Summary of the Book of Deuteronomy

To streszczenie Księgi Powtórzonego Prawa zawiera informacje o tytule, autorze (autorach), dacie napisania, chronologii, temacie, teologii, zarysie, krótkim przeglądzie i rozdziałach Księgi Powtórzonego Prawa.

Tytuł

Hebrajska nazwa księgi brzmi �elleh haddebarim („To są słowa”) lub prościej debarim („słowa”; zob. 1,1). Słowo „Deuteronomium” (oznaczające „powtórzenie prawa”) powstało w wyniku błędnego tłumaczenia w Septuagincie (przedchrześcijańskim greckim przekładzie OT) i łacińskiej Wulgacie zdania z Pwt 17,18, które po hebrajsku oznacza „odpis tego prawa”. Błąd ten nie jest jednak poważny, gdyż Księga Powtórzonego Prawa jest w pewnym sensie „powtórzeniem prawa” (zob. Struktura i Zarys).

Autor i data napisania

Sama księga przypisuje większość swojej treści Mojżeszowi (zob. 1,1,5; 31,24 i przypisy). Z tego powodu OT w innych miejscach przypisuje Mojżeszowi większą część Pwt i innego prawodawstwa Pięcioksięgu (zob. np. Joz 1,7-8; 23,6; 1Ki 2,3; 8,53; Mal 4,4 i przypisy). Podobnie Jezus przypisał Pwt 24,1 Mojżeszowi (Mt 19,7-8; Mk 10,3-5), Piotr przypisał Pwt 18,15,18-19 Mojżeszowi (Ac 3,22-23), podobnie Szczepan (zob. Ac 7,37-38 i przypisy), a Paweł przypisał Pwt 32,21 Mojżeszowi (Ro 10,19). Zob. także Mt 22,24 i przypis; Mk 12,18-19; Łk 20,27-28. Jednocześnie wydaje się jasne, że ramy narracyjne, w których umieszczony jest materiał mojżeszowy (np. preambuła i zakończenie; zob. też 5,1; 27,1,9,11; 29,1-2; 31,1,7,9-10, 14-25,30; 32,44-46,48-52; 33,1-2), pochodzą z innej – i nieznanej – ręki. Zob. Wstęp do Księgi Rodzaju: Author and Date of Writing.

Historical Setting

Deuteronomium lokalizuje Mojżesza i Izraelitów na terytorium Moabu w rejonie, gdzie Jordan wpada do Morza Martwego (1,5). Jako swój ostatni akt w tym ważnym czasie przekazania przywództwa Jozuemu, Mojżesz wygłosił swoje pożegnalne przemówienia, aby przygotować lud do wejścia do Kanaanu. Mojżesz podkreślił w nich prawa, które były szczególnie potrzebne w takim czasie, i przedstawił je w sposób odpowiedni do sytuacji. W przeciwieństwie do rzeczowych opowiadań z Księgi Kapłańskiej i Liczb, tutaj słowa Mojżesza płyną prosto z jego serca, gdy ten sługa Pański nalega, by Bóg zwrócił się do swego ludu Izraela.

Specjalna funkcja w Biblii

Trajektoria opowiadania, które rozwija się w Księdze Rodzaju i Księdze Liczb, wydaje się wymagać relacji o podboju Kanaanu, jaką znajdujemy w Księdze Jozuego, aby zamknąć ruch od obietnicy do spełnienia (zob. Wprowadzenie do Księgi Jozuego: tytuł i temat). Ale Deuteronomium interweniuje jako potężne przerwanie. Tutaj jest bardzo mało ruchu naprzód. Pod koniec Księgi Liczb Izrael jest „na równinach Moabu, nad Jordanem, naprzeciw Jerycha” (Nu 36,33), a pod koniec Księgi Powtórzonego Prawa lud nadal tam jest (Pwt 34,8), czekając na przejście przez Jordan (zob. Joz 1,2). Wszystko, co się wydarzyło, to przejście od posługi Mojżesza jako rzecznika i oficjalnego przedstawiciela Boga do posługi Jozuego, który go zastąpił (Pwt 34,9; zob. Joz 1,1-2). Jednak ostatnie działania Mojżesza jako sługi wyznaczonego przez Pana do kontaktów z Izraelem są tak doniosłe, że relacja o nich w Księdze Powtórzonego Prawa stanowi zakończenie Pięcioksięgu, podczas gdy Księga Jozuego, opowiadająca o początkowym spełnieniu obietnic danych patriarchom i o zakończeniu misji, z którą Mojżesz został wysłany (zob. Nu 17, 15-23; Joz 21, 43-45), służy za wstęp do Proroków dawnych.

Deuteronomium tworzy więc długą przerwę w rozwoju historii odkupienia:

1. wyzwolenia z niewoli u światowej potęgi (Egipt) do miejsca na ziemi, gdzie Izrael może być wolnym ludem pod panowaniem Boga;
2. wyzwolenia z braku korzeni w świecie postbabelskim (Abraham, Izaak i Jakub) do bezpieczeństwa i „odpoczynku” (zob. Pwt 3:20 i uwaga; 12, 10; 25, 19) w ziemi obiecanej;
3. o wyzwoleniu z życia wygnania z Bożego ogrodu (Ge 3) do życia w ziemi Pańskiej, w której Pan rozbił swój namiot (Joz 22, 19).

Lecz w tej długiej przerwie na progu ziemi obiecanej Mojżesz, w tym odnowieniu przymierza synajskiego, przypomniał Izraelowi obszernie, czego Pan wymagał od nich jako od swego ludu, jeśli mieli przekroczyć Jordan, objąć w posiadanie ziemię obiecaną i tam cieszyć się obiecanym „odpoczynkiem” we wspólnocie z Nim. Było to słowo, które Izrael potrzebował słyszeć wciąż na nowo. Czytając Pięcioksiąg, Izrael był wciąż na nowo przyprowadzany na próg ziemi obiecanej i jej obiecanego „odpoczynku”, aby ponownie usłyszeć to ostatnie słowo Boga przez Jego sługę Mojżesza (zob. także Ps 95, 7b-22). Z tego powodu cała historia Izraela w Kanaanie, opowiedziana przez Proroków Wcześniejszych, jest postawiona pod osąd tego słowa.

Nauka teologiczna i cel

Księga Powtórzonego Prawa została napisana w formie starożytnych bliskowschodnich traktatów suzerenno-wasalnych z drugiego tysiąclecia przed Chr.c. Zawierała ona zobowiązanie Wielkiego Króla do bycia suzerenem i obrońcą Izraela, jeśli będzie on wierny Jemu jako Panu przymierza i posłuszny postanowieniom przymierza jako wasal jego królestwa. Za takie posłuszeństwo czekały błogosławieństwa, a za nieposłuszeństwo przekleństwa (rozdz. 27-30). Celem Księgi Powtórzonego Prawa było przygotowanie nowego pokolenia ludu wybranego przez Pana do bycia przedstawicielami Jego królestwa w ziemi, którą bezwarunkowo obiecał im w przymierzu Abrahamowym (zob. Struktura i Zarys poniżej; zob. też przypisy do 3,27; 17,14-18).

Miłosna relacja Pana do swego ludu oraz ludu do Pana jako suwerennego Boga przenika całą księgę. Duchowy akcent Deuteronomium i jego wezwanie do całkowitego oddania się Panu w kulcie i posłuszeństwie zainspirowały odniesienia do jego przesłania w całej reszcie Pisma Świętego. W szczególności część Biblii hebrajskiej zwana Prorokami dawnymi (Jozue, Sędziowie, Samuel, Królowie) jest w pełni przesiąknięta stylem, tematami i motywami Księgi Powtórzonego Prawa. Wśród Proroków Ostatnich również Jeremiasz wykazuje silne wpływy tej księgi.

Struktura i zarys

Struktura literacka Księgi Powtórzonego Prawa wspiera jej historyczne osadzenie. Przez swój interpretacyjny, powtarzający się, przypominający i nieco nieregularny styl wskazuje, że jest to seria mniej lub bardziej spontanicznych przemówień, czasami opisujących wydarzenia w porządku niechronologicznym (zob. np. 10,3). W swojej strukturze zawiera jednak wyraźne odbicie traktatów suzeren-wasal poprzednich i obecnych państw Bliskiego Wschodu, a struktura ta jest zgodna z biblijnym naciskiem na przymierze między Panem a Jego ludem. W tym sensie Księga Powtórzonego Prawa jest dokumentem odnowy przymierza, jak pokazuje poniższy zarys:

• Preamble (1:1-5)
• Prolog historyczny (1:6;4:43)
• Postanowienia przymierza (4:44;26:19)
  • Wielkie przykazanie: The Demand for Absolute Allegiance (4:44;11:32)
    • Panowanie Boga w przymierzu (4:44;5:33)
    • Zasada konsekracji (rozdz. 6)
    • Program zdobycia Kanaanu (rozdz. 7)
    • Wezwanie do poświęcenia w nowej ziemi (rozdz. 8)
    • Lekcja o rozbitych tablicach (9:1;10:11)
    • Jeszcze jedno wezwanie do zaangażowania (10:12;11:32)
  • Wymagania uzupełniające (rozdz. 12-26)
    • Ceremonialna konsekracja (12:1;16:17)
    • Ludzcy przywódcy w sprawiedliwym królestwie Bożym (16:18;21:21)
    • Sanctwo królestwa Bożego (21:22;25:19)
    • Wyznania Boga jako Odkupiciela-Króla (rozdz. 26)
• Ratyfikacja; Przekleństwa i błogosławieństwa (chs. 27-30)
• Sukcesja przywództwa w ramach Przymierza (chs. 31-34)
  • Zmiana przywództwa (31:1-29)
  • Pieśń Mojżesza (31:30;32:47)
  • Testamentalne błogosławieństwo Mojżesza dla plemion (32:48;33:29)
  • Śmierć Mojżesza i sukcesja Jozuego (rozdz. 34)