Vandaag ben ik erachter gekomen waarom root beer zo heet, terwijl er geen alcohol in zit.

Deze populaire frisdrank gaat goed samen met vanille-ijs, wat resulteert in root beer floats die vaak te zien zijn op verjaardagsfeestjes van kinderen in Noord-Amerika. De gewone versie die we vandaag kennen is geen alcoholische drank, maar een zoete frisdrank die door alle leeftijden kan worden gedronken. Waarom wordt het dan “root beer” genoemd?

Het antwoord ligt in de geschiedenis van root beer. De meeste voedingshistorici (ja, die bestaan) achten het waarschijnlijk dat de eerste versies van wortelbier begonnen als “klein bier”, een drank gebrouwen van kruiden, schors en bessen. Klein bier was populair in middeleeuws Europa, waar de ongebreidelde watervervuiling de neiging had om mensen ziek te maken. Gebrouwen dranken zoals thee en bier werden beschouwd als de gezondere optie. Hetzelfde gold in het vroege Koloniale Amerika, voordat veiliger watervoorzieningen konden worden ontwikkeld. Klein bier bevatte alcohol – gewoonlijk tussen 2% en 12%. De drank was zo gewoon dat hij opduikt in diverse klassieke literatuur, waaronder diverse toneelstukken van William Shakespeare en Vanity Fair van William Thackery.

Snel een paar eeuwen vooruit en aan het eind van de 19e eeuw proberen apothekers een “wondermiddel” of “wondermiddel” te maken voor de kwalen van de mens. (Veel van de populaire koolzuurhoudende dranken van vandaag vinden hun oorsprong in een dergelijke poging). Historici geloven over het algemeen dat wortelbier bij toeval werd gecreëerd door een apotheker die experimenteerde met een verscheidenheid van wortels, kruiden, schors en bessen die in kleine bierrecepten werden gebruikt om een brouwsel te maken dat elke ziekte zou genezen. Het oorspronkelijke “wortelbier” werd verkocht als een siroop die de consument met water kon verdunnen tot een soort limonade. Het was zowel zoet als bitter, waarschijnlijk vergelijkbaar met de hoestsiroop van vandaag, en het werd duidelijk geen drank die je zou kopen voor iets anders dan het mogelijk genezen van ziekte.

Het moet worden opgemerkt dat het onbekend is of de oorspronkelijke apotheker die algemeen wordt gecrediteerd als de bedenker van wortelbier ook werkelijk Charles Hires was. Uiteraard bestonden er al eeuwenlang soorten wortelbier, zodat hij niet met recht de “uitvinder” kan worden genoemd. Hij was echter de eerste die met een recept op de proppen kwam dat op grote schaal verhandeld kon worden, vandaar dat hem de eer wordt toegekend. Volgens zijn biografie ontdekte Hires tijdens zijn huwelijksreis een heerlijk theerecept, dat hij besloot na te maken en te verkopen als een wondermiddel. Het verhaal over de huwelijksreis heeft echter weinig bewijzen en het is waarschijnlijk dat Hires gewoon experimenteerde met verschillende ingrediënten tot hij een recept vond dat werkte.

Hij begon met de verkoop van droge verpakkingen van het theemengsel in zijn apotheek, en ontwikkelde later een vloeibaar concentraat dat mensen met water konden mengen. Aanvankelijk werd het mengsel “Hires Root Tea” genoemd, omdat het uit de droge pakjes als thee werd gebrouwen. De pakjes kostten vijfentwintig cent en er kon naar verluidt tot vijf liter wortelthee mee worden gezet.

De “wortel” in de naam van Hires’ brouwsel kwam van het hoofdbestanddeel, de sassafraswortel. Hires veranderde de naam van zijn product van “thee” in “bier” ergens vóór de Philadelphia Centennial Exposition in 1876. Waarschijnlijk veranderde hij de naam om de drank aantrekkelijker te maken voor de arbeidersklasse. In het midden van de tweede golf van de drankbestrijding veroorzaakte de naam verontwaardiging bij de leiders van de beweging. Hires, van zijn kant, adverteerde wortelbier als de “drank der matiging”, met het argument dat het geen alcohol bevatte en een uitstekend alternatief was voor alcoholische dranken. Zo werd “wortelthee” “wortelbier”. (Opmerking: het is niet helemaal juist om te zeggen dat wortelbier geen alcohol bevat, want koolzuurhoudende dranken zoals wortelbier, Pepsi, Coke, Dr. Pepper, enz. bevatten wel sporen van alcohol, net als veel andere dingen, zoals yoghurt, maar geen noemenswaardige hoeveelheid.)

De naamsverandering veranderde in een geweldig marketingplan. Op de tentoonstelling in Philadelphia deelde Hires gratis bekers van zijn brouwsel uit, waardoor hij nieuwe klanten kreeg. Waarschijnlijk was de marketing van het product als “bier” de sleutel tot het succes, en al snel bottelde Hires wortelbier en verkocht hij geconcentreerde siropen aan frisdrankfonteinen. Hij stelde zelfs “wortelbierpakketten” ter beschikking van particulieren om thuis hun eigen wortelbier te maken.

Wortelbier bleef op de markt als een “gezondheidsdrank” met de slogan, “Join Health and Cheer, Drink Hires Root Beer!” Grappig genoeg verbood de Food and Drug Administration van de Verenigde Staten in 1960 het hoofdingrediënt – olie van de sassafraswortel – omdat uit onderzoek was gebleken dat het kankerverwekkend was en ook safrol bevatte, dat de lever beschadigt – niet bepaald gezond. Daarom bevat wortelbier tegenwoordig meestal een kunstmatige sassafras smaak in plaats van de echte. Dus op dit punt is de hele naam een leugen.

Als je dit artikel leuk vond, zou je ook kunnen genieten van onze nieuwe populaire podcast, The BrainFood Show (iTunes, Spotify, Google Play Music, Feed), evenals:

• Waarom Mentos en Coke reageren
• Does Mountain Dew really lower Sperm Count?
• Hoeveel cafeïne is er nodig om je te doden
• De suikerspinmachine is mede uitgevonden door een tandarts
• Waarom worden koolzuurhoudende dranken “frisdranken” genoemd

Bonusfeiten:

Zowel Benjamin Franklin als George Washington waren fans van klein bier; Franklin schreef in zijn autobiografie dat hij wel eens een klein biertje bij het ontbijt nam, terwijl George Washington zijn eigen recept had ontwikkeld voor zijn favoriete kleine bier.
• Zonder wortelbier zouden we de Marriott Hotels en bepaalde fastfoodrestaurants niet hebben. In 1927 opende een jong echtpaar, John en Alice Marriott genaamd, een root beer restaurant genaamd Hot Shoppe in Washington. Het restaurant kende in de loop der jaren een enorme expansie en groeide uit tot de Mariott Hotelketen. De Marriotts kochten eigenlijk de winkel van A&W, nu een bekend root beer merk van de restaurantketen. A&W hielp om het idee van franchising populair te maken. In 1960 waren er meer dan 2000 A&W restaurants- meer dan McDonald’s in die tijd! Een ander restaurant dat begon met wortelbier was Sonic, dat begon als een wortelbier- en hamburgerkraam en nu meer dan 3500 restaurants in de Verenigde Staten heeft.
• Er zijn honderden verschillende recepten voor wortelbier en de drank heeft een breed scala aan smaken. Veelgebruikte ingrediënten in root beer zijn onder andere vanille, kersenboomschors, wintergroen, melasse, anijs, zoethoutwortel, kaneel en honing. Het belangrijkste ingrediënt is nog steeds sassafrasaroma.
• Rootbier is bijna uitsluitend een Noord-Amerikaanse drank. Er zijn een paar internationale merken, maar de smaak is heel anders dan in bijvoorbeeld A&W. Als je in Australië of het Verenigd Koninkrijk in de schappen snuffelt, zul je waarschijnlijk eerder “ginger beer” vinden dan wortelbier.