Ben ik de enige die probeert ‘mijn hoofd in te slikken’, zoals mijn oma altijd zei tijdens het sporten? Een tijdje dacht ik van wel! Maar een zoektocht op Google vertelde me dat ik niet de enige ben. Veel mensen hebben last van constant geeuwen als ze lichamelijk actief zijn. Dus waarom gapen we als we sporten? Waarom gapen we überhaupt?
Geeeuwen is een beetje een mysterie. Zelfs foetussen geeuwen (klik hier om dat te zien), maar ik betwijfel of dat komt door lichamelijke activiteit. Men dacht ooit dat dieren gaapten om meer zuurstof in hun lichaam te krijgen, vooral in hun hersenen, maar uit onderzoek waarbij patiënten meer of minder zuurstof kregen, bleek dat dit geen invloed had op de frequentie van het geeuwen. Er wordt ook verondersteld dat geeuwen gebruikt wordt om organismen alert te houden, een idee dat verklaart waarom geeuwen besmettelijk is – om andere dieren in de buurt eraan te herinneren dat ze ook alert moeten blijven. Bij sommige dieren, met name honden, wordt geeuwen gebruikt om angst of nervositeit kenbaar te maken.
Een andere theorie is dat geeuwen een andere manier is voor het lichaam om de temperatuur te reguleren, via de werking van neurotransmitters. Serotonine is een belangrijke neurotransmitter in de regulatie van de huiddoorbloeding, en de thermoregulatie die deze bloeddoorstroming doet. Het is aangetoond dat een verhoging van serotonine de lichaams- en hersentemperatuur doet stijgen, een verandering die het lichaam aanzet tot meer geeuwen, in een poging zichzelf af te koelen. De effecten van serotonine op de thermoregulatie zijn vooral duidelijk bij patiënten die lijden aan het serotoninesyndroom, een aandoening die wordt veroorzaakt door een teveel aan serotonine in hun systeem, meestal als gevolg van het gelijktijdig innemen van verschillende serotonine-beïnvloedende geneesmiddelen. Enkele van de grootste tekenen van het serotoninesyndroom zijn hyperthermie, rillingen, zweten en vasoconstrictie. Dit proces is ook duidelijk voor SSRI (selectieve serotonine heropname inhibitor) of SNRI (selectieve serotonine en noradrenaline heropname inhibitor) gebruikers die een relatief (~11%) veel voorkomende bijwerking van de medicatie ervaren- overmatig gapen. Hoewel de gebruikers zich er misschien niet van bewust zijn, verhoogt de verhoogde serotoninespiegel in hun lichaam de temperatuur, en dus de geeuwfrequentie. Studies hebben aangetoond dat patiënten tot wel 200 keer per dag geeuwen!
Minder onschuldig echter dan door warmte of medicatie opgewekte geeuwen zijn geeuwen als een klinisch symptoom. De belangrijkste reden waarom we bewust geeuwen is om de druk in onze schedel te verlichten, zoals wanneer je probeert je oren te laten klapperen in een vliegtuig, dus een verhoogde mate van geeuwen kan een poging van het lichaam zijn om intracraniële hypertensie (te veel druk op de hersenen), migraine, of zelfs hart- of nierproblemen te verlichten. Dus als je niet warm bent, SS/SNRI’s gebruikt, slaperig of angstig bent, en last hebt van overmatig gapen, kan het de moeite waard zijn om dit aan je arts te melden. Eindelijk, mijn mysterie is opgelost; ren snel, krijg het warm, begin te gapen. Misschien moet ik hardlopen in de winter proberen?
@AdaMcVean