De belangrijkste culturele boodschap die we meekrijgen over onze lokken is dat we ons enkel zorgen moeten maken over ons haar als het droog of dof is, of als het op de een of andere manier niet lijkt op de stralende manen van vrouwen in advertenties (Yep, onrealistische schoonheidsnormen voor haar, ik zie je.) Maar haar kan een indicator van gezondheid zijn, en niet alleen van onderliggende gezondheidsproblemen. Er zijn specifieke aandoeningen met betrekking tot de hoofdhuid en follikels die het verdienen om algemeen bekend te zijn, zodat je niet in de spiegel kijkt, schilfers/onzuiverheid/witte vlekken ziet, en meteen in paniek raakt. Het is allemaal goed. Het komt allemaal goed met je. Denk eraan: roos is niet het enige dat mis kan gaan op onze hoofdhuid.

Het is ook nodig om erop te wijzen dat al deze aandoeningen zich voordoen ongeacht de haarlengte; je bent waarschijnlijk niet beschermd door een pixie knipbeurt, of kwetsbaarder als je een volle vlecht tot aan je middel rondsjouwt. Het blijkt dat de gezondheid van onze haarfollikels, die hun eigen levenscyclus hebben, verband houdt met ons immuunsysteem en onze algemene kwetsbaarheid voor infecties, en dat ze het doelwit kunnen worden van specifieke aandoeningen en schimmels. Ook al is het haar zelf dood, de hoofdhuid waaruit het groeit is springlevend en moet worden verzorgd.

Dus hier zijn vijf symptomen in je follikels en haar die je niet mag negeren. Het is misschien je kroonjuweel, maar het kan ook een lakmoesproef zijn dat er iets niet helemaal in orde is.

Suddend haarverlies

Dit is een interessante, maar er is niet veel wat een arts er echt aan kan doen. Het heet telogeen effluvium, en het klinkt vaag als een soort volksmythe: het betekent dat al je haar loslaat of uitvalt na een zware schok of schrik. Maar de Britse vereniging van dermatologen verzekert ons dat telogeen effluvium echt bestaat en kan leiden tot een toename van 30 procent van je normale haaruitval, of zelfs meer.

In essentie betekent telogeen effluvium dat er een enorme toename is van het aantal slapende haarzakjes op het hoofd of lichaam, waarbij “slapend” betekent dat ze eigenlijk geen haar produceren. Deze stijging in de telogene toestand betekent dat er plotseling veel haar loskomt en uitvalt. De oorzaken zijn vaak, in wezen, schokken voor het systeem. Het American Osteopathic College of Dermatology noemt er verschillende: “Hoge koorts, bevalling, ernstige infecties, ernstige chronische ziekte, ernstige psychologische stress, zware operaties of ziektes, een te actieve of te weinig actieve schildklier, crash diëten met te weinig proteïnen, en een verscheidenheid aan medicatie. De systemische druk en stress veroorzaakt door deze gebeurtenissen lijkt een verschuiving te veroorzaken in de normale haarcyclus in de hoofdhuid van sommige mensen, hoewel de specifieke kenmerken van het syndroom niet echt in veel detail worden begrepen.

De behandeling voor dit soort moeilijkheden hangt af van de oorzaak ervan. Als de schok door de omgeving kwam, zal het haar waarschijnlijk vanzelf weer aangroeien; als het komt door een medicijn of een onderliggende aandoening, zal de behandeling zich meer moeten richten op het beheersen van uw gezondheid dan op uw hoofdhuid als zodanig.

Schilferige plekken op de hoofdhuid

Houd even vol, want we gaan het nu een beetje grof aanpakken. Als je plekken op je hoofdhuid hebt die er schilferig en ruw uitzien, heb je waarschijnlijk last van een schimmelinfectie van de hoofdhuid die ringworm wordt genoemd. (Ik weet het, ik krab nu ook aan fantoomjeuk.) De schimmelinfectie wordt van persoon op persoon overgedragen via kammen, borstels, gedeelde handdoeken of meubels, en manifesteert zich vooral als kleine, schilferige plekken op de hoofdhuid, waarvan sommige zelfs kaal kunnen worden.

De technische term voor dit probleem is tinea capitis, en de schilferige delen op de hoofdhuid van een lijder kunnen buitengewoon jeuken. Gelukkig is het goed te behandelen; meestal wordt een combinatie van schimmelmedicijnen en een medicinale shampoo gebruikt om de hoofdhuid te kalmeren en te helpen genezen. En als je ringworm hebt, moet je natuurlijk alle handdoeken en lakens in huis wassen, zodat niemand anders het krijgt. Hé, een extra wasbeurt is beter dan een schilferig hoofd.

Kale plekken

Kale plekken die zonder andere symptomen verschijnen, kunnen op verschillende aandoeningen duiden, maar vaak wijzen ze op alopecia areata, een specifieke vorm van de haaruitvalstoornis alopecia waarvan het voornaamste symptoom kaalheid is. Deze aandoening zit echter niet op uw hoofdhuid – het is eigenlijk een probleem binnen uw immuunsysteem; het betekent dat uw lichaam uw haarfollikels aanziet voor invasieve bedreigingen en ze daarom aanvalt, waardoor u haar verliest.

Het goede nieuws is dat alopecia areata voor 90 procent van de lijders tijdelijk lijkt te zijn; na de eerste episoden, die bij mensen van alle geslachten vaak in de tiener- en twintigerjaren optreden, zal het haar waarschijnlijk weer aangroeien.

Er is nog iets om te onthouden: het komt ook heel vaak voor. De National Alopecia Areata Association schat dat wereldwijd maar liefst 147 miljoen mensen de ziekte hebben of op enig moment in hun leven zullen krijgen. De American Academy of Dermatology benadrukt in haar alopecia areata materiaal dat het niet besmettelijk is of “veroorzaakt wordt door zenuwen;” de behandelingen zijn ontworpen om auto-immuun moeilijkheden aan te pakken, inclusief cortisone injecties en verschillende andere steroïde medicijnen.

De drang om je haar uit te trekken

Dit is eerder een psychologische dan een fysieke moeilijkheid, maar het is er wel een waar snel aandacht aan moet worden besteed als je het als een patroon in je gedrag opmerkt. Trichotillomanie, of de obsessieve neiging om je eigen haar uit te trekken (inclusief wimpers, wenkbrauwen en hoofdhaar), wordt geclassificeerd als een “impulscontrolestoornis”, naast gedragsstoornissen als obsessief-compulsieve stoornis. Het is een zeldzame stoornis, waaraan volgens OCD UK slechts 0,6 procent van de wereldbevolking lijdt.

De Mayo Kliniek beschrijft de mogelijke oorzaken van trichotillomanie als “onduidelijk”, maar merkt op dat het waarschijnlijk een combinatie is van genetische en omgevingsfactoren. Net als andere lichaamsgerichte herhalende gedragingen, kan het een manier zijn om met ernstige stress of angst om te gaan, kan het verslavende patronen in de hersenen voeden, of genetisch bepaald zijn. Interessant is dat onderzoek dat wordt genoemd door de TLC Foundation (die mensen met lichaamsgericht repeterend gedrag ondersteunt) benadrukt dat trichotillomanie niet alleen een menselijke dwang is; het wordt ook aangetroffen bij dieren, vooral die in gestreste, opgesloten of gevaarlijke situaties. Therapie wordt aanbevolen als de belangrijkste vorm van behandeling, dus als je hebt gemerkt dat je troost vindt in het regelmatig uittrekken van je eigen haar, troost je dan: je bent niet gek.

Witte of zwarte vlekken op het haar

Dit is een interessante: Als we normaal denken aan witte vlekken op ons hoofd, denken we meteen aan roos. Maar er is nog een andere aandoening die witte, bruine en zwarte vlekken op het haar veroorzaakt: piedra. Het wordt geclassificeerd als een “oppervlakkige schimmelinfectie van de haarschacht” door Medscape, en komt voor in zowel zwarte als witte varianten, die beide “vlekken” achterlaten op het haar van de hoofdhuid, schaamstreek, baarden, snorren en wimpers.

Piedra is niet schadelijk, en de twee verschillende tinten worden geassocieerd met verschillende onderliggende aandoeningen. De schimmel die verantwoordelijk is voor witte piedra, trichosporon, is aangetroffen bij infecties bij mensen met een verlaagd immuunsysteem: de Universiteit van Adelaide noemt patiënten met “leukemie, orgaantransplantatie, multipel myeloom, aplastische anemie, lymfoom, solide tumoren en AIDS” als bijzonder kwetsbaar. Zwarte piedra komt het meest voor in tropische landen. De behandeling bestaat traditioneel uit het scheren van het hele hoofd, maar men gelooft nu dat antischimmelmedicijnen kunnen betekenen dat dat niet nodig is als het vroeg genoeg wordt ontdekt.

Het belangrijkste (of manen? Sorry, moest) ding om in gedachten te houden: hoewel het misschien gewoon decoratief lijkt, is haar een deel van ons lichaam, en dus kan het een zeer serieuze indicator van onze gezondheid zijn.

Images: , Giphy