Dom lodge Pawnee
Pawnee, którzy czasami nazywani są Paneassa, historycznie żyli wzdłuż rzeki Platte na terenie dzisiejszej Nebraski. Nazwa pochodzi prawdopodobnie od słowa „parika” oznaczającego „róg”, terminu używanego do określenia osobliwego sposobu ubierania skóry głowy, w którym włosy były usztywniane farbą i tłuszczem, i sprawiały, że były wyprostowane i zakrzywione jak róg. Pawnee nazywali siebie Chahiksichahiks, co oznacza „ludzie z ludzi”.
Pochodzący z języka Caddoan, Pawnee byli niepodobni do większości Indian Równin, ponieważ ich wioski były raczej stałe. Pierwotnie byli oni ludem rolniczym, uprawiającym kukurydzę, fasolę, dynie i kabaczki. Wraz z pojawieniem się konia zaczęli polować na bizony, ale zawsze było to zajęcie drugorzędne w stosunku do rolnictwa.
Wojownicy Pawnee autorstwa Johna Carbutta, 1866
Konfederacja Pawnee była podzielona na następujące cztery grupy:
- Chaui – Grand
- Kitkehaki – Republican Pawnee
- Pitahauerat – Tapage Pawnee
- Skidi – Loup lub Wolf Pawnee
Chaui są ogólnie uznawani za wiodącą bandę, chociaż każda banda była autonomiczna, dopóki Europejczycy i sąsiednie plemiona nie zaczęły wywierać presji na Pawnee, by się do siebie zbliżyli.
Żyli w dużych owalnych chatach zbudowanych z słupów, gałęzi wierzby, trawy i ziemi, w jednej loży mieszkało 30-50 osób. Każda wioska składała się z około 10-15 domków.
Dwa razy do roku plemię udawało się na polowanie na bizony, a po powrocie mieszkańcy domków często przenosili się do innych domków, choć na ogół pozostawali w obrębie wioski. Pawnee byli ludem matriarchalnym, a ich pochodzenie wywodziło się od matki. Kiedy młoda para brała ślub, tradycyjnie przenosiła się do loży rodziców panny młodej. Kobiety brały czynny udział w życiu politycznym, choć mężczyźni przejmowali odpowiedzialność za podejmowanie decyzji.
Pawnee byli ludźmi duchowymi, przywiązującymi wielką wagę do świętych wiązek, które stanowiły podstawę wielu ceremonii religijnych utrzymujących równowagę w przyrodzie i związek z bogami i duchami. Pawnee nie byli jednak wyznawcami Tańca Słońca, choć padli ofiarą zjawiska Tańca Duchów w latach 90-tych XIX wieku. Utożsamiali gwiazdy z bogami i sadzili swoje uprawy zgodnie z ich położeniem. Jak wiele jednostek plemiennych, składali w ofierze kukurydzę i inne plony.
Obóz Pawnee w Nebrasce autorstwa Johna Carbutta, 1866.
Istnieją również wzmianki o ofiarach z ludzi aż do połowy XVIII wieku, gdzie jedna z książek odnosi się do jeńca Lakoty, który został przywiązany do drzewa i zastrzelony strzałami. Uważa się, że była to ostatnia ofiara z ludzi złożona przez Pawnee.
Pierwszym Europejczykiem, który widział Pawnee był Francisco Vásquez de Coronado, który odwiedził sąsiadujących z nimi Indian Wichita w 1541 roku. Spotkał tam wodza Pawnee z Harahey, miejsca położonego na północ od Kansas lub Nebraski. Niewiele więcej wiadomo o Pawnee aż do XVII i XVIII wieku, kiedy to kolejne ekspedycje hiszpańskich, francuskich i angielskich osadników próbowały powiększyć ich terytorium. To właśnie w tym czasie myśliwi Pawnee po raz pierwszy zobaczyli konie, wracając do obozu i z zapałem opisując wysokie, dziwaczne „człekokształtne bestie”, które widzieli – istoty o czterech nogach, długich ogonach, owłosionych twarzach i ubraniach, które błyszczały jak słońce na wodzie.
Podczas rozszerzania swoich terytoriów pierwsi Europejczycy handlowali z Pawnee na terenie dzisiejszego Kansas i Nebraski, a różne grupy Pawnee ustanowiły lojalność wobec różnych kolonialnych potęg, zgodnie z interesem każdej z nich.
Do początku XIX wieku liczba Pawnee wynosiła od 10 000 do 12 000. W 1818 roku Pawnee zgodzili się na pierwszy z długiej serii traktatów, które ostatecznie zakończyły się cesją ziemi i umieszczeniem ich w rezerwatach w Nebrasce w 1857 roku i na Terytorium Indiańskim (Oklahoma) w 1875 roku. Pomimo kontroli rządowej na rezerwatach, Pawnee starali się utrzymać swoją strukturę plemienną i tradycje.
Wielu mężczyzn z plemienia Pawnee wstąpiło do amerykańskiej kawalerii jako zwiadowcy, zamiast stawić czoła życiu na rezerwatach i nieuniknionej utracie wolności i kultury. Do roku 1900, chrześcijaństwo zastąpiło starą religię Pawnee, a ospa, cholera, wojny i wyniszczające warunki w rezerwacie zredukowały ich liczbę do zaledwie około 600.
Akt Dobrobytu Indian Oklahomy z 1936 roku ustanowił Radę Biznesową Pawnee, Radę Nasharo (Wodzów) oraz konstytucję plemienną, regulamin i statut. Pozasądowa ugoda z 1964 roku przyznała Narodowi Pawnee $7,316,096.55 za niedocenioną ziemię cedowaną w poprzednim wieku.
Skauci Pawnee
Dzisiaj, Pawnee nadal celebrują swoją kulturę i spotykają się dwa razy do roku na międzyplemiennym spotkaniu ze swoimi krewnymi, Indianami Wichita. Czterodniowe Pawnee Indian Veterans Homecoming & Powwow odbywa się w Pawnee, Oklahoma każdego lipca. Wielu Pawnee wraca na swoje tradycyjne ziemie, aby odwiedzić krewnych, wystawiać się na pokazach rzemiosła i brać udział w powwow. W 2002 roku było około 2,500 Pawnee, większość z nich znajduje się w Pawnee County, Oklahoma.