden, wat wordt aangeduid als een ontastbare zaadbal. De testikel kan onvolledig zijn ingedaald en zich in de lies of tussen de buikspieren (lieskanaal) bevinden, net boven het scrotum.

Diagnose

Ondescended testicles worden meestal gediagnosticeerd door lichamelijk onderzoek. De eerste evaluatie wordt gedaan tijdens de pasgeboren periode, gevolgd door periodiek onderzoek tijdens de bezoeken aan de kinderen. Behandeling wordt aanbevolen als de testikel zich in de lies bevindt en niet naar beneden in het scrotum kan worden gebracht (niet afgedaalde testikel) of als de testikel niet in het scrotum of in de lies wordt gevonden (onverplaatsbare testikel) op de leeftijd van zes maanden tot een jaar.

Hoewel de impalabele testikel soms kan worden geïdentificeerd op radiologische tests zoals een echografie, CT-scan of MRI, is geen van deze tests afdoende om routinematig te worden aanbevolen in deze situaties.

De testikels hebben een iets koelere omgeving nodig dan de normale lichaamstemperatuur voor een optimale werking en vooral voor de productie van sperma. Als beide testikels niet zijn verwijderd, kan er dus een risico op onvruchtbaarheid bestaan. Een plaats buiten het scrotum kan de testikel blootstellen aan een groter risico op verwondingen. Ondescended testikels worden ook in verband gebracht met hernia’s. Bovendien is er bij niet-uitgegroeide zaadballen een hoger risico op zaadbalkanker op volwassen leeftijd. Testikelkanker, indien vroeg geïdentificeerd en behandeld, heeft een hoog genezingspercentage. Vroegtijdige identificatie is alleen mogelijk als de testikel zich in het scrotum bevindt; daarom is dit een belangrijke reden om niet-afgestoten testikels te behandelen.

Behandeling

Nieuw bewijs suggereert dat de meeste spontane zaadafsterving optreedt tegen de leeftijd van zes maanden. Beschadiging van de kiemcellen, waaruit later sperma ontstaat, kan al na 12 tot 18 maanden optreden. Om deze redenen bevelen wij een behandeling aan rond de leeftijd van 9 tot 12 maanden. Er zijn twee belangrijke behandelingsmogelijkheden: hormooninjecties en chirurgie. Humaan choriongonadotrofine (HCG) is gebruikt, maar de gerapporteerde succespercentages zijn laag en onvoorspelbaar. Chirurgische behandeling, of orchiopexie, wordt meestal poliklinisch uitgevoerd via een kleine incisie in de lies. Eventuele hernia’s kunnen tegelijkertijd worden gecorrigeerd, en de testis wordt in een zakje onder de scrotale huid geplaatst.

Bij een ontastbare testikel wordt een laparoscopisch onderzoek uitgevoerd via een sleutelgatinsnijding in de navel om de aanwezigheid en de plaats van de testikel vast te stellen. Als alleen een overblijfsel wordt geïdentificeerd, kan het worden verwijderd. Anderzijds kan de testikel, indien hij een goede grootte heeft, na laparoscopische dissectie van de bloedvaten in het scrotum worden gebracht om voldoende lengte te verkrijgen. Soms is hiervoor een operatie in twee fasen nodig als in eerste instantie niet voldoende lengte wordt verkregen. De chirurgische behandeling is meestal een poliklinische procedure (laparoscopisch of open). Alle incisies worden gesloten met resorbeerbare hechtingen. Het kind kan gedurende ongeveer 48 uur pijnstillers op recept nodig hebben. Oudere kinderen moeten een week van school en in totaal drie tot vier weken van speelplaats en straddling-activiteiten wegblijven.

In geval van een vroege behandeling is er een goede kans dat de aangetaste testikel zich normaal zal ontwikkelen. In sommige gevallen is de zaadbal in het begin al abnormaal en kan de groei ervan worden beïnvloed. Maar als de andere testikel normaal is, is vruchtbaarheid geen probleem. De niet-afgezonderde testikel moet op lange termijn in het oog worden gehouden en deze kinderen moeten leren hoe ze hun testikels maandelijks zelf kunnen onderzoeken. Als de testikel afwezig is of werd verwijderd als gevolg van een slechte ontwikkeling, is een testikelprothese een optie. Deze zijn gemaakt van siliconen en zijn verkrijgbaar in verschillende maten. Om meerdere operaties te vermijden om de prothese steeds te vergroten, raden wij aan te wachten tot de puberteit om de maat te bepalen die nodig is om bij de overblijvende testis te passen. Bij sommige tieners die psychologisch worden getroffen door het verlies van een testis, kan een testikelprothese helpen hun zelfbeeld te verbeteren.