Als je zoals de meeste mensen bent, zag je waarschijnlijk de titel van dit artikel en dacht je: “Ik weet mijn bloedgroep niet eens!” Tenzij je regelmatig bloed geeft, in het recente verleden zwanger bent geweest of een bloedtransfusie nodig hebt gehad, is de kans groot dat je je bloedgroep niet kent. Je bent zeker niet de enige, maar het kennen van je bloedgroep is een belangrijk onderdeel van je eigen gezondheid.

De meest voorkomende bloedgroepen zijn A, B, AB en O. Je bloedgroep wordt bepaald door genen (van je ouders) en wordt geclassificeerd als A, B, AB of O op basis van een antigeen, of een soort eiwitmarker, dat aanwezig is op de cel. Achter de letter staat ook een + of een – teken. Ook dit wordt bepaald door de bloedcelantigenen. Als u + bent, betekent dit dat uw bloedcellen het Rh (rhesus)-antigeen dragen. Als ze negatief zijn, hebben ze dat niet. De bloedgroep bepaalt welk type bloed u kunt geven en ontvangen (zie de tabel voor meer informatie).

Waarom zou u uw bloedgroep moeten weten?

De meest voor de hand liggende reden waarom u uw bloedgroep zou moeten weten, is in geval van nood. In elk geval waarin een bloedtransfusie zou moeten worden uitgevoerd (als u te veel bloed hebt verloren, bij een operatie, bevalling of ongeval), is het van vitaal belang dat de juiste bloedgroep wordt gegeven. Bloedgroep is vooral belangrijk voor vrouwen die zwanger zijn of een zwangerschap overwegen (lees verder om te weten waarom). Bovendien heeft lopend onderzoek aangetoond dat bepaalde bloedgroepen een hoger risico lopen op het ontwikkelen van bepaalde gezondheidsaandoeningen, en mogelijk zelfs de vruchtbaarheid kunnen beïnvloeden.

Hoe beïnvloedt bloedgroep de zwangerschap?

Bloedgroepbepaling wordt tijdens de zwangerschap altijd gedaan door uw arts. Om ons precies te vertellen hoe bloedgroep van belang is tijdens de zwangerschap, wendde ik me tot OB/GYN-verpleegkundige Ginny Harrington.

Ten eerste wilde ik weten wat Rhesus precies is en hoe de Rhesusfactor (het + of – teken achter de bloedgroep) van invloed is op de zwangerschap Volgens Ginny: “Rhesus Positief is wanneer eiwitten verschijnen op het oppervlak van de bloedcellen. Rhesus Negatieve patiënten zijn degenen die het eiwit niet bij zich dragen. Wanneer een Rhesus Negatieve vrouw bevalt van een Rhesus Positieve baby, wordt dit Rhesus onverenigbaarheid genoemd. Dit is belangrijk, omdat de Rhesusnegatieve moeder de Rhesuspositieve eiwitten in het bloed van de baby als vreemd zal beschouwen en antilichamen zal aanmaken om ze aan te vallen (als deze bloedgroepen zich op een of andere manier tijdens de zwangerschap vermengen). Dit wordt de ziekte van Rhesus genoemd, die bloedarmoede, ernstige geelzucht en mogelijk fatale aandoeningen bij de pasgeborene kan veroorzaken.”

Naast de ziekte van Rhesus bestaat er ook een aandoening die ABO-incompatibiliteit wordt genoemd. Dit kan gebeuren als de bloedgroep van de moeder anders is dan die van de baby (als de moeder bloedgroep O heeft en de baby bloedgroep A, B of AB; als de moeder bloedgroep A heeft en de baby AB of B; als de moeder bloedgroep B heeft en de baby A of AB). Als de twee verschillende bloedgroepen zich vermengen, kan het bloed van de moeder soms antilichamen ontwikkelen die het bloed van de baby bestrijden. Deze aanval kan leiden tot geelzucht bij de pasgeborene. Er is een injectie, Rhogam, die tijdens de zwangerschap kan worden toegediend om dit te voorkomen. “Deze injectie levert “tijdelijke antilichamen” die de immuunreactie van de kant van de moeder elimineren”, zegt Ginny. Rhogam wordt meestal gegeven aan Rh-zwangere vrouwen tussen 26-28 weken zwangerschap en opnieuw na de bevalling.

In het algemeen mengen het bloed van de moeder en dat van de baby zich niet tijdens de zwangerschap. Er zijn echter een paar gevallen waarin dit wel kan gebeuren. Voorbeelden zijn auto-ongelukken die een bloeding van de placenta veroorzaken, het ondergaan van een vlokkentest (CVS) of vruchtwaterpunctie (beide ongebruikelijke procedures waarbij met een dunne naald een kleine hoeveelheid vruchtwater of weefsel van de placenta uit de baarmoeder wordt verwijderd), valpartijen en een buitenbaarmoederlijke zwangerschap (een zeldzame maar gevaarlijke vorm van zwangerschap die in de eileider kan ontstaan).

Hoe beïnvloedt de bloedgroep de algehele gezondheid, inclusief de vruchtbaarheid?

Er wordt voortdurend onderzoek gedaan naar de manier waarop onze bloedgroep onze algehele gezondheid kan beïnvloeden. Recente studies hebben mogelijke verbanden gevonden tussen bloedgroep en risico’s op hart- en vaatziekten, bepaalde soorten kanker, diabetes, beroerte en zelfs verminderde vruchtbaarheid.

Als u meer risico loopt op een van de onderstaande aandoeningen, raak dan niet in paniek! Een verhoogd risico betekent niet dat u de ziekte ook zult krijgen. Het is echter wel belangrijk dat u zich ervan bewust bent dat u, als u een verhoogd risico hebt, dit kunt beheersen. Bloedgroep is een risicofactor die u niet in de hand heeft, maar veel risicofactoren voor ziekten zijn dat wel, zoals voeding, lichaamsbeweging, roken en gewicht). Hier zijn enkele voorbeelden van risico’s die aan bepaalde bloedgroepen verbonden zijn.

1. Vaat- en vaatziekten: Een studie uitgevoerd in 2012 wees uit dat mensen met bloedgroep AB een 23% hoger risico hebben op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten in vergelijking met mensen met bloedgroep O (die het laagste risico hebben van alle bloedgroepen). Het verband tussen bloedgroep en cardiovasculair risico is niet duidelijk; er zijn meer studies nodig om het verband beter te begrijpen. Maar het is belangrijk dat u zich concentreert op risicofactoren die u zelf in de hand hebt, zoals een gezond cholesterolgehalte en een gezonde bloeddruk.
2. Kanker: De American Cancer Society noemt bloedgroep A als een risicofactor voor maagkanker. Hoewel het verband slecht wordt begrepen, zijn er stappen die u kunt nemen om de ziekte te helpen voorkomen, waaronder een gezond dieet, voldoende lichaamsbeweging, het handhaven van een gezond gewicht en het vermijden van tabak.
3. Diabetes: Uit een onderzoek uit 2015 bleek dat mensen met bloedgroep O een lager risico liepen op het ontwikkelen van diabetes type 2. Zoals met veel van deze gezondheidsrisico’s, is het waarom (nog) niet zo duidelijk. En als je wel bloedgroep O hebt, betekent dat niet dat je geen diabetes type 2 zult ontwikkelen. Iedereen, ongeacht de bloedgroep, moet een gezonde levensstijl aanhouden om te helpen voorkomen dat diabetes type 2 zich ontwikkelt.
4. Stroke: Degenen met bloedgroep AB lopen mogelijk een hoger risico op een beroerte dan degenen met andere bloedtypen, volgens een onderzoek uit 2014. Dit wordt verondersteld te wijten te zijn aan hogere niveaus van een stollingseiwit (waarom dat stollingseiwit is gekoppeld aan bloedgroep AB, weten we niet zeker). Maakt u zich zorgen? Lees hier hoe u uw risico op een beroerte kunt verlagen.
5. Vertiliteit: een kleine studie (544 vrouwen) suggereerde dat vrouwen met bloedgroep O een hoger risico lopen op wat “verminderde ovariële reserve” wordt genoemd. Er zijn meer studies nodig om dit beter te begrijpen, dus als je bloedgroep O hebt, nog geen paniek. Als je je zorgen maakt over je eigen eierstokreserve en vruchtbaarheid, is het controleren van je AMH (anti-mullerian hormoon) een goede plek om te beginnen. Met Modern Fertility kunt u de status van uw AMH en andere hormonen nagaan en met de nodige kennis uw toekomst plannen.

Weten wat uw eigen bloedgroep is, is om tal van redenen belangrijk. Zelfs als je niet in verwachting bent, geeft het leren van wat je kunt over je lichaam je macht over je eigen gezondheid, zodat je je beste advocaat kunt zijn. Bloedgroep is geen gezondheidsfactor die u kunt controleren, maar als u uw risico’s beter kent, kunt u zich concentreren op de risicofactoren die u wel kunt controleren. Van spoedgevallen tot vruchtbaarheid, zwangerschap en nog veel meer, bloedgroep speelt een rol in zowel onze huidige als toekomstige gezondheid. Wie wist dat uw bloedgroep zo veel hoeden kon dragen? Nu wel!