Jonathan Romain: Het is een religieus concept dat de tijd overstijgt
Voor Joden is Jeruzalem niet alleen een belangrijke fysieke plaats in zowel de vroegere als de huidige Joodse geschiedenis, maar is het even belangrijk als een religieus concept dat de tijd overstijgt. Het gebied zelf werd doorkruist door de eerste Jood, Abraham (ca. 1800 v. Chr.), tijdens zijn zwerftocht door “het Beloofde Land”. Volgens de overlevering was de plaats waar Abraham bijna zijn zoon Isaak offerde, maar door God werd bevolen dit niet te doen, de plek waarop later Jeruzalem werd gebouwd.
Nadat de Israëlieten naar Egypte waren gegaan om een hongersnood te voorkomen, tot slaaf waren gemaakt en vervolgens naar Israël waren teruggekeerd, koos David Jeruzalem als zijn hoofdstad (ca. 1000 v. Chr.). Het was dus een belangrijk onderdeel van het eerste koninkrijk Israël. Jeruzalem werd ook het religieuze centrum, want het was daar dat zijn zoon Salomo de Tempel bouwde, het nationale centrum van aanbidding. De hoofden van alle Israëlitische huishoudens moesten driemaal per jaar een pelgrimstocht maken om bijeen te komen voor de drie grote feesten.
Zo belangrijk was de stad in bijbelse tijden, dat degenen die de reis erheen niet aankonden, werd aangeraden ten minste naar Jeruzalem te bidden, in welk geval hun gebed zou worden verhoord alsof zij aanwezig waren. Tot op de dag van vandaag zijn alle synagogen op Jeruzalem gericht, zodat onze gebeden in overeenstemming met die traditie daarheen worden gericht. Toen Jeruzalem werd verwoest – door de Babyloniërs in 586 v. Chr. en, nadat het was herbouwd, opnieuw door de Romeinen in 70 v. Chr. – werd het gevoel van een acuut religieus verlies tot uitdrukking gebracht door een herdenkingsdag (Tisja B’Av) aan de Joodse kalender toe te voegen, die nog steeds in acht wordt genomen.
De Joden waren de volgende 2000 jaar in ballingschap, maar hielden de herinnering aan Jeruzalem intact als het symbool van nationale eenheid. Zoals Psalm 137 verklaarde: “Als ik u vergeet, o Jeruzalem, laat dan mijn rechterhand zijn sluwheid vergeten en mijn tong het dak van mijn mond klieven”, terwijl de Joden elk Pesach zeggen: “Volgend jaar in Jeruzalem”. Toen in 1948 de staat Israël werd geboren, was het vanzelfsprekend dat Jeruzalem weer de hoofdstad van het land zou worden. Dit betekent dat de gedachte aan een verdeling van Jeruzalem als onderdeel van een politieke regeling wordt ontmoedigd, hoewel een of andere vorm van delen aanvaardbaar zou zijn.
Door de eeuwen heen heeft Jeruzalem ook een verlossende betekenis gekregen, gebaseerd op zijn grondbetekenis – ir shalom – stad van vrede – met de hoop dat het een plaats van harmonie voor alle volkeren wordt en de hoofdstad van een wereld die één is met zichzelf.
Rabbi Jonathan Romain is predikant van de synagoge van Maidenhead
Catherine Pepinster: het is het heilige hart van het christelijke verhaal
Stap een rooms-katholieke kerk binnen en de afbeeldingen op de muren voeren je rechtstreeks naar Jeruzalem. Dit zijn de kruiswegstaties, een serie van 14 afbeeldingen die de reis van Jezus Christus naar zijn dood uitbeelden, en die gewoonlijk tijdens de vastentijd worden gemediteerd door mensen die door de kerk lopen en voor elke afbeelding even stilstaan voor gebed. Het was zo belangrijk om naar Jeruzalem te gaan en als pelgrim de Via Dolorosa – de weg van verdriet – te bewandelen in de voetsporen van Jezus, dat er sinds de middeleeuwen duizenden kruiswegstaties zijn gecreëerd in verschillende delen van de wereld om iedereen in staat te stellen dit te doen, zelfs als je het je niet kon veroorloven om daadwerkelijk naar het Heilige Land te reizen.
Bethlehem was de geboorteplaats van Jezus, Nazareth waar hij opgroeide, maar Jeruzalem is de stad waar het voor christenen echt om draait. Hier predikte Christus, at hij het Laatste Avondmaal met zijn discipelen voor zijn dood, werd hij gearresteerd, berecht, ter dood veroordeeld, gekruisigd en stierf hij, als een man die bespot en gemarteld werd door de bezettende Romeinen. Het is de plaats, zo geloven de christenen, waar zijn graf leeg werd aangetroffen en hij opstond uit de dood. Jeruzalem is dus een plaats van diep verdriet, volslagen verlatenheid, maar ook van hoop en verlossing. Het is het heilige hart van het christelijke verhaal.
Jeruzalem is een belangrijk bedevaartsoord sinds de Romeinse keizer Constantijn zich bekeerde tot de nieuwe religie van het christendom. Maar met het verlangen naar pelgrimstochten zijn ook kwesties van autoriteit, macht en eigendom meegekomen. De gevechten om Jeruzalem hebben niet alleen christenen tegen moslims opgezet, maar de stad heeft ook verdeeldheid gezaaid tussen verschillende stromingen van het christendom, waarbij de controle over de heilige plaatsen heen en weer slingerde tussen de oostelijke en de westelijke tak van het christendom. De Grieks-orthodoxen, de Rooms-katholieke kerk, de Armeniërs en de Oosters-orthodoxen, plus de Koptische, Ethiopische en Syrisch-orthodoxen hebben van oudsher rechten in de kerk van het Heilig Graf, waar de Via Dolorosa eindigt op de plaats waarvan men denkt dat het de plaats van Jezus’ kruisiging en zijn nabijgelegen graftombe is.
Jeruzalem is echter meer dan alleen een historische plaats voor christenen: het is ook een metafoor voor alles waarnaar zij in deze wereld en in het hiernamaals hunkeren. Het is een volmaakte plaats, een gouden stad, een paradijs dat zij op een dag na hun dood zullen bereiken. Het staat ook voor de schepping van een nieuwe aarde. Terwijl het echte Jeruzalem de plaats was waar het drama van de verlossing zich voltrok, is een ander Jeruzalem misschien ook mogelijk, iets dat, zoals William Blake zegt, kan worden gebouwd in het groene en aangename land van Engeland, verlost door inspanningen voor verandering in de samenleving.
Catherine Pepinster is redacteur van het katholieke weekblad The Tablet
Usama Hasan: Islamitische heerschappij over Jeruzalem duurde 12 eeuwen
Jeruzalem (in het Arabisch bekend als al-Bayt al-Maqdis – “het Geheiligde Huis” – of eenvoudig Al-Quds, “de Heilige Stad”), is om vele redenen belangrijk voor moslims. Ten eerste was Jeruzalem de eerste gebedsrichting (qibla) van de Islam, voordat deze werd veranderd in Mekka. Toen de profeet Mohammed in ca. 610 v. Chr. aan zijn missie begon, volgde hij de joden en christenen door tijdens het dagelijkse gebed naar Jeruzalem te kijken, omdat hij de islam zag als een voortzetting en vernieuwing van de Abrahamitische familie van geloofsovertuigingen. Hij wenste echter dat God de qibla zou veranderen naar de Ka’ba in Mekka, wat later ook gebeurde. Deze gevoelens en de verandering van de qibla voor moslims zijn vastgelegd in de Koran 2:142-152, waar wordt bevestigd dat de qibla voor joden en christenen Jeruzalem is.
Jeruzalem was ook een belangrijke etappe van de diepgaande nachtelijke spirituele reis van de profeet Mohammed, die bekend staat als al-Isra’ wal-Mi’raj (“de nachtelijke reis en de hemelvaart”), tijdens welke hij een visioen van God had. Deze nachtelijke reis wordt in Koran 17:1 beschreven als zijnde van “de heilige moskee” (al-masjid al-haram, d.w.z. het heiligdom van Mekka) naar “de verste moskee” (al-masjid al-aqsa, d.w.z. het heiligdom van Jeruzalem, ook bekend als de Tempelberg).
Volgens de islamitische traditie reisde de profeet op wonderbaarlijke wijze van Mekka naar Jeruzalem en vervolgens omhoog door de zeven hemelen, met als hoogtepunt een rechtstreeks gesprek met en/of een visioen van God. Vóór zijn hemelvaart leidde hij alle voorgaande profeten van God, met inbegrip van alle Bijbelse en Israëlitische profeten, in gebed. Het is in deze zin van voortzetting van het Abrahamitische geloof dat moslims al-masjid al-aqsa (ook bekend als al-haram al-sharif, of “het edele heiligdom”) over het algemeen beschouwen als “Salomo’s tempel”. Dit heiligdom zou het derde heiligste bedevaartsoord van de Islam worden.
De Islamitische heerschappij over Jeruzalem duurde 12 eeuwen, langer dan welke andere heerschappij ook, of die nu Israëlitisch, Romeins, Perzisch of Christelijk was. Tot de politieke hoogtepunten behoorden de verovering van Jeruzalem door kalief Omar, de herovering door Saladin op de kruisvaarders en de herbouw van de stadsmuren door Suleyman de Magnifieke. Bovendien heeft Jeruzalem een sterke islamitische intellectuele en spirituele geschiedenis – van de theoloog Al-Ghazali wordt bijvoorbeeld gezegd dat hij een jaar lang in retraite, meditatie en gebed doorbracht in een van de minaretten van het “Nobele Heiligdom”.
Net als het jodendom en het christendom heeft de islam een aantal betwiste eschatologische profetieën met betrekking tot het einde van de wereld: Jeruzalem komt in sommige van deze profetieën voor. Deze profetieën hebben vooral betrekking op de terugkeer van Jezus Christus om de strijdkrachten van de antichrist (Al-Masih ad-Dajjal) aan het einde van de wereld te verslaan. Sommige van deze gebeurtenissen hebben betrekking op Jeruzalem, Damascus en andere aangrenzende gebieden.
Sinds 1967 is Jeruzalem voor veel moslims een symbool geworden van verzet tegen de Israëlische bezetting van Arabische gebieden en de status van Jeruzalem is een van de belangrijkste kwesties die moeten worden opgelost als onderdeel van een toekomstig vredesakkoord tussen Israëli’s en Arabieren. Intussen noemen extremistische en terroristische groeperingen, zoals Al-Qaida, Isis en de Iraanse Al-Quds strijdmacht, regelmatig “de bevrijding van Jeruzalem” als een van hun belangrijkste doelen.
Dr Usama Hasan is astronoom, imam en senior onderzoeker bij de Quilliam Foundation
{{topLeft}}
{{bottomLeft}}
{{{topRight}}
{{bottomRight}}
{{/goalExceededMarkerPercentage}}
{/ticker}}
{heading}}
{#paragraphs}}
{.}}
{{/paragraphs}}{{highlightedText}}
- Deel op Facebook
- Deel op Twitter
- Deel via Email
- Deel op LinkedIn
- Deel op Pinterest
- Deel op WhatsApp
- Deel op Messenger