Eklezjastyk, zwany też Mądrością Jezusa Syna Syracha, deuterokanoniczne dzieło biblijne (przyjęte do kanonu rzymskokatolickiego, ale niekanoniczne dla Żydów i protestantów), wybitny przykład mądrościowego gatunku literatury religijnej, popularnego we wczesnym okresie hellenistycznym judaizmu (III w. p.n.e. do III w. n.e.). Księga ta pojawiła się w Septuagincie, greckim przekładzie Biblii hebrajskiej, choć później została odrzucona przez Żydów jako apokryf. Podobnie jak inne wielkie księgi mądrościowe (Przysłów, Eklezjastesa, Hioba, Mądrości Salomona), Eklezjastyk zawiera praktyczne i moralne reguły oraz napomnienia, często uporządkowane tematycznie – np. obłuda, szczodrość, szacunek synowski. Mądrość, uosobiona jako Sophia, czyli Pani Mądrość, wygłasza rozbudowany dyskurs na temat wiecznej relacji z Bogiem (rozdz. 24) i jest utożsamiana z Prawem Mojżeszowym (zob. Tora).
Tekst ten jest jedynym dziełem apokryficznym, którego autor jest znany. Został napisany po hebrajsku w Palestynie ok. 180-175 r. p.n.e. przez Ben Sira, który był prawdopodobnie skrybą dobrze zorientowanym w prawie i obyczajach żydowskich.
Wnuk Ben Sira, którego imię nie jest znane, przewiózł księgę do Aleksandrii i krótko po 132 r. p.n.e. przetłumaczył ją na język grecki dla greckojęzycznych Żydów. Tłumaczenie to miało zapewne na celu zachęcenie do przestrzegania wierzeń i zwyczajów przodków oraz obronę żydowskich doktryn religijnych poprzez ukazanie zasadniczej zgodności między judaizmem a hellenistycznymi prawdami filozoficznymi. Koncepcja „mądrości” jako aktywnej emanacji Boga, na przykład, jest blisko zbliżona do stoickiej koncepcji uniwersalnego logosu.
Księga zachowała się w tekście greckim i w tekstach hebrajskich, z których część została odkryta w latach 1896-97 w genizie („repozytorium”) Synagogi Ezdrasza w Kairze i wśród zwojów znad Morza Martwego.