Języki w Gwatemali są bardzo rozległe. Dziś zbadamy różne języki, którymi się posługują:
Język hiszpański w Gwatemali
Możesz zauważyć, że hiszpański gwatemalski nie zawsze brzmi jak hiszpański, który jest używany w innych krajach. Atrakcyjną cechą gwatemalskiego hiszpańskiego jest to, że jest to bardzo jasna wersja języka. Gwatemalczycy nie seplenią. W przeciwieństwie do wielu swoich sąsiadów z Ameryki Środkowej i Karaibów, Gwatemalczycy nie opuszczają liter w wyrazach. W pewnym sensie, hiszpański gwatemalski jest czystszym hiszpańskim niż hiszpański używany w Hiszpanii.
Hiszpański gwatemalski jest tak czysty częściowo dlatego, że jest językiem ojczystym tylko trochę więcej niż połowy populacji Gwatemali. Wszyscy inni w Gwatemali mówią po hiszpańsku jako drugim językiem lub wcale. Większość z tych ludzi mówi jednym z 23 rdzennych języków Gwatemali, a 21 z tych języków to Majowie.
Języki Majów w Gwatemali
21 języków Majów w Gwatemali ma od milionów użytkowników do zaledwie kilku tysięcy. Największym z nich jest K’iche. Językiem K’iche posługuje się od jednego do dwóch milionów osób, co czyni go największym językiem Majów w Gwatemali. Q’eqchi', Mam i Kachiquel to kolejne duże języki Majów w tym kraju. Każdy z nich ma około pół miliona użytkowników. Quetzaltenango jest w większości podzielone między mówców K’iche i Mam. K’iche jest nieco bardziej powszechny w samym mieście, podczas gdy Mam jest bardziej powszechny w okolicznych obszarach.
Mieszkańcy obszaru, który rozciąga się od wschodniej części jeziora Atitlan aż do Guatemala City, posługują się językiem Katchiquel. Q’eqchi obejmuje duży obszar, gdzie górzyste wyżyny Gwatemali schodzą do dżunglowej niziny El Peten w północnej części kraju.
Język Garifuna w Gwatemali
Nie wszystkie języki Majów. Dwa z rdzennych języków w Gwatemali – Garifuna i Xinca – pochodzą z innych miejsc. Mieszkańcy karaibskiego wybrzeża Gwatemali i innych krajów Ameryki Środkowej posługują się językiem garifuna. Jest to trochę misz-masz: chociaż posiada pewne cechy wspólne z językami używanymi przez rdzennych mieszkańców Ameryki Południowej, zapożycza również wiele z hiszpańskiego, francuskiego i angielskiego.
Język Xinca w Gwatemali
Xinca jest niepewnego pochodzenia, chociaż wydaje się, że pochodzi od ludów nie-majskich żyjących na południe i wschód od dzisiejszej Gwatemali. Mocno zagrożony, obecnie jest tylko kilkaset osób, które potrafią się nim posługiwać.
Przyszłość rdzennych języków w Gwatemali
Xinca nie jest jedynym rdzennym językiem w Gwatemali, który jest zagrożony. Podczas gdy języki takie jak K’iche i Q’echi' są nadal silne, z milionami lub setkami tysięcy mówiących, inne wydają się podupadać. Chociaż trudno jest znaleźć wiarygodne dane na temat perspektyw mniej popularnych języków tubylczych w Gwatemali, niektóre dowody wskazują na to, że obecne pokolenie dzieci dorastających w społecznościach, w których tradycyjnie mówi się tymi językami, nie adaptuje ich tak łatwo, jak pokolenia wcześniejsze.
Jeśli jednak przyjedziesz do Xela, nadal usłyszysz K’iche i Mam mówione na ulicach. Zobaczysz wielu ludzi w strojach tubylczych. I być może nawet sam złapiesz dwa słowa w jednym z tych języków.
Dowiedz się więcej o podróżach do Gwatemali
Wolontariat i podróże kulturowe w sercu Gwatemali:
Dowiedz się więcej
Dowiedz się więcej