Engel

De term engel, die is afgeleid van het Griekse woord angelos, is het equivalent van het Hebreeuwse woord mal’akh, dat “boodschapper” betekent. De letterlijke betekenis van het woord engel wijst dus meer op de functie of status van dergelijke wezens in een kosmische hiërarchie dan op connotaties van essentie of aard, die een prominente rol hebben gespeeld in de populaire vroomheid, vooral in de westerse religies. Engelen hebben hun betekenis dus in de eerste plaats in wat zij doen en niet in wat zij zijn. Wat voor essentie of inherente natuur zij ook bezitten, het gaat om hun relatie tot hun bron (God, of het ultieme wezen). Door de westerse iconografie (het systeem van beeldsymbolen) van engelen hebben zij echter een essentiële identiteit gekregen die vaak verder gaat dan hun functionele relatie tot het heilige of heilige en hun performatieve relatie tot de profane wereld. Met andere woorden, de volksvroomheid, die zich voedt met grafische en symbolische voorstellingen van engelen, heeft tot op zekere hoogte een semidivijnse of zelfs goddelijke status toegekend aan engelachtige figuren. Hoewel dergelijke voorvallen gewoonlijk niet doctrinair of theologisch worden gesanctioneerd, hebben sommige engelachtige figuren, zoals Mithra (een Perzische god die in het Zoroastrisme een engelachtige bemiddelaar werd tussen hemel en aarde en rechter en bewaarder van de geschapen wereld), met hun eigen culten een semidivijnse of goddelijke status bereikt.

In het Zoroastrisme geloofde men in de amesha spentas, de heilige of vrijgevige onsterfelijken, die functionele aspecten of entiteiten waren van Ahura Mazdā, de Wijze Heer. Een van de amesha spentas, Vohu Manah (Goede Geest), openbaarde aan de Iraanse profeet Zarathustra (Zoroaster; gestorven ca. 551 v. Chr.) de ware God, zijn aard, en een soort ethisch verbond, dat mensen kunnen aanvaarden en gehoorzamen of verwerpen en niet gehoorzamen. Op soortgelijke wijze openbaarde de aartsengel Gabriël ongeveer 1200 jaar later aan de profeet Mohammed (5e-6e eeuw n.Chr.) de Koranʾān (het heilige boek van de Islam) en de ware God (Allah), zijn eenheid, en de ethische en cultische vereisten van de Islam. De bijnamen die worden gebruikt om Gabriël, de boodschapper van God, te beschrijven – “de geest van heiligheid” en “de trouwe geest” – zijn vergelijkbaar met die welke worden toegepast op de amesha spentas van het Zoroastrisme en op de Heilige Geest, de derde persoon van de Drie-eenheid (Vader, Zoon en Heilige Geest), in het Christendom. In deze monotheïstische religies (hoewel het Zoroastrisme later dualistisch werd) en ook in het Jodendom, zijn de functionele kenmerken van engelen duidelijker omschreven dan hun ontologische (of aard van het wezen) kenmerken – behalve in de vele gevallen waarin populaire vroomheid en legende de functionele aspecten hebben verdoezeld.

Verschillende religies, waaronder die van niet-geletterde culturen, hebben een geloof in intermediaire wezens tussen het heilige en het profane rijk, maar het geloof is het meest uitgewerkt in religies van het Westen.