Franciszek Ksawery urodził się 7 kwietnia 1506 r. jako Francisco de Jasso y Xavier w szlacheckiej rodzinie pochodzenia baskijskiego. Podczas studiów w Paryżu (1525-1536) związał się z małym entuzjastycznym zespołem, który został zorganizowany przez Ignacego z Loyoli w Towarzystwo Jezusowe. Wraz z Ignacym przyjął święcenia kapłańskie w Wenecji w 1537 roku. W następnym roku Franciszek udał się do Rzymu, gdzie pomógł w przygotowaniu założenia Towarzystwa Jezusowego.

Podczas pobytu w Rzymie Ksawery zgłosił się na ochotnika, aby wypełnić wakat w portugalskiej delegacji do Azji Wschodniej. Od 1542 do 1549 roku przebywał w Indiach, na Cejlonie, Malakce i we wschodniej Indonezji. W 1549 r. Japonia stała się polem misyjnym Ksawerego. Podczas pobytu w tym kraju Ksawery odkrył, że musi zmienić swoje metody misyjne. Nie konfrontując się już z ludźmi, których uważał za „barbarzyńców”, odnalazł korzenie kultury japońskiej w Chinach, które były zamknięte dla obcokrajowców. W fantastycznej przygodzie Ksawery próbował przemycić się do tego intrygującego imperium. U wybrzeży Chin zmarł, mając ziemię obiecaną w zasięgu wzroku, 19 marca 1552 r.

Ksawery był poszukiwaczem drogi, który improwizował metody misyjne w zmieniających się kontekstach swojego życia. W Goa, portugalskiej twierdzy i stolicy Wschodu, walczył ze skandaliczną wulgarnością kolonialnego chrześcijaństwa. W drugiej fazie, pracując wśród rybaków z niższych kast, którzy przyjęli chrzest, aby uciec przed uciskiem muzułmanów, opracował chrześcijańskie nauczanie dla analfabetów, skupiając się na dzieciach, które uczyły swoich rodziców przesłania Ewangelii, najlepiej w pieśniach. Chrzcił całe wioski, „aż mu ręce opadły”, pozostawiając streszczenie wiary i chronionego przez rząd katechetę, gdy tylko zdecydował się wyruszyć w dalsze rejony. Jego metody misyjne pozostały w zasadzie takie same podczas jego apostolatu w południowo-wschodniej Azji.

Po swojej pełnej przygód podróży do Japonii, Ksawery znalazł się jednak w nowej sytuacji. Zaangażował się w dialog z kompetentnymi i pewnymi siebie partnerami i zdał sobie sprawę, że potrzebne jest inne podejście. Pozostawił to zadanie swoim następcom, którzy przed końcem XVI wieku ochrzcili prawie 1 procent całej populacji i zainaugurowali „chrześcijański wiek w Japonii”. Ksawery podjął następnie próbę odwiedzenia Chin, które stanowiły najważniejszy wpływ kulturowy na wschodnią Azję. Jego misyjna podróż zakończyła się niespełnionym marzeniem.

Z mądrością perspektywy czasu wielu ludzi skrytykowało powierzchowność jego metod. Ważniejsze jest jednak to, że wiele następnych pokoleń uchwyciło jego wizję amplius („dalej”). Zaangażowanie Ksawerego w szybkie rozpowszechnianie Ewangelii sprawiło, że wielu nazywa go „świętym Pawłem w nowoczesnym stylu”, który uczynił z Towarzystwa Jezusowego zakon misyjny. W 1622 r. został kanonizowany, a papież Pius XI ogłosił go (wraz ze św. Teresą z Lisieux) patronem wszystkich misji.