Najtrudniejsze utwory fortepianowe (Hardest Piano Pieces)

1. 1836: Schumann’s Toccata in C Major Op. 7

Get Sheet Music

Schumann uważał, że jest to najtrudniejszy utwór, jaki kiedykolwiek słyszał lub skomponował. Przy pierwszym przesłuchaniu i przez porównanie z niektórymi utworami, które następują w tym artykule, można wybaczyć, aby wyobrazić sobie, że był to stosunkowo prosty utwór do wykonania. Toccata jako forma muzyczna była bardziej powszechna w baroku i straciła na popularności w kolejnych okresach muzycznych. Jedną z cech charakterystycznych toccaty są szybko płynące nuty, które przewijają się przez cały utwór. Właśnie to słyszymy w tym siedmiominutowym utworze Schumanna. Jest ono nieubłagane i stawia przed pianistą wysokie wymagania, łącznie z niezwykle trudnymi odcinkami otwierającymi utwór. Jest to jednak świadectwo wirtuozerii samego Schumanna i być może wczesny przedsmak złożoności jego późniejszych dzieł symfonicznych.

2. 1837: Chopin „Etiuda g-moll op.25

Get Sheet Music

Z oznaczeniem tempa Allegro i oznaczeniem metronomicznym minimum równym 69 uderzeniom na minutę, jako pianista już znajdujesz się na tylnej stopie. Etiuda ta (lub studium), była częścią zbioru studiów, które Chopin skomponował w latach 1832-1837. Ta szczególna etiuda jest szóstą z dwunastu w tym zbiorze. Etiuda ta zyskała sobie przydomek Etiudy tercjowej, ponieważ jest pełna szybkich półnut w prawej ręce, w odstępie tercji. Gra w tercjach jest techniką dość trudną do opanowania i Chopin doskonale zdawał sobie z tego sprawę. W związku z tym poświęca całe studium na pokazanie, jak zdumiewające musiało być dla niego wykonanie tego utworu.

Jest to cudownie radosny utwór, mimo że jego tonacja jest molowa. Chopin wykorzystuje tak wiele cech swojego stylu kompozytorskiego i pianistycznego, że ta krótka kompozycja jest miniaturowym arcydziełem, które stanowi wyzwanie nawet dla najlepszych współczesnych pianistów.

3. 1851: Franz Liszt’s „La Campanella” from the Grandes Etudes de Paganini

Get Sheet Music

Ten stosunkowo krótki utwór został skomponowany przez Liszta, aby uczcić i na wiele sposobów naśladować grę wirtuoza skrzypiec Paganiniego. Oznacza to mały dzwonek i ta cecha pojawia się w całym utworze. Liszt słyszał występy wielkiego Paganiniego wiele lat przed tym, jak utwór osiągnął formę, jaką znamy dzisiaj. Pierwotna kompozycja nosiła tytuł „Grande Fantasie de Bravoura sur la Clochette de Paganini.” Okazały tytuł, niestety, nie dał początek utworowi, który zyskał dużą popularność, często określany był przez niektórych jako niemuzyczny, a nawet nie do zagrania.

W 1838 roku Liszt ponownie opracował muzykę, tym razem wykorzystując temat z Ronda II Koncertu skrzypcowego Paganiniego. „Grande Etude d’execition transcendante d’apres le Caprice de Paganini” nosiło nie mniej skromny tytuł, ale zaowocowało bardziej uroczym i przystępnym utworem koncertowym.

Wreszcie w 1851 roku ukończona została wersja utworu, którą znamy dziś lepiej. Faktura muzyki jest bez wysiłku zwiewna i lekka, ale wymagania techniczne znaczne. Tonacja g-moll odstraszyłaby niejednego pianistę, ale w rzeczywistości dominacja czarnych nut sprawia, że wiele pasaży jest nieco łatwiejszych do wykonania we wskazanym tempie. Warto pamiętać, że sam Liszt wykonałby ten utwór podczas jednego ze swych licznych tournée, przypominając nam, jak znakomitym był pianistą.

4. 1856/7: Charles-Valentin Alkan: Concerto for Solo Piano Op. 39

Get Sheet Music

Alkan komponował prawie wyłącznie na fortepian i raczej niesprawiedliwie zyskał reputację kompozytora, którego twórczość jest w większości nie do zagrania. Urodzony w Paryżu w 1813 roku Alkan wykazał ogromne dary muzyczne od najmłodszych lat. W wieku siedmiu lat po raz pierwszy wystąpił na estradzie koncertowej jako skrzypek, a nie pianista. Dopiero gdy Alkan miał dwanaście lat, paryżanie mogli usłyszeć występ tego niezwykłego muzyka.

Koncert jest częścią znacznie większego dzieła, ogromnego zbioru studiów zatytułowanego „Douze Etudes dans les tons mineurs”. Koncert stanowi ósmą, dziewiątą i dziesiątą część tych studiów, stając się w istocie pierwszą, drugą i trzecią częścią koncertu.

Koncert fortepianowy jest o tyle nietypowy, że w przypadku koncertu należałoby się spodziewać, iż soliście fortepianowemu towarzyszy orkiestra, podczas gdy w tym utworze solista jest zupełnie sam. Stanowi to ciekawe wyzwanie kompozytorskie, przede wszystkim wymaga zróżnicowania brzmieniowego i współgrania solisty z orkiestrą. Koncert Alkana nie zawodzi. Pełno w nim niezwykłych popisów technicznej wirtuozerii skontrastowanych ze szczerymi i głęboko lirycznymi pasażami melodycznymi, z których jego przyjaciel Chopin byłby dumny. To poruszający i zachwycający utwór na ten instrument. Słuchając go, warto się zastanowić, dlaczego Liszt miał się obawiać grać przed Alkanem.

5. 1869: Milij Balakirev: „Islamey” – Oriental Fantasy

Get Sheet Music

Osiągający nieco ponad osiem minut utwór jest jednym z dłuższych przykładów prawdziwie trudnej muzyki fortepianowej. Islamey to utwór zainspirowany rosyjskimi triumfami w bitwach w dawnych królestwach tureckich. Wpływy islamskie przewijają się przez utwór w postaci trzech tematów, które rozwijają się w popis brawurowej wirtuozerii i piękna. Utwór ten stał się popularny jako utwór na bis dla wielu aspirujących i uznanych muzyków.

Przed zakończeniem artykułu chciałbym wspomnieć o kilku dodatkowych utworach, które, jeśli zainspirowały Cię do dalszych poszukiwań, byłyby warte Twojej uwagi. Nawet jeśli powyższe kawałki reprezentują sekcję bardzo trudnych dzieł, to nie jest w żaden sposób rozstrzygający.

Tutaj jest wybór dalszych utworów do zbadania.

6. Beethoven: Piano Sonata No.32; Op.111 in C Minor

Get Sheet Music

7. Liszt: „Transcendental Etudes”

Get Sheet Music

8. Paul de Schlozer: Etude in Ab; Op.1, No.2 – utwór ten jest otoczony kontrowersjami i w rzeczywistości może być dziełem bardziej znanego kompozytora Moritza Moskowskiego.

9. Ravel: „Gaspard de la Nuit” (1908)

.