Jonathan Romain: Jest to koncepcja religijna, która przekracza czas
Dla Żydów Jerozolima jest nie tylko znaczącym fizycznym miejscem zarówno w przeszłej, jak i obecnej historii Żydów, ale jest równie ważna jako koncepcja religijna, która przekracza czas. Sam obszar był przemierzany przez pierwszego Żyda, Abrahama (ok. 1800 r. p.n.e.), podczas jego wędrówki przez „Ziemię Obiecaną”. Zgodnie z tradycją, miejsce, w którym Abraham niemal złożył w ofierze swego syna Izaaka, ale otrzymał od Boga rozkaz, by tego nie robić, było miejscem, na którym później zbudowano Jerozolimę.
Po tym, jak Izraelici udali się do Egiptu, by uniknąć klęski głodu, zostali zniewoleni, a następnie powrócili do Izraela, to właśnie Jerozolimę wybrał Dawid na swoją stolicę (ok. 1000 r. p.n.e.). Była to więc kluczowa część pierwszego królestwa Izraela. Jerozolima stała się również centrum religijnym, ponieważ to właśnie tam jego syn, Salomon, zbudował Świątynię, narodowe centrum kultu. Głowy wszystkich izraelskich gospodarstw domowych miały obowiązek pielgrzymować tam trzy razy w roku, aby zgromadzić się na trzech głównych świętach.
W czasach biblijnych miasto to było tak ważne, że tym, którzy nie mogli odbyć podróży, zalecano, aby przynajmniej modlili się w kierunku Jerozolimy, a wtedy ich modlitwa zostanie wysłuchana tak, jakby byli tam obecni. Do dziś wszystkie synagogi zwrócone są w stronę Jerozolimy, tak więc nasze modlitwy są tam kierowane zgodnie z tą tradycją. Kiedy Jerozolima została zburzona – przez Babilończyków w 586 r. p.n.e., a po jej odbudowie, ponownie przez Rzymian w 70 r. n.e. – poczucie dotkliwej straty religijnej zostało wyrażone poprzez dodanie do kalendarza żydowskiego dnia pamięci (Tisza B’Av), który jest nadal obchodzony.
Żydzi byli na wygnaniu przez następne 2000 lat, ale zachowali nienaruszoną pamięć o Jerozolimie jako symbolu narodowej jedności. Jak oświadczył Psalm 137: „Jeśli zapomnę o tobie, o Jerozolimie, niech moja prawica zapomni o swojej przebiegłości, a mój język niech przylgnie do dachu moich ust”, zaś w każdą Paschę Żydzi mówią „Za rok w Jerozolimie”. Kiedy w 1948 roku narodziło się państwo Izrael, naturalnym było, że Jerozolima powinna zostać przywrócona jako stolica kraju. Oznacza to, że przeraża nas myśl o podziale Jerozolimy w ramach ugody politycznej, choć jakaś forma podziału byłaby do przyjęcia.
W ciągu wieków Jerozolima nabrała również znaczenia odkupieńczego, opartego na jej podstawowym znaczeniu – ir shalom – miasto pokoju – z nadzieją, że stanie się miejscem harmonii dla wszystkich narodów i stolicą świata będącego w jedności z samym sobą.
Rabbi Jonathan Romain jest pastorem synagogi w Maidenhead
Catherine Pepinster: To święte serce chrześcijańskiej historii
Wejdź do jakiegokolwiek kościoła rzymskokatolickiego, a obrazy na ścianach zabiorą cię prosto do Jerozolimy. Jest to Droga Krzyżowa, seria 14 obrazów, które przedstawiają drogę Jezusa Chrystusa aż do jego śmierci i są zazwyczaj rozważane podczas Wielkiego Postu przez ludzi chodzących wokół kościoła, zatrzymujących się na modlitwę przed każdym obrazem. Tak ważne było udanie się do Jerozolimy i bycie pielgrzymem kroczącym Via Dolorosa – Drogą Boleści – śladami Jezusa, że od czasów średniowiecza w różnych częściach świata stworzono tysiące stacji Drogi Krzyżowej, aby umożliwić to każdemu, nawet jeśli nie mógł sobie pozwolić na podróż do Ziemi Świętej.
Betlejem było miejscem narodzin Jezusa, Nazaret miejscem, gdzie dorastał, ale Jerozolima jest miastem, które naprawdę ma znaczenie dla chrześcijan. To tu Chrystus głosił kazania, tu spożył Ostatnią Wieczerzę z uczniami przed śmiercią, tu został aresztowany, postawiony przed sądem, skazany na śmierć, ukrzyżowany i umarł, człowiek wyśmiewany i torturowany przez okupujących go Rzymian. To właśnie tam, jak wierzą chrześcijanie, jego grób okazał się pusty, a on sam powstał z martwych. Jerozolima jest więc miejscem głębokiego smutku, całkowitego opuszczenia, ale także nadziei i odkupienia. Jest świętym sercem chrześcijańskiej historii.
Jerozolima była głównym celem pielgrzymek od czasu, gdy rzymski cesarz Konstantyn nawrócił się na nową religię chrześcijaństwa. Ale wraz z pragnieniem pielgrzymowania pojawiły się kwestie autorytetu, władzy i własności. Bitwy o Jerozolimę nie tylko zrównały chrześcijan z muzułmanami, ale także spowodowały podziały między różnymi nurtami chrześcijaństwa, a kontrola nad Świętymi Miejscami przechodziła z rąk do rąk pomiędzy wschodnimi i zachodnimi gałęziami chrześcijaństwa. Greccy prawosławni, rzymskokatolicki kościół, Ormianie, wschodni prawosławni oraz koptyjscy, etiopscy i syryjscy prawosławni tradycyjnie mają prawa do Bazyliki Grobu Pańskiego, gdzie kończy się Via Dolorosa w miejscu uważanym za miejsce ukrzyżowania Jezusa i jego pobliskiego grobu. Od czasu do czasu wybuchają bójki o terytorium.
Jerozolima jest jednak dla chrześcijan czymś więcej niż tylko miejscem historycznym: jest także metaforą wszystkiego, czego pragną w tym i przyszłym świecie. Jest to miejsce doskonałe, złote miasto, raj, który pewnego dnia osiągną po śmierci. Symbolizuje również stworzenie nowej ziemi. Podczas gdy prawdziwa Jerozolima była miejscem, w którym rozegrał się dramat odkupienia, inna Jerozolima również może być możliwa, coś, co można zbudować, jak mówi William Blake, w zielonej i przyjemnej ziemi Anglii, odkupionej dzięki wysiłkom na rzecz zmian w społeczeństwie.
Catherine Pepinster jest redaktorką katolickiego tygodnika The Tablet
Usama Hasan: Islamskie panowanie nad Jerozolimą trwało 12 wieków
Jerozolima (znana w języku arabskim jako al-Bayt al-Maqdis – „Uświęcony Dom” – lub po prostu Al-Quds, „Święte Miasto”), jest ważna dla muzułmanów z wielu powodów. Po pierwsze, Jerozolima była pierwszym kierunkiem modlitwy islamu (qibla), zanim został on zmieniony na Mekkę. Kiedy prorok Muhammad rozpoczął swoją misję w 610 r., podążał za Żydami i chrześcijanami, zwracając się w stronę Jerozolimy podczas codziennej modlitwy, widząc w islamie kontynuację i odnowienie rodziny religii Abrahama. Pragnął jednak, aby Bóg zmienił qibla na Ka’ba w Mekce, co stało się później. Te odczucia i zmiana qibla dla muzułmanów są zapisane w Koranie 2:142-152, gdzie potwierdzono, że qibla dla Żydów i chrześcijan to Jerozolima.
Jerozolima była również kluczowym etapem głębokiej nocnej podróży duchowej proroka Muhammada, znanej jako al-Isra' wal-Mi’raj („nocna podróż i wniebowstąpienie”), podczas której miał on wizję Boga. Ta nocna podróż jest opisana w Koranie 17:1 jako od „świętego meczetu” (al-masjid al-haram, czyli sanktuarium w Mekce) do „najdalszego meczetu” (al-masjid al-aqsa, czyli sanktuarium w Jerozolimie, znanego również jako Góra Świątynna).
Zgodnie z tradycją islamską, prorok odbył cudowną podróż z Mekki do Jerozolimy, a następnie w górę przez siedem niebios, której punktem kulminacyjnym była bezpośrednia rozmowa z Bogiem i/lub wizja Boga. Przed swoim wniebowstąpieniem przewodził w modlitwie wszystkim poprzednim prorokom Boga, w tym wszystkim prorokom biblijnym i izraelskim. To właśnie w tym sensie kontynuacji wiary Abrahama muzułmanie powszechnie uważają al-masjid al-aqsa (znany również jako al-haram al-sharif, lub „szlachetne sanktuarium”) za „świątynię Salomona”. Sanktuarium to miało stać się trzecim najświętszym miejscem pielgrzymek islamu.
Islamskie rządy nad Jerozolimą trwały przez 12 wieków, dłużej niż jakiekolwiek inne rządy, czy to izraelskie, rzymskie, perskie czy chrześcijańskie. Najważniejsze wydarzenia polityczne obejmowały podbój miasta przez kalifa Omara, rekonkwistę Saladyna z rąk krzyżowców oraz odbudowę murów miejskich przez Sulejmana Wspaniałego. Ponadto Jerozolima ma silną islamską historię intelektualną i duchową – na przykład teolog Al-Ghazali podobno spędził cały rok na odosobnieniu, medytacji i modlitwie w jednym z minaretów „Szlachetnego Sanktuarium”
Jak judaizm i chrześcijaństwo, islam ma zestaw spornych proroctw eschatologicznych odnoszących się do końca świata: Jerozolima pojawia się w niektórych z tych proroctw. Proroctwa te dotyczą zwłaszcza powrotu Jezusa Chrystusa, aby pokonać siły antychrysta (Al-Masih ad-Dajjal) na końcu świata. Niektóre z tych wydarzeń dotyczą Jerozolimy, Damaszku i innych sąsiednich obszarów.
Od 1967 r. dla wielu muzułmanów Jerozolima stała się symbolem oporu wobec izraelskiej okupacji terytoriów arabskich, a status Jerozolimy jest jedną z kluczowych kwestii, które muszą zostać rozwiązane w ramach jakiegokolwiek przyszłego porozumienia pokojowego między Izraelczykami a Arabami. Tymczasem grupy ekstremistyczne i terrorystyczne, takie jak Al-Kaida, Isis i irańskie siły Al-Quds, regularnie powołują się na „wyzwolenie Jerozolimy” jako jeden ze swoich głównych celów.
Dr Usama Hasan jest astronomem, imamem i starszym badaczem w Fundacji Quilliam
{{topLean}}
{{topLeft}}
{{bottomLeft}}
{{topRight}}
{{bottomRight}}
{{/goalExceededMarkerPercentage}}
{{/ticker}}
{{heading}}
{{#paragraphs}}
{{.}}
{{/paragraphs}}{{highlightedText}}
- Share on Facebook
- Share on Twitter
- Share via Email
- Share on LinkedIn
- Share on Pinterest
- Share on WhatsApp
- Share on Messenger
.