Kultury mają elementy widoczne i ukryte. Widoczne cechy kulturowe obejmują artefakty, symbole i praktyki, sztukę i architekturę, język, kolor i ubiór, a także etykietę społeczną i tradycje.

Ale widoczne różnice kulturowe to tylko dziesięć procent naszej tożsamości kulturowej: ukryte różnice kulturowe, w tym wartości, założenia i przekonania, stanowią pozostałe dziewięćdziesiąt procent naszej tożsamości kulturowej.

Wartości są centralną cechą kultury. To one kształtują namacalne różnice kulturowe. Na przykład, kulturowy nacisk na sukces jest odzwierciedlony w cechach zorientowanych na osiągnięcia, takich jak konkurencyjne systemy ekonomiczne – na przykład kapitalizm -, praktyki wychowawcze, które zachęcają i nagradzają osiągnięcia, wysoka powszechność symboli statusu, takich jak dobra luksusowe, bohaterowie, którzy zgromadzili wielkie bogactwo lub sławę, oraz akceptacja i promocja asertywnych i ambitnych zachowań.

Wartość w wartościach

Skupianie się na namacalnej cesze kultury (na przykład ubiorze) oddaje tylko wąski aspekt kultury. Pewne wartości kulturowe są podkreślane w niektórych elementach, inne wartości kulturowe w innych. Łącznie, cały system kulturowy zachęca, legitymizuje i nagradza zestaw podstawowych wartości kulturowych. Dlatego porównywanie różnic w wartościach kulturowych jest najbardziej efektywną metodą zrozumienia różnic kulturowych.

Problemów kulturowych nie da się rozwiązać na powierzchni. Skupianie się wyłącznie na widocznych cechach kultury nie zapobiegnie nieporozumieniom i konfliktom. Mniej oczywiste elementy kultury stwarzają najwięcej trudności w kontaktach z innymi, jednak są one zazwyczaj niewidoczne i podświadome, a przez to często pomijane.

Dziewięć narodowych różnic wartości kulturowych

Wartości narodowe to wspólne wyobrażenia o tym, co jest dobre, słuszne i pożądane w danym społeczeństwie. Stanowią one preferencje społeczeństwa narodowego w zakresie zarządzania zewnętrznymi wyzwaniami adaptacyjnymi i integracji wewnętrznej, które zagrażają jego przetrwaniu. Wartości narodowe sytuują się na kontinuum pomiędzy dwoma kontrastującymi podejściami do problemu społecznego. Każdy naród znajduje się gdzieś pomiędzy tymi przeciwstawnymi alternatywami.

1. Indywidualizm vs. Kolektywizm

W społeczeństwach indywidualistycznych, ludzie definiują siebie w kategoriach „ja” i swoich unikalnych cech. Autonomia i niezależne myślenie są cenione, a interesy i cele jednostki przeważają nad dobrem grupy. Osobiste postawy i potrzeby są ważnymi wyznacznikami zachowania. Więzi między członkami są luźne. Rodziny nuklearne są bardziej powszechne niż rodziny wielodzietne. Miłość ma większe znaczenie w decyzjach małżeńskich, a rozwody są częstsze. Członkowie kultur indywidualistycznych prawdopodobnie angażują się w działania w pojedynkę, a interakcje społeczne są krótsze i mniej intymne, choć częstsze.

W społeczeństwach kolektywistycznych ludzie definiują siebie w kategoriach „my” i przynależności do grupy. Członkowie są zintegrowani w silnych, spójnych grupach wewnętrznych. Ceniona jest społeczna współzależność i zbiorowa harmonia. Więzi relacyjne i zobowiązania są ważnymi wyznacznikami zachowania; cele grupowe mają pierwszeństwo przed indywidualnymi. Podkreśla się wspólne życie. Rozszerzone rodziny (z wujkami, ciotkami i dziadkami) zapewniają ochronę w zamian za niekwestionowaną lojalność. Niższe są wskaźniki rozwodów, ale miłość ma mniejsze znaczenie przy podejmowaniu decyzji o małżeństwie. Członkowie kultur kolektywistycznych prawdopodobnie preferują działania grupowe. Interakcje społeczne są dłuższe i bardziej intymne.

2. Dystans władzy

W społeczeństwach o wysokim Dystansie władzy, hierarchiczne systemy przypisanych ról organizują zachowanie. Dystans władzy definiuje się raczej od dołu niż od góry. W kulturach o wysokim Dystansie Władzy, mniej wpływowi członkowie oczekują i akceptują nierówności. Władza jest postrzegana jako element zapewniający porządek społeczny, harmonię relacji i stabilność ról. Hierarchia społeczna nie potrzebuje dalszego uzasadnienia.

Społeczeństwa o wysokim Dystansie Władzy są zróżnicowane na klasy. Mają stabilne i ograniczone podstawy władzy (np. własność ziemi). Ruchliwość społeczna w górę jest ograniczona. Tylko nieliczni mają dostęp do zasobów, wiedzy i umiejętności. Różne grupy społeczne są w różnym stopniu zaangażowane w rządzenie.

W społeczeństwach o niskim Dystansie Władzy członkowie wierzą, że nierówności powinny być minimalizowane. Władza jest postrzegana jako źródło korupcji, przymusu i dominacji. Ludzie uznają się nawzajem za równych sobie pod względem moralnym, mających wspólne podstawowe interesy ludzkie. Członkowie dbają o dobro innych i współpracują ze sobą.

Społeczeństwa o niskim dystansie władzy mają liczną klasę średnią. Posiadają przemijające i podzielne podstawy władzy (np. umiejętności, wiedza). Istnieje wysoka mobilność społeczna oraz masowa dostępność zasobów i możliwości. Różne grupy społeczne cieszą się równym zaangażowaniem w rządzenie.

3. Unikanie Niepewności

W społeczeństwach o słabym Unikaniu Niepewności, członkowie dobrze czują się w sytuacjach niejednoznacznych i nieznanych. Są tolerancyjni wobec zmian. Członkowie uznają wiele pomysłów za ważne i akceptują różne punkty widzenia. Są kontemplacyjni, stabilni emocjonalnie i zrelaksowani.

Członkowie społeczeństw o słabym poziomie Unikania Niepewności preferują mniej zasad. Łamanie zasad jest dozwolone. Wymiany są nieformalne. Członkowie wolą polegać na słowie innych, którym ufają, niż wchodzić w związki umowne. Nie dbają o porządek i prowadzenie pisemnych zapisów.

W społeczeństwach o silnym Unikaniu Niepewności, członkowie są zagrożeni przez niepewność, mają emocjonalną potrzebę przewidywalności i wykazują wysoki opór wobec zmian. Ten opór wyraża przez nerwowość, stres i próby kontrolowania środowiska. Członkowie formalizują ich interakcje z innymi, weryfikują komunikację na piśmie, i biorą więcej stosunkowo więcej umiarkowane i skalkulowane ryzyko.

W silnych społeczeństwach Unikania Niepewności, członkowie trzymają sztywne przekonania. Istnieją ścisłe normy zachowania, formalne zasady i prawo oraz brak tolerancji dla łamania zasad lub nieortodoksyjnych pomysłów czy zachowań.

4. Orientacja na Czas

Kultury o Orientacji na Przyszłość mają silną tendencję i chęć do wyobrażania sobie przyszłych możliwości. Członkowie wyznaczają długoterminowe cele, opracowują plany, ciężko pracują i wytrwale dążą do osiągnięcia swoich ambicji. Odkładają gratyfikację na później i wykazują silną skłonność do oszczędzania i inwestowania.

Członkowie społeczeństw zorientowanych na przyszłość są zdrowi psychicznie i dobrze przystosowani społecznie, ponieważ czują się pod kontrolą swojego życia, ale mogą zaniedbywać bieżące relacje społeczne i zobowiązania, a także nie potrafią „zatrzymać się i powąchać róż”.

Członkowie społeczeństw zorientowanych na przyszłość są bardziej skupieni na teraźniejszości i przeszłości niż na przyszłości. Cenią sobie natychmiastową satysfakcję. Członkowie wydają teraz, zamiast oszczędzać na przyszłość. Żyją chwilą i nie przejmują się przeszłością ani przyszłymi troskami.

Po przeciwnej stronie, członkowie społeczeństw zorientowanych krótkoterminowo mogą angażować się w ryzykowne, poszukujące przyjemności działania i nie dostrzegać negatywnych długoterminowych implikacji swoich pobłażliwości.

5. Egalitaryzm płci

Biologiczne ograniczenia związane z rodzeniem dzieci przez długi czas dyktowały normy społeczne dotyczące ról mężczyzn i kobiet w wielu społeczeństwach. Jednak poza okresem rozrodczym rozróżnienie ról płciowych jest konstrukcją czysto społeczną. Społeczeństwa różnią się pod względem stopnia, w jakim definiują różne role społeczne i emocjonalne dla mężczyzn i kobiet.

W kulturach o niskim egalitaryzmie płciowym męskie role społeczne i emocjonalne różnią się od kobiecych. Mężczyźni są asertywni, twardzi, współzawodniczący i skoncentrowani na sukcesie materialnym. Kobiety są skromne, czułe i dbają o jakość życia.

Społeczeństwa o niskim egalitaryzmie płci mają niewiele kobiet na stanowiskach kierowniczych, niski odsetek kobiet w sile roboczej i segregację zawodową ze względu na płeć. W tych społeczeństwach kobiety mają niższy poziom wykształcenia i umiejętności czytania i pisania w porównaniu z mężczyznami. Ponadto kobiety mają niższy status w społeczeństwie i odgrywają mniejszą rolę w podejmowaniu decyzji w społeczności niż mężczyźni.

W kulturach o wysokim Egalitaryzmie Płciowym męskie role społeczne i emocjonalne są podobne do ról kobiecych. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety są skromni, skłonni do współpracy, czuli, dbają o jakość życia i troszczą się o słabszych.

W porównaniu do społeczeństw o niskim Egalitaryzmie Płci, więcej kobiet zajmuje stanowiska kierownicze, większy jest odsetek kobiet aktywnych zawodowo, a segregacja zawodowa ze względu na płeć jest mniejsza. Ponadto w kulturach o wysokim Egalitaryzmie Płciowym kobiety i mężczyźni mają podobny poziom wykształcenia i umiejętności czytania i pisania. Kobiety mają wyższy status i odgrywają większą rolę w podejmowaniu decyzji w społeczności w porównaniu z kulturami o niskim Egalitaryzmie Płciowym.

6. Asertywność

Społeczeństwa o niskim Egalitaryzmie Płciowym zazwyczaj wykazują wysoki poziom asertywności. Społeczeństwa te cenią asertywne, dominujące i „twarde” zachowanie u obu płci. Siła jest podziwiana. Agresja jest postrzegana pozytywnie (na przykład, agresja jest kojarzona z wygraną).

Członkowie społeczeństw o wysokiej Asertywności cenią sobie rywalizację i sukces. Oczekują wymagających i ambitnych celów. Wydajność jest nagradzana, a wyniki są przedkładane nad relacje. Członkowie społeczeństw o wysokiej asertywności bardziej cenią to, co robisz, niż to, kim jesteś. Członkowie uważają innych za oportunistów. W komunikacji członkowie kultur o wysokiej Asertywności są bezpośredni i cenią sobie wyrażanie prawdziwych myśli i uczuć.

W przeciwieństwie do tego, wysoki Egalitaryzm Płci pokrywa się z niską Asertywnością. Społeczeństwa te postrzegają asertywność jako społecznie nieakceptowalną. Członkowie kultur o niskiej asertywności podkreślają skromność i czułość. Rywalizacja kojarzy im się z porażką i karą. Podkreślają równość i solidarność społeczną. Kultury o niskiej asertywności cenią ludzi, ciepłe relacje i współpracę. Członkowie dbają bardziej o to, kim jesteś, niż o to, co robisz. W tych społeczeństwach podkreśla się uczciwość, lojalność i współpracę. Ludzie uważają innych za z natury godnych zaufania.

W miejscu pracy kultury o niskiej asertywności kładą nacisk na starszeństwo i doświadczenie. Wynagrodzenie za zasługi jest destrukcyjne dla harmonii.

Członkowie kultur o niskiej asertywności mówią pośrednio; preferują „oszczędzanie twarzy” i subtelność oraz cenią sobie zdystansowane i opanowane zachowanie.

7. Być vs. Robić

Społeczeństwa o wysokiej orientacji na robienie wierzą, że ludzie mają kontrolę nad swoim losem – każdy może odnieść sukces, jeśli tylko wystarczająco się postara. Orientacja na Działanie zachęca do wiary w siebie, do opanowania, kierowania i zmieniania środowiska naturalnego i społecznego w celu osiągnięcia celów grupowych lub indywidualnych.

Społeczeństwa o wysokiej orientacji na działanie cenią sobie inicjatywę; ich członkowie wykazują postawę „mogę zrobić”. Społeczeństwa o orientacji na działanie kładą nacisk na wydajność oraz zachęcają i nagradzają innowacje i doskonałość. Społeczeństwa te mają monochromatyczny (liniowy i ograniczony) pogląd na czas i wysokie poczucie pilności.

Społeczeństwa o wysokiej orientacji na działanie wierzą, że nauka i edukacja są kluczowe dla osiągnięcia sukcesu. Cenią szkolenia i rozwój.

Zorientowanie na Bycie podkreśla dopasowanie się do świata takim, jaki jest. Członkowie skupiają się na docenianiu i rozumieniu świata, zamiast próbować go zmieniać, kierować nim lub wykorzystywać. Ważne wartości obejmują pokój na świecie, jedność z naturą i ochronę środowiska.

Członkowie społeczeństw zorientowanych na Bycie mają wysoki szacunek dla jakości życia i czują, że motywacja pieniężna jest niewłaściwa. Społeczeństwa te mają polichromiczne podejście do czasu (niekończący się i okrężny) i niskie poczucie pilności.

8. Orientacja Humanitarna

Członkowie społeczeństw o wysokiej Orientacji Humanitarnej wierzą, że inni są ważni. Troska ta rozciąga się na wszystkich ludzi i całą naturę. Wysoki priorytet jest nadawany altruizmowi, życzliwości i miłości. Członkowie są zachęcani do bycia wrażliwymi na wszelkie formy dyskryminacji rasowej. Potrzeba przynależności i stowarzyszania się motywuje.

Członkowie stowarzyszeń o wysokiej orientacji humanitarnej są odpowiedzialni za promowanie dobrobytu innych. Relacje osobiste i rodzinne zapewniają ochronę; bliski krąg społeczny otrzymuje wsparcie materialne, finansowe i społeczne, a państwo nie zapewnia opieki społecznej. Dzieci ze społeczeństw o wysokiej orientacji humanitarnej uczestniczą w życiu zawodowym, aby pomóc rodzinie. Od dzieci oczekuje się posłuszeństwa, a rodzice ściśle je kontrolują.

Jako ogólna zasada, członkowie społeczeństw o wysokiej Orientacji Ludzkiej są zdrowi psychicznie.

Członkowie społeczeństw o niskiej Orientacji Ludzkiej wierzą, że „ja” jest ważne. Odczuwają dominującą troskę o samodoskonalenie i wysoki priorytet przypisują osobistej przyjemności i wygodzie.

Członkowie społeczeństw o niskiej orientacji humanitarnej są mniej wrażliwi na dyskryminację rasową i są motywowani przez władzę i posiadanie.

Poszczególni członkowie kultur o niskiej orientacji humanitarnej nie wspierają innych. Oczekuje się, że jednostki same będą rozwiązywać problemy osobiste, a państwo (a nie przyjaciele czy rodzina) zapewnia ochronę ekonomiczną w razie potrzeby.

Dzieci w społeczeństwach o niskiej orientacji humanitarnej nie wspierają swoich rodziców na starość. W tych społeczeństwach dzieci są autonomiczne, a członkowie rodziny niezależni.

Członkowie społeczeństw o niskiej Orientacji Ludzkiej zgłaszają więcej problemów psychologicznych i patologicznych niż członkowie społeczeństw o wysokiej Orientacji Ludzkiej.

9. Pobłażliwość vs. Powściągliwość

Społeczeństwa zorientowane na pobłażliwość zachęcają do poszukiwania przyjemności. Członkowie dążą do przyjemnych działań dla własnej przyjemności.

W przeciwieństwie do nich, społeczeństwa powściągliwe wierzą, że hedonistyczne przyjemności muszą być ograniczane i regulowane przez surowe normy społeczne.

Niebezpieczeństwo stereotypów

Żadna grupa kulturowa nie jest jednorodna: istnieją indywidualne różnice w myśleniu i zachowaniu członków każdej grupy kulturowej.

Wartości kulturowe nie pozwalają z całą pewnością przewidzieć zachowań i reakcji jednostek, jednak praktyczna wiedza na temat tego, jak myślą i zachowują się członkowie danej grupy kulturowej, stanowi użyteczny punkt wyjścia do poruszania się w interakcjach międzykulturowych.

Wchodząc w interakcje z różnymi osobami przy użyciu Inteligencji Kulturowej, sprawdzamy i zastanawiamy się nad adekwatnością naszych założeń kulturowych i eksperymentujemy z alternatywnymi reakcjami, aktywnie konstruując profil kulturowy dla każdej unikalnej wymiany.

Badania

Hofstede, G. (1980). Konsekwencje kultury. Beverly Hills, CA: Sage.

Hofstede, G. (2001). Konsekwencje kultury: Porównanie wartości, zachowań, instytucji i organizacji pomiędzy narodami. Beverly Hills, CA: Sage.

Hofstede, G., Hofstede, G. J., & Minkov, M. (2010). Kultury i organizacje: Software of the Mind (Vol. 3). New York: McGraw-Hill.

House, R. J., Hanges, P. J., Javidan, M., Dorfman, P. W., & Gupta, V. (2004). Kultura, przywództwo i organizacje: Badanie GLOBE przeprowadzone na 62 społeczeństwach. Thousand Oaks, CA: Sage.

Schwartz, S. H. (1999). Teoria wartości kulturowych i niektóre implikacje dla pracy. Psychologia Stosowana, 48(1), 23-47.

Schwartz, S. H. (2004). Mapowanie i interpretacja różnic kulturowych na świecie. In H. Vinken, J. Soeters, & P. Ester (Eds.), Comparing cultures: Dimensions of culture in a comparative perspective (pp. 43-73). Leiden, the Netherlands: Brill.

Schwartz, S. H. (2008). Kulturowe orientacje wartości: Natura i implikacje różnic narodowych. Jerusalum, Izrael: The Hebrew University.

.