„Konstruktywizm jest filozoficznym i naukowym stanowiskiem, że wiedza powstaje w procesie aktywnego konstruowania.”
(Mascolol & Fischer, 2005)

„Tak długo jak byli ludzie zadający sobie nawzajem pytania, mieliśmy konstruktywistyczne klasy. Konstruktywizm, nauka o uczeniu się, dotyczy tego, jak wszyscy nadajemy sens naszemu światu, i to naprawdę się nie zmieniło.”
(Brooks, 1999)

Kontekst

Konstruktywizm i konstruktywizm społeczny to dwie podobne teorie uczenia się, które dzielą dużą liczbę podstawowych założeń oraz interpretacyjne stanowisko epistemologiczne.

Oba podejścia

Konstruktywizm społeczny

Głębokie korzenie klasycznej starożytności. Sokrates, w dialogu ze swoimi zwolennikami, zadawał ukierunkowane pytania, które prowadziły jego uczniów do uświadomienia sobie słabości w ich myśleniu. Uczenie się jest postrzegane jako aktywny, a nie pasywny proces, w którym wiedza jest konstruowana, a nie nabywana Konstrukcja wiedzy opiera się na osobistych doświadczeniach i ciągłym testowaniu hipotez Każda osoba ma inną interpretację i konstrukcję procesu wiedzy, opartą na przeszłych doświadczeniach i czynnikach kulturowych.

Podkreśla się zespołowy charakter uczenia się oraz znaczenie kontekstu kulturowego i społecznego Wierzy się, że wszystkie funkcje poznawcze mają swoje źródło i są wyjaśniane jako produkty interakcji społecznych Uczenie się jest czymś więcej niż przyswajaniem nowej wiedzy przez uczących się; jest to proces, w którym uczący się są zintegrowani ze wspólnotą wiedzy.Uważał, że konstruktywiści, tacy jak Piaget, przeoczyli społeczną naturę języka i w konsekwencji nie zrozumieli, że uczenie się jest procesem opartym na współpracy.

Założenia podstawowe

Jonassen (1994) zaproponował, że istnieje osiem cech, które podkreślają konstruktywistyczne środowiska uczenia się i mają zastosowanie do obu perspektyw:

1. Konstruktywistyczne środowiska uczenia się zapewniają wielorakie reprezentacje rzeczywistości.
2. Wielokrotne reprezentacje pozwalają uniknąć nadmiernych uproszczeń i reprezentują złożoność rzeczywistego świata.
3. Konstruktywistyczne środowiska nauczania kładą nacisk na konstruowanie wiedzy, a nie na jej reprodukcję.
4. Konstruktywistyczne środowiska nauczania kładą nacisk na autentyczne zadania w znaczącym kontekście, a nie na abstrakcyjne instrukcje wyrwane z kontekstu.
6. Konstruktywistyczne środowiska nauczania zapewniają środowiska uczenia się, takie jak rzeczywiste otoczenie lub uczenie się oparte na przypadku, zamiast z góry ustalonych sekwencji instrukcji.
7. Konstruktywistyczne środowiska nauczania zachęcają do przemyślanej refleksji nad doświadczeniem.
8. Konstruktywistyczne środowiska nauczania „umożliwiają konstruowanie wiedzy zależnej od kontekstu i treści.”
9. Konstruktywistyczne środowiska uczenia się wspierają „wspólne konstruowanie wiedzy poprzez negocjacje społeczne, a nie rywalizację między uczącymi się o uznanie.”

Epistemologia

Domyślną epistemologią w edukacji jest empiryczne/redukcjonistyczne podejście do nauczania i uczenia się. Z drugiej strony, wspólną podstawą epistemologiczną dla tych dwóch perspektyw jest interpretatywizm, gdzie uważa się, że wiedza jest zdobywana poprzez zaangażowanie w treść zamiast imitacji lub powtarzania (Kroll & LaBoskey, 1996).

Nie ma wiedzy absolutnej, jest tylko nasza interpretacja. Zdobywanie wiedzy wymaga zatem od jednostki rozważenia informacji i – w oparciu o swoje wcześniejsze doświadczenia, osobiste poglądy i tło kulturowe – skonstruowania interpretacji informacji, która jest jej przedstawiana.

Uczniowie „konstruują” swoje własne znaczenie, opierając się na swojej wcześniejszej wiedzy i doświadczeniu. Nowe pomysły i doświadczenia są zestawiane z istniejącą wiedzą, a uczący się konstruuje nowe lub dostosowane zasady, aby nadać sens światu. W takim środowisku nauczyciel nie może kierować procesem uczenia się uczniów, ponieważ każdy z nich będzie miał inny pogląd na rzeczywistość, a uczniowie będą podchodzić do nauki, mając już własne konstrukcje świata.

Style nauczania oparte na tym podejściu oznaczają zatem świadomy wysiłek, aby odejść od tych „tradycyjnych, obiektywistycznych modeli dydaktycznych, zorientowanych na pamięć modeli transmisyjnych” (Cannella & Reiff, 1994) na rzecz podejścia bardziej skoncentrowanego na uczniu.

Główni teoretycy

John Dewey (1933/1998) jest często wymieniany jako filozoficzny założyciel tego podejścia. Bruner (1990) i Piaget (1972) są uważani za głównych teoretyków wśród konstruktywistów poznawczych, podczas gdy Wygotski (1978) jest głównym teoretykiem wśród konstruktywistów społecznych.

Dewey

John Dewey odrzucił koncepcję, że szkoły powinny skupiać się na powtarzalnym, odtwórczym zapamiętywaniu & Zaproponował metodę „kierowanego życia” – uczniowie angażowaliby się w praktyczne warsztaty w świecie rzeczywistym, w których demonstrowaliby swoją wiedzę poprzez kreatywność i współpracę. Uczniowie powinni mieć możliwość myślenia od siebie i wyrażania swoich myśli.

Dewey wzywał do tego, aby edukacja była oparta na prawdziwym doświadczeniu. Napisał: „Jeśli masz wątpliwości co do tego, jak przebiega proces uczenia się, zaangażuj się w długotrwałe dociekanie: studiuj, zastanawiaj się, rozważaj alternatywne możliwości i dojdź do swojego przekonania opartego na dowodach.”

Piaget

Piaget odrzucił pogląd, że uczenie się jest biernym przyswajaniem danej wiedzy. Zamiast tego zaproponował, że uczenie się jest dynamicznym procesem składającym się z kolejnych etapów adaptacji do rzeczywistości, podczas których uczący się aktywnie konstruują wiedzę poprzez tworzenie i testowanie swoich własnych teorii świata.

Aczkolwiek mniej współczesna & wpływowa, zainspirowała kilka ważnych zasad edukacyjnych, takich jak:

• Uczenie się przez odkrywanie
• Wrażliwość na gotowość dzieci
• Akceptacja różnic indywidualnych
• Uczącym się nie narzuca się wiedzy – tworzą ją dla siebie

Powszechnym nieporozumieniem dotyczącym konstruktywizmu jest to, że instruktorzy nigdy nie powinni mówić uczniom niczego bezpośrednio, ale zamiast tego powinni zawsze pozwalać im na samodzielne konstruowanie wiedzy. Jest to tak naprawdę mylenie teorii pedagogiki (nauczania) z teorią poznania. Konstruktywizm zakłada, że cała wiedza jest konstruowana na podstawie wcześniejszej wiedzy uczącego się, niezależnie od tego, jak jest nauczana. Dlatego nawet słuchanie wykładu wiąże się z aktywnymi próbami konstruowania nowej wiedzy.

Bruner

Pod wpływem Wygotskiego Bruner podkreśla rolę nauczyciela, języka i instrukcji. Uważał, że uczący się wykorzystują różne procesy w rozwiązywaniu problemów, że różnią się one w zależności od osoby i że interakcja społeczna leży u podstaw dobrego uczenia się.

Bruner opiera się na sokratejskiej tradycji uczenia się poprzez dialog, zachęcając uczącego się do oświecenia się poprzez refleksję. Staranne opracowanie programu nauczania jest niezbędne, aby jeden obszar opierał się na drugim. Uczenie się musi być zatem procesem odkrywczym, w którym uczniowie tworzą swoją własną wiedzę, przy aktywnym dialogu z nauczycielami, bazując na wiedzy już posiadanej.

Bruner zainicjował zmiany w programie nauczania w oparciu o założenie, że uczenie się jest aktywnym, społecznym procesem, w którym uczniowie konstruują nowe idee i koncepcje w oparciu o swoją dotychczasową wiedzę. Podaje on następujące zasady konstruktywistycznego uczenia się:

• Instrukcja musi dotyczyć doświadczeń i kontekstów, które sprawiają, że uczeń chce i może się uczyć (gotowość).
• Instrukcja musi być tak skonstruowana, by mogła być łatwo przyswojona przez ucznia (organizacja spiralna).
• Instrukcje powinny być zaprojektowane tak, aby ułatwić ekstrapolację i lub wypełnić luki (wyjście poza podane informacje).

Vygotsky

Konstruktywizm społeczny został opracowany przez Vygotsky’ego. Odrzucił on założenie Piageta, że możliwe jest oddzielenie uczenia się od jego kontekstu społecznego.

Według Wygotskiego:

Każda funkcja w rozwoju kulturowym dziecka pojawia się dwukrotnie: najpierw na poziomie społecznym, a później indywidualnym; najpierw między ludźmi (interpsychologicznym), a następnie wewnątrz dziecka (intrapsychologicznym). Dotyczy to w równym stopniu uwagi wolicjonalnej, pamięci logicznej, jak i tworzenia pojęć. Wszystkie wyższe funkcje powstają jako rzeczywiste relacje między jednostkami. (s. 57)

Pomimo że Wygotski zmarł w wieku 38 lat w 1934 roku, większość jego publikacji ukazała się w języku angielskim dopiero po 1960 roku. W latach 80. badania Deweya i Wygotskiego połączyły się z pracami Piageta z zakresu psychologii rozwojowej, tworząc szerokie podejście konstruktywizmu. Podstawowym założeniem konstruktywizmu jest to, że uczniowie uczą się poprzez działanie, a nie obserwację. Uczniowie wnoszą wcześniejszą wiedzę do sytuacji uczenia się, w której muszą krytykować i ponownie oceniać jej zrozumienie.

Ten proces interpretacji, artykulacji i ponownej oceny jest powtarzany do momentu, w którym mogą wykazać się zrozumieniem tematu.

Modele uczenia się

Konstruktywistyczny

1. Uczenie się przez odkrywanie (Bruner)W uczeniu się przez odkrywanie uczeń jest stawiany w sytuacjach rozwiązywania problemów, w których musi czerpać z przeszłych doświadczeń i istniejącej wiedzy, aby odkryć fakty, związki i nowe informacje.

Uczniowie są bardziej skłonni do zachowania wiedzy zdobytej poprzez zaangażowanie w rozwiązywanie problemów w świecie rzeczywistym i w kontekście, niż poprzez tradycyjne metody przekazywania wiedzy.

Modele, które są oparte na modelu uczenia się przez odkrywanie obejmują: kierowane odkrywanie, uczenie się oparte na problemach, uczenie się oparte na symulacji, uczenie się oparte na przypadkach i uczenie się incydentalne.

1. Teoria rozwoju poznawczego Piageta (1970)/koncepcja równowagi (1985)Piaget (1970) zaproponował, że dzieci przechodzą przez sekwencję czterech etapów, które w założeniu mają odzwierciedlać jakościowe różnice w zdolnościach poznawczych dzieci. Później (1985) rozszerzył tę teorię, aby wyjaśnić, w jaki sposób nowe informacje są kształtowane tak, aby pasowały do istniejącej wiedzy uczącego się, a istniejąca wiedza jest modyfikowana, aby dostosować ją do nowych informacji. Główne pojęcia w tym procesie poznawczym obejmują:

• Asymilacja: zachodzi, gdy uczący się postrzega nowe obiekty lub wydarzenia w kategoriach istniejących schematów lub operacji. Informacje te są porównywane z istniejącymi strukturami poznawczymi
• Akumulacja: ma miejsce, gdy istniejące schematy lub operacje muszą zostać zmodyfikowane, aby uwzględnić nowe doświadczenie
• Ekwilibracja: jest to główny proces rozwojowy, obejmujący zarówno asymilację, jak i akomodację. Anomalie doświadczenia tworzą stan nierównowagi, który może być rozwiązany tylko wtedy, gdy przyjęty zostanie bardziej adaptacyjny, bardziej wyrafinowany sposób myślenia.

Konstruktywizm społeczny

1. Język, kultura, & WiedzaWygotski (1934) podkreślał rolę języka i kultury w rozwoju poznawczym i w tym, jak postrzegamy świat, i twierdził, że zapewniają one ramy, dzięki którym doświadczamy, komunikujemy się i rozumiemy rzeczywistość.

Demonstrował znaczenie języka w uczeniu się, pokazując, że u niemowląt komunikacja jest warunkiem wstępnym do nabycia przez dziecko pojęć i języka. Ale sugeruje, że ludzie uczą się mając na uwadze znaczenie i osobiste znaczenie, a nie tylko zwracając uwagę na fakty:

Nie widzę świata po prostu w kolorze i kształcie, ale także jako świat z sensem i znaczeniem. Nie widzę tylko czegoś okrągłego i czarnego z dwiema wskazówkami; widzę zegar…. (s. 39)

Język i schematy pojęciowe, które są przekazywane za pomocą języka, są zasadniczo zjawiskami społecznymi. Wiedza nie jest po prostu konstruowana, jest współkonstruowana.

2. Strefa najbliższego rozwojuWygotski uważał, że uczenie się odbywa się w Strefie najbliższego rozwoju. W niej uczniowie mogą, z pomocą dorosłych lub dzieci bardziej zaawansowanych, opanować pojęcia i idee, których nie są w stanie zrozumieć samodzielnie. Model ten ma dwa poziomy rozwoju:

1. Poziom rzeczywistego rozwoju – punkt, który uczeń już osiągnął & może rozwiązywać problemy samodzielnie.
2. Poziom potencjalnego rozwoju (ZDP) – punkt, który uczeń jest w stanie osiągnąć pod kierunkiem nauczycieli lub we współpracy z rówieśnikami.

ZDP to poziom, na którym odbywa się uczenie się. Składają się na niego struktury poznawcze, które dopiero dojrzewają, ale które mogą dojrzeć tylko pod kierunkiem lub we współpracy z innymi.

Strefa Proksymalnego Rozwoju

Białe koło: to, czego uczeń może się nauczyć bez pomocy
Niebieskie koło: to, czego uczeń może się nauczyć z pomocą
ZDP: obszar „potencjału”, w którym następuje uczenie się

Aby zapewnić rozwój w ZDP, otrzymana pomoc/poradnictwo musi posiadać pewne cechy:

1. Intersubiektywność – proces, w którym dwóch uczestników rozpoczynających zadanie z różnymi rozumieniami dochodzi do wspólnego rozumienia (Newson & Newson, 1975). Tworzy to wspólną płaszczyznę komunikacji, ponieważ każdy z partnerów dostosowuje się do perspektywy drugiego.
2. Rusztowanie – dostosowanie wsparcia oferowanego podczas sesji nauczania do aktualnego poziomu funkcjonowania dziecka. Obejmuje to formę interakcji, która ma miejsce, gdy poszczególne osoby pracują nad zadaniami takimi jak łamigłówki czy zadania naukowe.
3. Kierowane uczestnictwo – szersze pojęcie niż rusztowanie, które odnosi się do wspólnych przedsięwzięć pomiędzy ekspertami i mniej ekspertami

.