26 marca 2018 – Michael Green

Pocztówka ze stripem Las Vegas, ok. lata 80. XX wieku. Image credit: Brian, Flickr Commons, CC BY-NC 2.0

Nota redaktora: Jest to trzeci z serii kawałków skupionych na Las Vegas i jego regionalnej tożsamości, które zostaną opublikowane przed i podczas Dorocznego Spotkania NCPH w Las Vegas w kwietniu.

Jeśli członkowie NCPH chcą dowodu na to, że mafia nie ma już władzy w mieście goszczącym ich konferencję w tym roku, spróbujcie znaleźć specjalne żeberka za 99 centów.

Kiedy dorastałem w Las Vegas, mieliśmy tanie jedzenie. Właściciel okolicznego kasyna, w którym moja rodzina często jadała, miał powiązania z mafią chicagowską. Kiedy miałem około czterech lat, jego menadżer, który miał podobne powiązania, posadził mnie na swoim kolanie, a następnie poprosił moją rodzinę o żeberka. Moi dziadkowie wrzucili wystarczająco dużo monet do automatów, aby to usprawiedliwić.

Teraz piszę i uczę o miejscu, w którym dorastałem, i jestem członkiem zarządu popularnego, uznanego w kraju muzeum, które bada historię mafii i funkcjonariuszy prawa, którzy walczyli i pokonali ludzi stojących za nią. Las Vegas się zmieniło, tak jak i ja.

Gdy zorganizowane grupy przestępcze posiadały hotele-kasyna na Las Vegas Strip, zwykle pobierały mniejsze opłaty za jedzenie, rozrywkę i pokoje. Rozumowali, że wygrają wystarczająco dużo przy stołach. Poza tym, te pieniądze łatwiej było zgarnąć i odesłać na wschód, aby zainwestować je w inne działania mafii.

Dziś Las Vegas jest o wiele bardziej korporacyjne i wydaje się bezosobowe, ponieważ ośrodki są o wiele większe. Są one również lepsze. Las Vegas jest droższe, ale nie w sposób oszałamiający. Dostajesz to, za co płacisz: bardziej luksusowe pokoje, pokazy z bardziej wyszukaną technologią, gwiazdy występujące w najnowocześniejszych arenach oraz lepsze i bardziej zróżnicowane etnicznie jedzenie w restauracjach, które często noszą nazwiska znanych na całym świecie szefów kuchni.

W czasach mojej młodości Las Vegas było bardziej znane z hazardu i świetnej rozrywki, ale także z obsługi diaspory gangsterów. Moja rodzina przeniosła się do Las Vegas w 1967 roku. Kuzyn pomógł mojemu ojcu rozpocząć pracę jako sprzedawca w kasynie. Trafił do Stardust Hotel, gdzie rozdawał blackjacka i inne gry.

W końcu mój ojciec miał wątpliwą przyjemność zostać zwolnionym przez Franka „Lefty’ego” Rosenthala. Jeśli widziałeś film Casino, to był on postacią graną przez Roberta DeNiro. Nie wyglądali i nie brzmieli tak samo; Martin Scorsese i Nicholas Pileggi pozwolili sobie na trochę swobody. Teraz na wolności od Stardust, mój ojciec pracował przez 20 lat w Showboat, należącym do korporacji, ale zbudowanym przez mafiosów z Cleveland, którzy zbudowali również Stardust.

Plakat kinowy „Casino”. Image credit: Wikimedia Commons

Kasyno zawiera eksplozję. Postać DeNiro wsiada do samochodu i ten wybucha. To samo przydarzyło się Rosenthalowi. W 1982 roku, kiedy doszło do prawdziwego zamachu, skończyłem szkołę średnią i zacząłem pracować dla lokalnej gazety, The Valley Times, która odkryła wiele historii o mafii, które stały się podstawą tego filmu.

Nie miałem okazji opisać zamachu na samochód Rosenthala, ale następnej nocy dowiedziałem się, że lata wcześniej, kiedy był lokalną potęgą, Rosenthal zadzwonił do naszego wydawcy, Boba Browna, i kazał mu zwolnić naszego redaktora za obrazę. Brown pomagał Rosenthalowi wyłudzać pieniądze dla Stardust i innych kasyn, które prowadził: Rosenthal płacił niebotycznie wysokie ceny za reklamy, nasza gazeta oddawała nadwyżkę; gazeta przetrwała dzięki wpływom z reklam, a skąpstwo trwało nadal. Brown nie zwolnił naszego redaktora, tylko wysłał go na dwa tygodnie na wakacje i usunął jego nazwisko z listy pracowników. Do czasu jego powrotu, tak jak oczekiwał tego Brown, Rosenthal zapomniał o wszystkim.

Do czasu, gdy ukończyłem UNLV z tytułem magistra w 1988 roku, wpływy mafii w przemyśle turystycznym Las Vegas były już bardzo ograniczone. Departament Sprawiedliwości postawił w stan oskarżenia i skazał większość kluczowych postaci mafii. Stanowe organy regulacyjne odebrały licencje na prowadzenie działalności hazardowej osobom z nimi powiązanym. Korporacje odgrywały coraz większą rolę w kasynach. A przyjaciel Rosenthala, Anthony Spilotro, kolega z chicagowskiej mafii wysłany do Las Vegas, by kontrolować uliczne gangi, zginął gwałtownie z rąk swoich kolegów.

Wziąłem to tło do mojej pracy historycznej. Moje wykształcenie dotyczy XIX-wiecznej Ameryki, ale zacząłem pisać i uczyć historii lokalnej jeszcze przed uzyskaniem doktoratu. Mieszkańcy Las Vegas od dawna są zafascynowani swoją historią, w przeciwieństwie do tych, którzy uważają, że wysadzamy ją w powietrze, tak jak mafia wysadziła samochód Rosenthala. W rzeczywistości Las Vegas imploduje swoje starsze kasyna, ale poza tym wykonuje coraz lepszą robotę zachowując swoje starsze budynki.

Jednym z nich jest neoklasycystyczny gmach sądu federalnego z 1933 roku w centrum miasta. W nowym stuleciu prawie wszystkie biura federalne opuściły budynek, a rząd planował go zburzyć. Burmistrz Las Vegas Oscar Goodman był adwokatem, często reprezentującym gangsterów. W tym budynku prowadził swoją pierwszą sprawę i chciał go ocalić. Urzędnicy federalni odpowiedzieli, że miasto może go mieć za 1$, jeśli stanie się on centrum kulturalnym i będzie spełniał standardy federalne przy wszelkich renowacjach.

Muzeum mafii, Las Vegas. Image credit: Mob Museum website

Goodman zaproponował muzeum o mafii. Skończyło się na konsultacjach z konsultantami badającymi projekt dla miasta, a następnie z kuratorami składającymi gotowy produkt. Badania i czytanie o walkach z udziałem mafii, organów ścigania i stanowych regulatorów w latach 70. i 80. przeniosły mnie z powrotem do czasów młodości, kiedy oglądałem rozwój wydarzeń w prasie i w wiadomościach.

Muzeum zostało otwarte 14 lutego 2012 r., ponieważ musiało: jednym z kluczowych eksponatów jest ściana, na której ludzie Ala Capone ustawili część załogi Bugsa Morana i dokonali masakry w Dzień Świętego Walentego w 1929 roku. W następnym roku stary przyjaciel Capone’a otworzył klub nocny na terenie dzisiejszego Las Vegas Strip. A w noc po otwarciu, na imprezie z tej okazji, wszedłem do pokoju między Henry’ego Hilla, głównego bohatera Goodfellas, a Franka Cullottę, który był płatnym zabójcą Spilotro, zanim został świadkiem i zeznawał na korzyść oskarżenia.

Tylko w Las Vegas? Być może. Kiedy kupiłem dom, w którym mieszkamy z żoną w podmiejskiej dzielnicy na wschód od UNLV, zapytałem poprzedniego właściciela, czy okolica jest bezpieczna. Odpowiedział: „Było o wiele bezpieczniej, kiedy Spilotro mieszkał za rogiem”. Każdego dnia, kiedy wychodzę z domu, widzę dom, w którym Spilotro przycinał swój żywopłot. Era mafii w Las Vegas może i się skończyła, ale w naszej przeszłości i teraźniejszości wciąż jest z nami.

~Michael Green jest profesorem nadzwyczajnym historii w UNLV i autorem kilku książek o Nevadzie i Las Vegas, a także programu historycznego Nevada Public Radio „Nevada Yesterdays”. Jest członkiem zarządu i przewodniczącym komitetu merytorycznego The Mob Museum, a także dyrektorem Preserve Nevada, organizacji zajmującej się ochroną zabytków w stanie Nevada